Blijven knoeien doe je niet ongestraft
Rusland mag de komende vier jaar niet deelnemen aan de Olympische Zomeren Winterspelen, noch aan WK’s in andere disciplines. Het is een van de zwaarste sancties die een land ooit opgelegd kreeg.
Wie niet horen wil, moet voelen. Zo kan de uitspraak van het Wereldantidopingagentschap (Wada) het best worden samengevat. Het twaalfkoppige bestuur heeft unaniem beslist om Rusland de volgende vier jaar uit te sluiten van de meeste grote internationale sporttoernooien. Geen Russische deelnemers dus aan de Olympische Zomerspelen van 2020 in Tokio, de Winterspelen van 2022 in Peking én het WK voetbal in Qatar – tenzij ze kunnen aantonen dat ze schoon zijn, dan mogen ze onder neutrale vlag meedoen. Rusland mag ook geen gastheer zijn van grote sportevenementen. Het EK voetbal van 2020 waarvoor het al geplaatst is, zit niet in het sanctiepakket, omdat de Europese voetbalbond Uefa geen ‘wereldbond’ is.
Verrassend is de uitspraak van het Wada niet. De internationale dopingjagers konden niet anders dan de Russen laten voelen dat het hen menens is met de strijd tegen de georganiseerde staatsdoping – want zo moet het Russische sportsysteem van de laatste tien jaar omschreven worden. En erger nog: Moskou is hardleers. Het blijft de boel belazeren. ‘Te lang al overschrijdt Rusland op grove wijze de regels van de zuivere sport’, aldus Wadavoorzitter Craig Reedie. ‘Het wordt een never ending story.’
Tweede kans
Deze nieuwe schorsing komt er nauwelijks een jaar nadat het Wada de Russen een tweede kans had gegeven (zie inzet). Het was
Grigori Rodtsjenkov, de directeur van het Russische antidopingagentschap Rusada, die na een vlucht richting Amerika de dopingjagers van het Wada haarfijn had uitgelegd hoe jarenlang was gesjoemeld met de urinestalen van Russische atleten.
Het hele systeem was opgezet om de Russen te laten schitteren op de Winterspelen van 2014 in thuisstad Sotsji. De Russische president Vladimir Poetin had van die Spelen een topprioriteit gemaakt voor de uitstraling van zijn land én van hemzelf. Poetin is een sportfanaat en zijn atleten hadden hem op de Spelen van 2010 erg in de steek gelaten. Dat moest anders, vond hij, en dat gebeurde ook. In Sotsji was de medailleoogst spectaculair. Maar twee jaar later vertelde Rodtsjenkov hoe de vork precies in de steel zat.
In september vorig jaar liep de
olympische schorsing af, maar het Wada legde Moskou strikte voorwaarden op. De Russen moesten aantonen dat ze hun leven hadden gebeterd. Ze moesten de digitale data van het dopinglab in Moskou én meer dan 2.000 urinestalen overmaken aan de Wadaonderzoekers. Al snel werd duidelijk dat het geknoei gewoon doorging.
Kremlin verantwoordelijk
Het begon al met het nietrespecteren van de deadlines. In principe moest Moskou alle data op 1 januari van dit jaar doorgeven. Dat gebeurde niet. Pas in april kregen de onderzoekers inzage en meteen bleek dat de Russen op 6 januari 2019 15.325 bestanden en mappen met dopingdata verwijderd hadden. Bij andere tests waren de percentages verboden middelen naar beneden bijgesteld. Het Wada kwam tot die conclusie door de database te vergelijken met een database die het eerder had gekregen van Rodtsjenkov.
Wie nog twijfelde aan kwaad opzet, werd uit zijn illusie geholpen. De sportredactie van de Duitse zender ARD ging langs bij Joeri Ganoes, de nieuwe Rusadachef. Die verklaarde doodleuk dat er wel degelijk was geknoeid. Hij sprak van een ‘tragedie voor de Russische sport’ en liet er ook geen twijfel over bestaan dat het
Kremlin mee verantwoordelijk is voor die tragedie. Op de vraag of de minister van Sport, Pavel Kolobkov, vervangen moest worden, zei hij: ‘Er moeten dringend nieuwe mensen komen’.
‘AntiRussische hysterie’
‘Te lang al overschrijdt Rusland op grove wijze de regels van de zuivere sport. Het wordt een never ending story’
CRAIG REEDIE Voorzitter Wada
Rusland verwijderde meer dan 15.000 bestanden met dopingdata. Bij andere tests werden de percentages verboden middelen naar beneden bijgesteld
Nu was Kolobkov, een meervoudig olympisch en wereldkampioen schermen, al een ‘nieuwe’ man. Hij was in 2016 Vitali Moetko opgevolgd als minister van Sport omdat Moetko helemaal verbrand was door het schandaal. Maar ook Kolobkov was dus geen garantie voor een nieuwe wind. Hij weet de onregelmatigheden die het Wada had ontdekt aan technische fouten. Gisteren waste hij zijn handen opnieuw in onschuld. ‘Rusland heeft werkelijk alles gedaan om dit probleem op te lossen.’
Het geeft nogmaals aan dat het Kremlin helemaal niet geïnteresseerd lijkt in een cleane sport. De kans is klein dat deze zware straffen president Poetin eindelijk tot inkeer brengen. Het ligt niet in zijn karakter om te buigen voor internationale uitspraken. Zijn goede vriend, premier Dmitri Medvedev, zei in een reactie op de sancties dat ‘de antiRussische hysterie chronisch is geworden’. Waarschijnlijk gaat het Rusada in beroep, maar volgens Ganoes maakt het bij het Internationaal Sporttribunaal Tas geen enkele kans.