VIJF JAAR MH17, VIJF JAAR ‘FAKE NEWS’
Rond het conflict dat vijf jaar geleden in alle hevigheid in OostOekraïne woedde, circuleerden van bij het begin allerlei vormen van desinformatie. ‘Propaganda moet het gevoel van een westerse samenzwering tegen Rusland bevestigen’, analyseerde de Russische onderzoeksjournaliste Irina Borogan in het boek The Red Web. Het doel: het debat vergiftigen. ‘Zelfs als een bewering nergens op slaat, blijft er altijd een vieze nasmaak hangen.’ Na de aanslag op MH17 schakelde de desinformatie een versnelling hoger. ‘De lichamen aan boord waren “niet vers”’
Een behoorlijk wansmakelijke theorie over MH17 werd de wereld ingestuurd door rebellenleider Igor Girkin (alias Strelkov). De Rus, die meestreed in OostOekraine, is een hoofdfiguur in het onderzoek naar MH17. Het internationale gerechtelijke team dat de aanslag onderzoekt, wil alvast Girkin en drie anderen voor de rechter brengen wegens moord.
De dag nadat MH17 was neergestort, verspreidde hij via een pagina op de socialenetwerksite VKontakte de informatie dat de lichamen aan boord van het vliegtuig al ‘enkele dagen overleden waren’. Daarmee suggereerde hij dat het vliegtuig met stoffelijke overschotten was geladen om het te laten crashen en zo de schuld in de schoenen van proRussische strijdkrachten te schuiven.
De voorbije jaren verschenen tientallen getuigenissen van nabestaanden van de slachtoffers van MH17. Op de ochtend van 17 juli 2014 namen ze nietsvermoedend afscheid van hun vrienden en familie toen die het vliegtuig van Amsterdam naar Kuala Lumpur namen. 298 mensen kwamen om, onder wie zes personen met de Belgische nationaliteit.
‘Vlak na de crash werd een Oekraïense straaljager gespot bij MH17’
Enkele dagen na de aanslag hielden de Russische autoriteiten een persconferentie waarop ze radargegevens presenteerden van de locatie en het moment van de crash. Daarop was volgens de Russen een Oekraïense Su25straaljager te zien. De onderliggende boodschap was dat die MH17 uit de lucht had geschoten. In diezelfde periode circuleerde ook een bericht van een vermeende Spaanse luchtverkeersleider, genaamd ‘Carlos’, die twee Oekraïense gevechtsvliegtuigen zou hebben gezien. Onder meer door zijn getuigenis kreeg de theorie van de Oekraïense verantwoordelijkheid vrij veel aandacht. Ze blijft ook rondzingen.
Luchtvaartexperts ontkrachtten tegenover de Nederlandse publieke omroep snel het spoor dat een ander vliegtuig MH17 zou hebben neergehaald. De Nederlandse Onderzoeksraad voor de
Vorige maand maakte het team dat het gerechtelijk onderzoek voert, vier namen bekend van figuren die het verantwoordelijk acht voor de aanslag. De avond voor die persconferentie verscheen het bericht dat ‘de namen van de boosaardige Russen afkomstig waren van Odnoklassniki’, een Russische socialenetwerksite. Volgens de ‘East StratCom Task Force’, een EUwerkgroep tegen desinformatie, moet de informatie worden gezien als een poging om Russische betrokkenheid bij MH17 te ontkennen.
Het gerechtelijke Joint Investigation Team linkt drie Russen (onder wie Girkin) en een Oekraïner aan de aanslag op MH17, op basis van ‘forensisch onderzoek, het vinden en verhoren van getuigen en deskundigen, analyse van radar en satellietbeelden, de