Zeg niet altijd nee tegen films in 4D

T he matrix, een van de beste sciencefictionfilms ooit, was enkele weken geleden jarig. Daarom werd de prent in Kinepolis nog een keer getoond op het grote scherm. Fans van het eerste uur, twee decennia extra op de teller, haastten zich om the red pill nog een keer gulzig door te slikken.

Maar plezierig was dat niet. Kinepolis gebruikte de heruitgave om zijn ‘4DX’concept te promoten, waarbij de zetels bewegen en je wind en water in het gezicht voelt. Dat moet tot een ‘immersive experience’ leiden.

Maar wat 4DX werkelijk doet, is die experience hartgrondig verpesten. Al die technieken zijn zo overdreven en overbodig dat ze afleiden van de film, die fantastisch is op zich. 4D? Wij zeggen nee.

Of toch niet? In het themapark De Efteling opende onder de naam Fabula zonet ook een 4Dcinema. Bibberende stoelen, water, wind: het is er allemaal. Hier gaat het om een korte animatiefilm, gemaakt door Aardman, de studio achter Wallace & Gromit, Shaun het Schaap en Chicken run. En warempel, hier werkt 4D wél! De effecten zijn goed getimed, lopen mooi samen met wat je op het scherm ziet, voegen iets toe aan het geheel. Het verhaal, over een beer en een eekhoorn die vriendschap sluiten, wordt er effectief leuker door. De film duurt ook niet zo lang, waardoor het niet gaat vervelen.

Daaruit kunnen we een gouden regel distilleren: bestaande films omzetten naar 4D werkt niet. Daar zijn ze niet voor bedoeld. Het is een overbodige en storende toevoeging. Filmpjes die met 4D in gedachten zijn ontwikkeld, zoals die van De Efteling, kunnen wel plezierig zijn.

Eigenlijk was dat met 3D ook al zo. Geen enkele film wordt beter door er 3D aan toe te voegen. James Camerons Avatar, die helemaal in het teken van de 3Dtechnologie stond, toonde wel aan wat de technologie vermag. Wel jammer dat het zo’n flutfilm was.

Met nieuwe technologieën in de cinema spring je het best zuinig om. Enkel als alle puzzelstukjes passen, wordt het geheel de moeite waard. En The matrix, daar blijf je gewoon van af.

Al die technieken zijn zo overdreven en overbodig dat ze afleiden van de film