JAN JAMBON EN DE ESSENTIE

Loyauteit is iets moois. Maar uit loyauteit het onuitlegbare moeten verdedigen, biedt een treurige aanblik. Dat uitgerekend de sociaal voelende, milieubewuste oudVU’er Wilfried Vandaele in De ochtend zonder deugdelijke debatfiche moest vergoelijken wat zijn partijgenoot Jan Jambon over huizen kopende asielzoekers had gezegd, was pijnlijk. Wanneer men zich door eigen schuld in een put bevindt, verdient het aanbeveling op te houden met graven. Vandaele laten opdraven om, hoorbaar zonder overtuiging, te zeggen dat politici zich tegenover hun achterban wel eens ‘onwetenschappelijk’ mogen uitlaten, is de morele miserie nog vergroten.

Jambon had bij zijn verdediging op één punt gelijk: het gaat om de essentie. Op welk droevig niveau zijn we in Vlaanderen beland als zijn ministerpresident achteloos meewerkt aan de beeldvorming over profiterende migranten? Als er een te ruime tegemoetkoming was voor asielzoekers met een kroostrijk gezin, dan komt dat door onzorgvuldig bestuur door een Vlaamse regering met dezelfde samenstelling als de huidige. De essentie is toch dat ministers geen uit de lucht gegrepen voorbeelden hanteren om bijsturing van foute beleidskeuzes te verantwoorden.

De essentie voor de NVA, zou je denken, is dat de Vlaamse regering gunstig zou afsteken tegenover de inertie van het federale niveau. Cruciaal daarbij is dat de ministerpresident fungeert als een rustbrenger. Van de Vlaamse regering moeten het sérieux en de daadkracht uitgaan die naar rechts afgedwaalde NVAkiezers weer naar de schaapsstal lokken. Ten minste moet worden vermeden dat nog meer kiezers de indruk krijgen dat hun stem bij Vlaams Belang in betere handen is.

Geen van beide doelstellingen is in de tumultueuze start van de regeringJambon dichterbij gekomen. Het smeden van een Zweedse coalitie voor Vlaanderen had, na de teleurstellende verkiezingsuitslag, de garantie moeten bieden dat er geen federale regering zonder de NVA zou komen. Controversiële uitspraken zoals degene die vorig weekend door De Tijd werden opgetekend, hebben het tegenovergestelde effect.

Twee conclusies zijn mogelijk: ofwel is Jambon in de huidige omstandigheden niet de geschikte MP voor de NVA. Ofwel is hij dat net wel, als uitvoerder van een sluw plan. Een plan waarin het niet stoort dat Vlaams Belang groeit, voor zover dat niet alleen ten koste van de NVA gaat. Als het centrum verder leegloopt, wordt rechts groot genoeg om België te blokkeren. Niets van wat Jan Jambon zegt of doet, spreekt die laatste mogelijkheid tegen. Het is dus wellicht de essentie.

Stoort het de NVA niet dat Vlaams Belang groeit ten koste van het centrum?