De wegbereidster voor Amelie Lens & co.
Dat Charlotte De Witte en Amelie Lens clubs en festivals wereldwijd platspelen, vinden we de normaalste zaak ter wereld. Maar dat het djleven voor een vrouw niet altijd vanzelfsprekend was, bewijst de Russische Nina Kraviz.
Uvindt Tomorrowland een uit de hand gelopen kermis met te veel randanimatie en opgeblazen spierbundels? Helemaal ongelijk kunnen we u niet geven, maar we raden u aan om uw gratis ticket zaterdag toch ten gelde te maken en te gaan bivakkeren voor L’Orangerie. Dat podium wordt namelijk gecureerd én afgesloten door de Russische superster Nina Kraviz – niet de dochter van, daarvoor ontbreekt een t’tje.
Kraviz’ klim naar de top nam een steile vlucht in 2013. De Russische dj en producer was dan al een goeie tien jaar aan de weg aan het timmeren, met onder meer een album en bijna twintig singles op haar conto. Dat ze wereldberoemd werd, had jammer genoeg niets te maken met een geweldige track of djset, maar met haar uiterlijk.
Correctie: het had te maken met de focus op haar uiterlijk in een kleine documentaire van Resident Advisor (RA), een internetplatform voor elektronische muziek dat haar in 2012 enkele dagen had gevolgd op tour. In het filmpje werd Kraviz geïnterviewd in bikini (op een strandfestival) en naakt in een bad (met schuim) waar ze na een set op Pukkelpop
van een glaasje champagne nipt – hard gewerkt, dus moet kunnen, toch?
Niet volgens een aantal bekende, vooral mannelijke, dj’s die over elkaar struikelden om het interview te veroordelen. Volgens hen gebruikte – of misbruikte – Kraviz haar seksualiteit om bekender te worden en er werd haar narcisme en een gebrek aan inhoud verweten. De toen nog hoge toppen scherende dj Seth Troxler scoorde met een parodie op Kraviz’ badscène en noemde haar in een interview en passant ook ‘een bitch’. Ook veel vrouwen vonden het overigens not done dat Kraviz haar artistieke integriteit op het spel had gezet, en kon ze misschien ook stoppen met dat overdreven gedans tijdens haar sets?
Kraviz was plots het middelpunt van een onlinediscussie rond seksisme, seksualiteit en feminisme in de muziekwereld – van #MeToo had nog niemand gehoord. Maar bathgate raakte Kraviz’ koude kleren niet: in een lange Facebookpost, waarin ze onder meer uit de doeken deed dat ze RA uitdrukkelijk had gevraagd om niet zo te focussen op haar vrouwzijn (wat het platform dus wel deed), rekende ze met haar criticasters af. Spijt van het badinterview heeft Kraviz niet, liet ze vorig jaar in The Guardian optekenen. ‘Ik ben zelfs dankbaar want het heeft me bekendgemaakt.’ Kan tellen als middelvinger aan al haar critici.
Kraviz, volgens de overlevering geboren in 1981 maar dat heeft ze nooit bevestigd noch ontkend, groeide op in Irkoetsk, OostSiberië. Niet bepaald het uitgaansmekka van Rusland, maar de jonge Kraviz geraakte via de radio verslingerd aan elektronische muziek. Toen ze rond 2000 naar Moskou verhuisde om tandheelkunde te studeren, stortte ze zich op de muziek en in het nachtleven.
Kiezen is niet verliezen
De Red Bull Music Academyconferentie van 2006 in Melbourne werd een keerpunt in Kraviz’ carrière: ze kreeg er de smaak van het producen te pakken en ontmoette er belangrijke mensen zoals dj en producer Radio Slave, die haar eerste singles en later haar eerste (en enige) album uitbracht.
Die eerste platen waren bescheiden succesjes, en dus gingen er deuren open. Kraviz moest een keuze maken die er eigenlijk geen is: tussen tandarts blijven en veel geld verdienen, of fulltime dj worden en nog meer geld verdienen. De Siberische djtrein was vertrokken en ook buiten de muziekwereld werd Kraviz opgemerkt: zo was ze ook even een gezicht voor Hugo Boss.
Een van de eerste buitenlandse deuren die voor Kraviz openging, was de poort van Fuse, waar ze een eerste keer draaide in januari 2010. Sindsdien speelde ze er nog zes keer. ‘Kraviz leeft voor wat ze doet en dat kan je voelen’, vertelt programmator Brice Deloose, die er indertijd bij was. ‘Zien dat iemand écht plezier beleeft en blij is om ergens te zijn, dat heeft een enorme impact in een koude wereld als die van de techno. Als je haar energie vergelijkt – niet alleen bij grote shows, echt elke keer – met iemand die naar zijn computer staat te kijken … Dat zie ik ook bij Amelie Lens en Charlotte De Witte: als het showtime is, alles geven.’ Volgens Deloose heeft Kraviz het pad geëffend voor andere vrouwen. ‘Vroeger had je natuurlijk ook vrouwelijke dj’s, maar die draaiden vaak saai of ze speelden kermismuziek. Kraviz heeft als eerste getoond dat vrouwen ook credibele techno kunnen draaien.’
Sinds Kraviz in 2014 haar label Trip oprichtte, waarop ze wars van trends technoplaten uitbrengt, is de kritiek op werk en persoon een beetje verstomd – wellicht ook omdat de zeden en gewoonten sindsdien veranderden. Tot in april van dit jaar, toen Kraviz een allereerste keer live optrad op Coachella. De kritiek: haar show was theatraal, narcistisch en inhoudsloos.
‘Zien dat iemand écht plezier beleeft en blij is om ergens te zijn, dat heeft een enorme impact in een koude wereld als die van de techno’
BRICE DELOOSE Programmator Fuse