Links wil kernwapens weg
Het blijft een secret de Polichinelle, een ‘geheim’ dat iedereen kent. Volgens een nieuw document liggen er wel degelijk kernwapens in KleineBrogel. Voor de SP.A en Groen vormt het een goede aanleiding om de verwijdering ervan te vragen.
1. Heeft de Navo zelf het bewijs geleverd?
Neen. Het gaat niet om een Navodocument, wel om een publiek rapport dat een lid van de Nato Parliamentary Assemblee rond nucleaire afschrikking schreef. Ook Wouter De Vriendt (Groen) maakt deel uit van dat gremium, hij verspreidde de inhoud gisteren. De auteur, de Canadees Joseph Day, ging ervan uit dat de informatie openbaar was. In de definitieve versie werd KleineBrogel wel geschrapt. De verwijzing naar België bleef overeind.
In wezen is de aanwezigheid van kernwapens in KleineBrogel geen nieuws meer. Herhaalde malen kwam al dan niet direct bewijs boven water. Zo lekte Wikileaks acht jaar geleden een schrijven van de Amerikaanse ambassadeur Howard Gutman dat expliciet KleineBrogel noemde. België herbergt sedert 1985 kernwapens in Navoverband.
2. 3. Vormt het rapport de aanleiding voor een debat?
De Belgische regering maakt er een erezaak van om de aanwezigheid van kernwapens te bevestigen noch te ontkennen. Dat is handig, het verhindert de noodzaak om een concreet standpunt in te nemen. Maar het bemoeilijkt het voeren van een debat ten gronde. ‘Discussiëren over het nut van kernwapens op Belgische bodem kan maar als onze gezagsdragers toegeven dat die er zijn’, zegt De Vriendt.
Toch vraagt dat argument om een korrel zout. Eigenlijk discussieert het parlement aan de lopende band over kernwapens, weliswaar onrechtstreeks. Zo organiseerde de Kamer in november een hoorzitting naar aanleiding van een voorstel van resolutie die België opriep om toe te treden tot het VNkernwapenverbodverdrag. Een meerderheid wees de resolutie af.
In 2015 keurde de Kamer een (brave) resolutie goed waarin de regering werd gevraagd om deel te nemen aan ‘multilaterale onderhandelingen om het grondgebied kernwapenvrij te maken’. De linkse partijen stemden tegen.
Waarom komt er nu een nieuwe ronde?
Verkiezingen vormen een goede aanlei ding om wetsvoorstellen opnieuw in te dienen. Zowel de SP.A als Groen heeft dat gedaan. Er zijn ook diverse aanleidingen. Het geciteerde rapport bewijst dat de discussie over de toekomst van kernwapens volop woedt. De aanleiding vormen de noodzakelijke modernisering en de toenemende proliferatie. De algemene toestand lijkt te verslechteren, onder meer omdat de ontwapeningsgesprekken tussen de VS en Rusland slabakken.
Daar zit een Belgische pendant aan. Zo meldt het rapport expliciet dat Bel gië de F35 heeft gekocht, geschikt om de in KleineBrogel gestationeerde B61 bommen te vervoeren. Die mogen alleen op bevel van de Amerikaanse president worden gelanceerd. De aanwezigheid van Donald Trump in het Witte Huis stelt socialisten en groenen niet gerust. De B61bommen moeten ook terug naar de VS om te worden gemoderniseerd.
4.
Maakt het debat nu meer kans?
Neen. Tijdens de hoorzitting in november maakte Sigurd Schelstraete van de FOD Buitenlandse Zaken brandhout van het VNkernwapenverbodverdrag. Niet dat de Belgische regering kernwapens toejuicht, maar de aanpak van de Verenigde Naties werd om diverse redenen (representativiteit, verificatie, onduidelijkheid) afgewezen. De Belgische regering pleit voor de reductie van kernwapenarsenalen, maar danst op het ritme van de Amerikanen.
De Navo is ondertussen niet van plan om tactische kernwapens te schrappen als onderdeel van haar stra tegische concept. Integendeel, het rapport verdedigt de aanpak in een steeds complexere wereld. België kan zich als stichtend Navolid (en met het hoofdkwartier op zijn grondgebied) niet zomaar desolidariseren van zijn bondgenoten. Een parlementaire meerderheid