VRT zoekt vinger om aan pols te houden
De VRT zoekt na de onverwachte verkiezingsuitslag van 26 mei naar manieren om beter in te schatten wat de Vlaming bezighoudt. Een representatief staal van de bevolking bevragen is een van de mogelijkheden die op tafel liggen.
Onverwachte verkiezingsuitslagen leiden wel vaker tot reflectie en zelfonderzoek bij nieuwsorganisaties. Toen Donald Trump in 2016 plotsklaps president van de Verenigde Staten werd, vroegen de Amerikaanse kwaliteitsmedia zich gezamenlijk af waarom ze dat niet hadden zien aankomen. Ze hadden duidelijk onderschat wat de grondstroom was in de Amerikaanse samenleving: de angst en de onvrede van de blanke middenklasse buiten de grote steden zaten veel dieper dan gedacht. Alle grote nieuwsorganisaties namen zich voor voortaan meer aansluiting te zoeken bij wat er in die bevolkingsgroep leeft.
Iets soortgelijks doet zich nu voor bij de nieuwsdienst van de openbare omroep, blijkt uit een interne nota van de redactieraad, die gisteren in handen kwam van
Vlaams Belang en via die weg uitlekte in Het Laatste Nieuws. Dat Vlaams Belang zo goed zou scoren bij de Vlaamse en federale verkiezingen van 26 mei en Groen zo slecht, had ook de VRTnieuwsdienst blijkbaar niet verwacht.
Het klimaat beu
In de nota, die alleen voor intern gebruik bedoeld was, zou volgens Het Laatste Nieuws erkend worden dat de omroep veel heeft bericht over de klimaatmarsen, ‘maar te weinig de kritische stem heeft aangevoeld van mensen die het beu waren’. Conclusie: de VRT-nieuwsdienst moet een manier vinden om te meten wat bij de bevolking leeft.
Tot op zekere hoogte heeft de openbare omroep daar al een instrument voor. De studiedienst van de VRT maakt voor elke verkiezing een ‘Foto van Vlaanderen’, waarin wordt nagegaan welke po
litieke thema’s de Vlaming belangrijk vindt. Voor de recentste verkiezingen waren dat in hoofdzaak pensioenen en sociale zekerheid (wat sommige Wetstraatwatchers even deed denken dat de SP.A op winst afstevende), gevolgd door de migratieproblematiek. Klimaat kwam op de vierde plaats.
‘We denken nu na over hoe we dat soort onderzoek op regelmatige basis kunnen uitvoeren’, zegt Steven Samyn, hoofdredacteur Duiding bij de VRT. ‘Tot op zekere hoogte zijn de plannen concreet: we onderzoeken of we een panel kunnen samenstellen van duizend Vlamingen die we op regelmatige basis zullen bevragen over wat hen bezighoudt. Met welke regelmaat dat moet gebeuren – maandelijks, wekelijks, dagelijks – is
nog geen uitgemaakte zaak (concurrent VTM Nieuws laat iVox al enkele jaren dagelijks honderd
mensen bevragen, red.). Dat is deels een budgettaire kwestie. We hebben intussen offertes opgevraagd bij externe gespecialiseerde bedrijven.’
Verschraling
Als je mensen gaat vragen wat hen bezighoudt, loop je het risico je daarop te focussen, wat op termijn tot een verschraling van de berichtgeving kan leiden. ‘Het is allerminst de bedoeling dat zo’n panel de inhoudelijke koers van onze programma’s gaat bepalen’, zegt Samyn. ‘Zo’n tool dient alleen om beter in te schatten wat bij de bevolking leeft. In hoeverre we daar rekening mee houden in onze journalistieke keuzes, dat bepalen we nog altijd zelf.’
Over inschatten gesproken: ook de politieke peilingen hadden de vooruitgang van Vlaams Belang niet gemeten. Misschien is de tijd gekomen om daar dan maar mee op te houden? ‘We evalueren alles voortdurend, dus ook de politieke peilingen’, zegt Samyn. ‘Maar die peilingen zijn een gezamenlijk project met onder meer De Stan
daard, dus alle beslissingen daaromtrent zullen gezamenlijke beslissingen zijn.’
‘Het is allerminst de bedoeling dat zo’n panel de inhoudelijke koers van onze programma’s gaat bepalen’ STEVEN SAMYN Hoofdredacteur Duiding