‘Voor klanten moet het wél nog goed knallen’
‘Ga jij vuurwerkvrij? Zo bezorg je iedereen een feestelijke nacht.’ Met een campagne roept de brandweer iedereen in Vlaanderen op om na te denken over de gevolgen van het afsteken van vuurwerk – met steun van Dierenwelzijn Vlaanderen en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. #IkKnalZonderVuurwerk. Het jaar uitleiden en het nieuwe binnengaan met een knal, het is een traditie onder toenemende druk. ‘We hebben als beschaafde samenleving de verdomde plicht om het vermijdbare dierenleed ook effectief te vermijden’, schreef Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (NVA) onlangs nog in een brief aan alle lokale besturen. Hij herinnerde daarin aan de nieuwe regels over vuurwerk tijdens eindejaar.
1. Mogen Vlamingen nog vuurwerk afsteken?
Volgens de Vlaamse wetgeving is vuurwerk afsteken sinds dit jaar verboden. Maar: de steden en gemeenten mogen uitzonderingen toestaan – en dat doen ze. VTM Nieuws en Het Laatste Nieuws bevroegen 315 lokale besturen en 227 van hen laten vuurwerk met oudjaar toe – zij het onder bepaalde voorwaarden. Vaak moet wie vuurwerk wil ontbranden, toestemming aanvragen. Wie dat niet doet en betrapt wordt, riskeert GASboetes tot 350 euro. Vooral in de dichtbevolkte provincies Antwerpen en VlaamsBrabant kiezen lokale besturen vaak voor een totaalverbod, in WestVlaanderen is dat
Einde van een uitzonderlijk. De stad Brugge liet maandag weten dat ze het traditionele vuur werk met de jaarwisseling vervangt door een geluidloos, milieu en diervriendelijk alternatief: een droneshow.
2.
De brandweer haalt een aantal rede nen aan om zelf geen vuurwerk af te ste ken. ‘Het is levensgevaarlijk, er is risico op brand en het is ook superongezond. Fijnstofconcentraties vastgesteld tijdens en net na het afsteken van vuurwerk pie ken ten opzichte van normale waarden. 90 procent van dat fijn stof komt op de bodem en in het riool terecht en leidt tot een enorme vervuiling.’ En tot slot: ‘dieren schrikken en panikeren erdoor’. Vorig jaar stierf in Genk zelfs de kameel van kunstenaar Koen Vanmechelen toen die van de knallen wegliep en zijn nek brak.
3. Waarom verstrengt de regelgeving? Hebben de strengere regels impact op de verkoop?
Jorn Cuypers van Salon Roger Fireworks in Maaseik zag dit jaar een forse terugval. ‘De mensen komen alleen nog een flikke rend sterretje kopen en zeggen: “Het mag niet meer”.’ Huis Baeyens in Wommelgem heeft het over een terugval van de verkoop met 25 procent. Maar met afnemende interesse voor vuurwerk heeft dat alles vol gens Chantal Jacobs van Topolino in Leu ven niets te maken. ‘De impact van de re gels is veel minder groot dan we verwacht hadden’, zegt ze. ‘Klanten willen nog altijd heel graag vuurwerk afsteken. Ze zeggen dat ze het spijtig vinden dat ze dat nu niet meer altijd mogen.’
Opvallend: in de grensstreek met Nederland, bijvoorbeeld in Essen en Kapellen, zeggen verkopers minder gevolgen te ondervinden. Zij tellen veel Nederlanders onder hun klanten en daar zijn de regels niet strenger geworden. Al begint ook daar het tij te keren. In een recent consumentenonderzoek sprak 60 procent van de Nederlanders zich uit voor een algemeen verbod op vuurwerk. Vier op de vijf zeggen soms, vaak of altijd overlast van vuurwerk te ervaren tijdens de jaarwisseling. de Volkskrant spreekt van ‘het naderende einde van een knaltijdperk’.
4.
Is geluidsarm vuurwerk populair?
Traditioneel vuurwerk kan tot 170 decibel halen, ‘geluidsarm vuurwerk’ maximaal 85 decibel. De ‘knal’ reikt bovendien minder ver. Vlaamse verkopers zien een groeiende interesse in dergelijk ‘diervriendelijk vuurwerk’, zegt Bea Dekeyzer van Vuurwerk Boutersem. Ook de producenten zetten er volgens haar sterk op in. ‘We voelen dat mensen bezig zijn met de impact van het lawaai op de dieren. Ze vragen steeds vaker expliciet naar “stil” vuurwerk. Al blijft het aandeel daarvan toch nog klein. “Het moet wel goed knallen”, zeggen klanten.’
‘Het gevoel dat vuurwerk een aflopend verhaal is? Dat heb ik zeker niet’, zegt ze. ‘De winkel staat altijd vol. Vuurwerk brengt mensen samen. We wonen aan een steenweg. Om twaalf uur komen de buren buiten om een glas te drinken en vuurwerk af te steken. Toen we dat vorig jaar voor één keer niet deden, vroeg iedereen zich af wat we daar dan stonden te doen.’