Het rijk van de onaantastbare kotbaas lijkt uit

De beruchtste kotbazen van het land zitten achter de tralies: vader en zoon Appeltans werden vorige week aangehouden voor huisjesmelkerij.

in de panden die ze huurden van se wooninspectie meewerkten. Verantwoordelijken van de stad Leuven, het OCMW en de huurdersbond werden als getuigen verhoord. Een aantal van die panden was onbewoonbaar of ongeschikt verklaard, maar werd toch doorverhuurd, zegt parketwoordvoerster Nele Michiels.

Donderdag voerde de politie op zeven plaatsen huiszoekingen uit om de leefomstandigheden in de verhuurde panden in Leuven in kaart te brengen. Tijdens de politieactie werden ook de privéwoningen van de verdachten in Hoeselt (vlak bij Tongeren) en vennootschapszetels in Brussel doorzocht.

In Hoeselt pakte de politie zowel zoon Manu Appeltans als zijn vader en moeder op, en in Leuven een 50jarige man die als klusjesman voor de familie werkte. De vier werden voorgeleid bij de onderzoeksrechter en in verdenking gesteld voor huisjesmelkerij, inbreuken op de Vlaamse Wooncode en vereniging van misdadigers. De klusjesman en moeder Lizzy werden vrijgelaten onder voorwaarden. Vader en zoon Appeltans werden aangehouden en verschijnen vandaag voor de raadkamer.

Met de aanhouding lijkt een einde te komen aan het rijk van de familie Appeltans. De steenrijke familie richtte in 2003 de naamloze vennootschap Arlimo op, waarmee ze een vastgoedimperium vergaarde door in ijltempo leningen aan te gaan en huizen op te kopen. Sinds 2010 gaat het hard: in het boekjaar 2009 waardeerde Arlimo zijn vastgoed nog op 4,5 miljoen euro, in boekjaar 2017 ging het om 26 miljoen euro.

Kasteel van Schalkhoven

Over Arnold en Lizzy Appeltans is niet zoveel bekend, maar hun zoon Manu is in Hoeselt een notoir figuur. Sinds 2011 woont hij met zijn echtgenote en kinderen in het kasteel van Schalkhoven, een prachtig beschermd monument in 18deeeuwse classicistische stijl. Eerder dit jaar kwam hij nog in opspraak omdat hij meer dan vijf hectare bos had gekapt, waarvan een groot deel zonder vergunning, om er een maisakker van te maken.

De Leuvense burgemeester Mohamed Ridouani (SP.A) reageerde tevreden op de arrestaties. ‘Aan dit complexe dossier is hard gewerkt door heel veel mensen en diensten. Die intense samenwerking heeft geloond’, zegt Ridouani, die benadrukt dat de aanpak van huisjesmelkerij een prioriteit is.

Louis Tobback (SP.A), zijn voorganger, is al even tevreden. ‘Jarenlang waanden ze zich onaantastbaar, net omdat studenten niet snel een klacht indienden’, zegt de exburgemeester. ‘Ze leken met alles weg te komen. In beroep kregen vader en zoon vaak gelijk, of ze kochten hun boete af. Nu ze zijn aangehouden, kan mijn dag niet meer stuk.’

Ook veel Leuvenaars halen opgelucht adem. ‘Eindelijk gerechtigheid’, postte een studente op het AntiAppeltansFront, de Facebookpagina waar gedupeerde huurders – 536 in totaal – zich online verenigen in de strijd tegen de onfrisse praktijken van de Appeltansen. Niemand van de familie was gisteren bereikbaar voor commentaar.

‘Dit verhaal bewijst dat we helemaal juist zitten. Het zet ons ook aan om verder en dieper te zoeken’

De nieuwssite Apache berichtte gisteren dat zijn journalisten in 2016 zijn geschaduwd, terwijl ze een onderzoek uitvoerden naar belangenvermenging bij enkele vastgoeddeals in het Antwerpse. Dat zou hen zijn bevestigd door vier bronnen, van wie weliswaar geen enkele bij naam wordt genoemd. Apache heeft zich al enkele jaren vastgebeten in de vastgoeddossiers rond Land Invest Group, het vastgoedbedrijf van Erik Van der Paal en Marc Schaling.

Volgens Apache werd een bron uit de vastgoedwereld ooit geconfronteerd met een foto waarop de bron samen met journalisten van Apache te zien is. De foto zou zijn genomen tijdens een gesprek in een Schotense brasserie, door een privédetective. ‘Binnen de Antwerpse immowereld waren er in 2016 mensen die ons waarschuwden: let op, er zijn mogelijk privédetectives tegen jullie ingezet’, zegt Apachejournalist Tom Cochez.

Apache berichtte in die periode over de manier waarop een bouwvergunning werd toegekend voor Lins Tower op de Tunnelplaats, en over de banden tussen Land Invest en de Antwerpse NVA van burgemeester Bart De Wever. Het leverde Apache in die periode twee schadeclaims op: een van Land Invest Group en een van Joeri Dillen, de voormalige kabinetschef van De Wever. Er werden schadevergoedingen van in totaal 350.000 euro geëist. Apache won uiteindelijk beide zaken. ‘Die schadeclaims waren kansloos, het was gewoon intimidatie’, zegt Cochez. Volgens de journalist paste de inzet van privédetectives, waaraan Land Invest Group 60.000 euro zou hebben uitgegeven, ook binnen die intimidatie.

Erik Van der Paal bevestigt telefonisch dat er een privédetective is ingezet. ‘Maar nooit om een journalist te volgen’, zegt hij. Van der Paal had naar eigen zeggen vermoedens dat een freelance medewerker van Land Invest informatie lekte aan Apache. ‘Ik heb die medewerker toen laten schaduwen. De volgende dag hadden we die foto al.’

Volgens Tom Cochez klopt die versie niet, en waren het wel degelijk journalisten die geschaduwd werden. Cochez voelt zich naar eigen zeggen aangemoedigd door de inzet van privédetectives: ‘Het bewijst dat we helemaal juist zitten, en het zet ons aan om verder en dieper te zoeken.’

Brasserie

Apache bekijkt deze week met zijn advocaten de juridische mogelijkheden. ‘Maar ik vind vooral dat er nu een signaal mag komen dat hier een grens is overschreden’, zegt Cochez.

‘Dit is hallucinant’, meent Pol Deltour, de nationale secretaris van de Vlaamse Vereniging van Journalisten. ‘Ik heb geen weet van precedenten in België.’ Volgens Deltour, die beschikt over informatie die niet in het Apacheartikel stond, is het duidelijk dat privédetectives zijn ingezet om de bronnen van de journalisten te achterhalen. Hoewel het bronnengeheim van de journalist in principe alleen tegenover de overheid geldt, vindt Deltour dat ook privépersonen het moeten respecteren.

TOM COCHEZ Journalist bij Apache

De VVJ onderzoekt of ze Apache kan steunen bij een klacht tegen Van der Paal of tegen onbekenden, door te helpen een advocaat te bekostigen of door zelf partij te zijn. Een klacht kan gebaseerd zijn op het recht op privacy van de journalisten, en op de wet op de privédetectives, zegt Deltour.

Erik Van der Paal voert aan dat hij op een legitieme manier gebruikmaakte van een detective: om economische schade aan zijn bedrijf te voorkomen. ‘Ik heb het grootste respect voor de onafhankelijke pers, maar daar hoort Apache duidelijk niet bij.’