De despoot laat zich opmerken, maar niet zien

De sultan van Oman is in Leuven voor een medische behandeling. Het gevolg van de ‘classy despoot’ huurt een volledig hotel af.

Het spreekt tot de verbeelding dat iemand voldoende middelen heeft om twee maanden lang een volledig viersterrenhotel te betalen, samen met het aanpalende restaurant. Dat die internationale persoon en zijn gevolg drie vliegtuigen nodig hebben om ter plekke te geraken. En dat er permanent glimmende auto’s en busjes voor de deur van het hotel staan te wachten.

Qaboos bin Said Al Said (79), de sultan van Oman, is een naam die ze in hotel The Fourth en restaurant Tafelrond niet licht zullen vergeten. Vorige week raakte bekend dat het Leuvense hotel en het restaurant alle boekingen voor de komende twee maanden hebben geannuleerd. Qaboos huurt alles voor die periode af omdat hij sinds dit weekend, tot eind januari, een medische behandeling ondergaat in het UZ Leuven.

Over de details van de behandeling wil het universitaire ziekenhuis om privacyredenen geen commentaar kwijt. De gezondheid van de sultan is sinds enkele jaren maar een veelbesproken onderwerp; Al Jazeera vermoedt dat het om darmkanker gaat.

Qaboos zit al bijna een halve eeuw op de troon. Hij heeft geen kinderen en als hij sterft, moet de familie binnen de drie dagen een opvolger vinden om de stabiliteit van het land te garanderen.

Glimmende busjes

Los van die gevoelige context is het Leuvense stadsbestuur in de wolken met de komst van de sultan. Het vindt het een hele eer dat van alle medische voorzieningen wereldwijd het Leuvense ziekenhuis werd uitgekozen. Al tikte datzelfde stadsbestuur de sultan van Oman gisteren meteen op de vingers, omdat op de Grote Markt een parkeerverbod geldt. Zelfs voor glimmende busjes. ‘Laten we duidelijk zijn: niemand parkeert op de Grote Markt, of je nu sultan bent of niet’, zei schepen van Mobiliteit David Dessers (Groen).

Een uitspraak die enkele uren later werd gerelativeerd: om veiligheidsredenen mogen er toch twee voertuigen staan. ‘De sultan mag niet meer dan een gewone Leuvenaar omdat hij rijk is, maar omdat hij een staatshoofd is. Dan zijn er protocollaire verplichtingen’, zei Dessers.

Qaboos zelf vertoont zich vooralsnog niet. Wat te denken over dit opgemerkte optreden zonder hoofdrolspeler? Hij is ‘een classy despoot’, aldus MiddenOostenkenner Brian Whitaker van The Guardian in 2011. Want ‘hij mag dan GrootBrittannië genegen zijn, van muziek houden en een renaissanceman zijn, de sultan tolereert geen tegenspraak’.

‘Hij mag dan GrootBrittannië genegen zijn, van muziek houden en een renaissanceman zijn, de sultan tolereert geen tegenspraak’

Eigen orkest

BRIAN WHTAKER The Guardian

Enerzijds lijkt Qaboos de man van de modernisering. Hij diende in het Britse leger, speelt orgel en luit en heeft een eigen symfonisch orkest. Sinds hij in 1970 een staatsgreep pleegde tegen zijn vader kent Oman vooruitgang: vrouwen kregen stemrecht en dankzij de export van olie kon Qaboos ziekenhuizen, scholen, wegen en luchthavens bouwen. Het land beschikt vandaag over degelijk onderwijs en sociale voorzieningen.

Anderzijds blijft de sultan een despoot: volgens Human Rights Watch heeft Oman een slechte reputatie op het vlak van mensenrechten. En volgens de organisatie Reporters Without Borders beslist de overheid nog altijd wie journalist mag zijn en wie niet. Censuur is dagelijkse kost. Ook in Leuven klonk gisteren opvallend vaak ‘geen commentaar’.

‘De sultan mag niet meer dan een gewone Leuvenaar omdat hij rijk is, maar omdat hij een staatshoofd is. Dan zijn er protocollaire verplichtingen’

DAVID DESSERS Schepen van Mobiliteit