‘Niets doen zal ons nog veel meer geld kosten’
De financiering blijft voorlopig de zwakke schakel in de ambitieuze ‘Green Deal’ waarvan de Europese Commissie morgen de grote lijnen voorstelt.
Moeten ook bijdragen tot het halen van de ‘Green Deal’: minder steenkool en
De nieuwe Europese Commissie laat er geen gras over groeien. Tien dagen na haar aantreden presenteert eerste vicevoorzitter Frans Timmermans morgen de grote lijnen van de ‘Green Deal’, die van de Europese Unie in 2050 een klimaatneutraal continent moet maken. Uit de gelekte en voorlopige versie van de communicatie blijkt alvast hoe alomvattend de transitie zal worden: ze bestrijkt sectoren als transport, industrie, landbouw en energie, biodiversiteit én de financiering van dit project, dat misschien wel het meest ambitieuze is sinds de invoering van de euro. Timmermans spreekt van een ‘paradigma shift’.
Niemand achterlaten
Met de protesten van de gilets jaunes in het achterhoofd en om alle lidstaten mee te krijgen, beklemtoont de Commissie dat ‘niemand achtergelaten’ mag worden. Daarom komt er een ‘Rechtvaardig Transitiefonds’ om regio’s te helpen die nu nog economisch afhankelijk zijn van steenkool. Volgens het document zal het fonds
Foto: een heli besproeit een Duitse wijngaard. 35 miljard euro bevatten. Maar Commissievoorzitster Ursula von der Leyen zei vorige week dat het in de bedoeling ligt dit op te trekken naar 100 miljard euro, via de introductie van groene obligaties en de steun van de Europese Investeringsbank.
De vraag is of dit genoeg zal zijn om die landen over de streep te trekken die zich nog niet achter de doelstelling van 2050 geschaard hebben: Tsjechië, Hongarije en Polen. Charles Michel, die vorige week nog de Green Deal met Von der Leyen besprak, moet donderdag op zijn eerste top als voorzitter van de Europese Raad proberen iedereen op één lijn te krijgen – de vorige keer in oktober lukte dat niet. Als Polen overstag gaat, volgen wellicht ook Tsjechië en Hongarije.
Werk van lange adem
De financiering van het hele project is voorlopig het zwakke punt. Timmermans erkende vorige week dat er ‘elk jaar enkele honderden miljarden’ nodig zullen zijn. Veel zal afhangen van de vraag of de lidstaten bereid zijn binnen de volgende meerjarenbegroting 20212027 voldoende geld uit te trekken om de klimaatambities waar te maken. Maar die moeilijke onderhandelingen kunnen makkelijk tot een stuk in 2020 aanslepen. De Commissie wil ook bekijken of groene investeringen aangemoedigd kunnen worden door de Europese begrotingsregels aan te passen – maar ook dat wordt een werk van lange adem.
Timmermans aanhoort de klacht dat dit veel geld zal kosten, maar waarschuwt de critici: ‘De kostprijs zal veel hoger zijn als we niets doen. En dan zullen we de voordelen van de transitie niet hebben.’ Dat laatste slaat op de