De eerste centrale bankier met sterrenstatus
Meer dan een halve eeuw heeft Paul Volcker gewogen op het Amerikaanse economische en monetaire beleid. Als centrale bankier en presidentieel adviseur was hij beslissend in tijden van hoge inflatie en bankencrisis.
Paul Volcker is afgelopen zondag op 92jarige leeftijd gestorven in New York. Het einde van zijn mandaat als voorzitter van de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, dateert al van 1987 – dat is 32 jaar geleden. Maar zijn erfenis is nog niet vergeten.
Het financieel persagentschap Bloomberg omschrijft hem als een ‘eenmansopruimdienst’ op de financiele markten. Te beginnen met zijn rol, als onderminister van Financiën, bij de zoektocht naar een opvolger voor het Bretton Woodssysteem. Volcker stond op de eerste rij toen president Richard Nixon in 1971 komaf maakte met de vaste wisselkoersen en de koppeling van de munten aan de goudstandaard.
Deel twee startte in 1979, toen hij door president Jimmy Carter aangewezen werd als topman van de Federal Reserve. Op dat moment kampte de Amerikaanse economie met een inflatiepeil van bijna 12 procent, een gevolg van de wereldwijde oliecrisissen.
Volcker had vanuit zijn functie als directeur van de Fed in New York jarenlang gewaarschuwd tegen de impact van snel oplopende consumptieprijzen. Nu werd de strijd tegen die inflatie zijn hoofdopdracht. Hij koos voor een heuse shocktherapie en verhoogde de basisrentevoet van de Fed in stapjes van 12 tot 20 procent (!) en beperkte de instroom van vers geld in het monetaire systeem.
Boze boeren
Die drastische aanpak kwam met een hoge kostprijs: de Amerikaanse economie ging in recessie in 19811982, duizenden bedrijven gingen failliet en de werkloosheid steeg tot 10 procent. Dat leidde tot massaal protest – boze boeren blokkeerden met hun tractoren het Fedgebouw in Washington – en tot de verkiezingsoverwinning van de Republikein Ronald Reagan.
Maar Volckers antiinflatiebeleid werd, met uitstel, beloond door hoge economische groeicijfers in de jaren tachtig. Het leverde hem breed gedragen politiek respect op. Toen hij in 1987 besliste geen derde mandaat als Fedvoorzitter te beginnen, en Reagan hem door Alan Greenspan verving, was de inflatie gezakt tot 3 procent.
De boomlange Paul Volcker (hij was 2,03 meter groot) was de allereerste centrale bankier met een sterrenstatus. Met enkele (vage) uitspraken kon hij de financiële markten abrupt afrem
In 2008 werd Volcker, toen 81, uit pensioen teruggeroepen door Barack Obama (r.) om regels uit te tekenen die moeten vermijden. men of opwinden. Hij was de eerste Fedbaas die veel aandacht kreeg in de media, iets wat Greenspan hem later zou nadoen.
Volcker was een briljante student aan de universiteiten van achtereenvolgens Princeton en Harvard, en daarna ook nog aan de London School of Economics. Tussen de start van zijn loopbaan bij de Fed, in 1952, en zijn vertrek in 1987 had hij zes presidenten gediend.
Aan dat lijstje zou in 2008 een zevende naam toegevoegd worden, die van Barack Obama. De toen 81jarige Volcker werd door Obama uit pensioen teruggeroepen om hoofd te worden van de economic recovery advisory board. Hij moest nieuwe regels uittekenen die een herhaling van de bankencrisis moeten vermijden.
Volcker introduceerde het verbod aan klassieke retailbanken om zelf aan speculatieve beleggingen te doen, zoals investeringen in hedgefondsen. Deze zgn. ‘Volckerregel’ werd in wetgeving gegoten door de regeringObama, in een meer dan 100 bladzijden dik document. Dat ontlokte Volcker de opmerking: ‘Ik ben tevreden dat de tekst korter is dan die van mijn brandverzekeringspolis.’
President Donald Trump besliste in 2017 om de Volckerregel te herschrijven en de impact ervan af te zwakken. Het was niet de enige keer dat Trump in botsing kwam met de voormalige centrale bankier. Volcker spaarde zijn kritiek op Trump niet toen die vorig jaar het rentebeleid kraakte van de huidige Fedvoorzitter, Jerome Powell.
Ook na zijn pensionering bleef Volcker een belangrijk man. Zo zag hij in 1996 toe op de uitbetaling van herstelbetalingen door Zwitserse banken aan slachtoffers van de Holocaust en in 2004 zat hij de VNonderzoekscommissie voor naar het gesjoemel, door het Iraakse regime van Saddam Hoessein, met fondsen uit het ‘olievoorvoedsel’ programma’.
De christelijke vakbond ACVTranscom heeft maandag tijdens een bijeenkomst van het paritair comité het sociaal plan over een herstructurering bij Proximus goedgekeurd. Daarmee is de vereiste tweederdemeerderheid voor het sociaal akkoord bereikt – de ACLVB stemde eerder al in. Twee weken geleden stemde zowel de ACOD als het ACV het plan nog weg. De raad van bestuur van Proximus maakte snel bekend dat hij het transformatieplan in afgeslankte vorm – 1.300 bedreigde arbeidsplaatsen in plaats van 1.900 – alsnog zou doorduwen. Toch liet de raad nog ruimte voor overleg.
Dat leverde een licht gewijzigd plan op, waarover maandag werd gestemd in het paritair comité. De ACOD stemde weer tegen, het ACV was voor. Het meent dat er over drie breekpunten – beperken van naakte ontslagen, beperken van de versoepeling van ontslagregelingen en een regeling voor werknemers met een zwaar beroep – voldoende garanties zijn.
Volcker kon met enkele (vage) uitspraken de financiële markten abrupt afremmen of opwinden