Voor wie elektrosensitief is, wordt 5G de hel
Voor mensen die overgevoelig zijn voor elektromagnetische straling, is het moderne leven een uitdaging. In Zürich biedt een wooncomplex hen een stralingsvrije omgeving – maar 5G dreigt dat ‘paradijs’ te verstoren.
ZÜRICH I Eigenlijk wil Christian Schifferle alleen telefonisch geïnterviewd worden. Zo kan hij het gevaar voor elektrosmog en mogelijke chemische prikkels van buiten vermijden. De 65jarige is chronisch ziek door een extreme gevoeligheid voor elektrische straling. Hij bewoont, samen met 14 lotgenoten, een uniek wooncomplex in Zürich waar elke vorm van straling wordt buitengehouden. Na enig aandringen is een kort bezoek aan de ‘corporatie voor gezond wonen’ dan toch toegestaan. De gsm blijft in de auto.
Het gele woonblok ligt aan het einde van een straat die zich omhoog slingert tegen een heuvel, midden tussen de groene weiden. ‘Een paradijs’ noemt de 65jarige arbeidsinvalide zijn flat, die er kwam dankzij subsidies van de stad en het kanton
Zürich. De plek werd vastgesteld na nauwkeurige metingen van aardstralen en ondergrondse waterlopen, vertelt een medebewoner. Gsm’s, magnetrons, draadloos netwerken en dergelijke zijn hier verboden. De buitenmuren zijn van bepleisterde baksteen, de binnenwanden van glad beton. Alle vaste elektrische leidingen lopen rond het centrale trappenhuis, om storingen en elektrische magneetvelden in de woningen zo veel mogelijk te vermijden. Je betreedt de woningen door een sluisje, waar ook de wasmachine staat waarin je mogelijk besmette kleding van buiten kunt stoppen.
De meeste bewoners zijn arbeidsongeschikt, of werken deeltijds. Schifferle – rood jack, beige chino – lijdt aan een veelvoud van gevoeligheden voor chemische stoffen, luchtvervuiling en elektrische straling. Hij heeft nooit kunnen werken. Twintig jaar lang woonde hij in een caravan in het bos, ver van de bewoonde wereld. Sinds de bouw van ‘zijn’ flat vijf jaar geleden woont hij eindelijk in een huis dat hem niet ziek maakt. De erkenning door de stad Zürich dat ‘elektrosmog’ een serieus probleem kan zijn, is minstens zo belangrijk voor zijn psychische welbevinden, zegt hij. Een meetapparaat laat zien dat de binnenruimte compleet stralingsvrij is. Als hij ermee naar buiten stapt, slaat het apparaatje licht uit naar 1 of 2 op een schaal van 10.
Het spook van 5G
De nieuwste uitdaging voor de corporatie is 5G, de nieuwe netwerktechnologie. 5G is tien keer zo snel als 4G en heeft meer én zwaardere antennes nodig. De invoering ervan in Zwitserland zou een toename van zo’n 20.000 antennes betekenen, bijna een verdubbeling van het huidige aantal.
Schifferle wijst naar een zendmast van Swisscom die op tweehonderd meter van het huis verrijst. De kans is groot dat de onzichtbare metalen laag op de vensters de tien keer sterkere straling van de nieuwe generatie antennes niet kan tegenhouden.
In Zürich staan al veel van die 5Gantennes. Nergens in Europa is men verder met de opbouw van de 5Gnetwerktechnologie dan in Zwitserland. Nadat de frequenties waren verdeeld, zijn de telecombedrijven in sneltempo begonnen met de plaatsing van extra antennes. Sunrise, dat het grootste netwerk voor 5G in Zwitserland heeft, jaagt de ontwikkeling aan. 384 dorpen en steden hebben nu al voor 80 procent dekking, zegt de Sunriseceo Olaf Swantee. Volgens de Nederlander, die eerder een Brits telecombedrijf leidde, is wereldwijd alleen ZuidKorea verder.
Maar het verzet tegen die technologie is minstens even groot. Een officieel erkende ziekte is elektrosensitiviteit in Zwitserland niet. Maar ie
Vijf comités zijn, los van elkaar, bezig om de nodige 100.000 handtekeningen te verzamelen voor een volksstemming tegen 5G
In een onderzoek gaf 5 tot 8 procent van de Zwitsers aan gevoelig te zijn voor elektromagnetische straling, hoe licht ook
dereen kent wel mensen die eraan lijden. Firma’s die meetapparaten verhuren die een week in je huis staan, doen goede zaken. In een recent onderzoek gaf 5 tot 8 procent van de Zwitsers aan gevoelig te zijn voor enige vorm van elektromagnetische straling, hoe licht ook. Daarom hebben veel kantons en steden, vooral in het Franstalige deel van het land, een tijdelijk verbod uitgesproken tegen de bouw van 5Gantennes. De kantons Genève, Jura en Waad hebben zo’n verbod al uitgevaardigd. In steden als Bern, St. Gallen en Luzern zijn moties aanhangig om de bouw op te schorten. Bovendien mobiliseren ongeruste burgers de bevolking tegen 5G. Maar liefst vijf initiatiefcomités zijn bezig, los van elkaar, de nodige 100.000 handtekeningen te verzamelen voor een volksstemming tegen 5G.
Of die er komt? De kans is groot dat door een gebrek aan samenwerking geen van die comités de handtekeningen op tijd bij elkaar krijgt.
Verschillende scenario’s
Ondertussen is er een regeringsrapport verschenen waar reikhalzend naar werd uitgekeken. Een deskundigengroep samengesteld uit artsen, ambtenaren en de vertegenwoordigers van de industrie moest het verlossende woord spreken over de invoering en mogelijke gevaren van 5G.
Het rapport spaart met zijn vijf scenario’s kool en geit. Dat 5Gstraling gevaarlijk is voor de volksgezondheid, kan definitief niet worden aangetoond. Meer onderzoek is nodig, zegt één scenario. Je brengt tenslotte ook geen medicijn op de markt waarvan de uitwerking niet jarenlang getest is. Daarom moet de invoering van 5G over jaren heen uitgesmeerd worden.
Het scenario van de industrie wil juist sneller gaan. Die extra antennes moeten er nu komen, vooral voor het bedrijfsleven. Want 5G is de standaard die ‘het internet der dingen’ mogelijk maakt. Medische operaties op afstand, zelfrijdende auto’s, smart farming: een doorbraak in de economie. De branche heeft nu al honderden miljoenen in 5G geïnvesteerd en wil dat de regering de strenge maximale stralingswaarden versoepelt. Zegt Sunriseceo Swantee: ‘Zwitserland hanteert maximaal toegestane stralingswaarden die tien keer zo laag liggen als in de EU. Wij stellen voor die op te rekken. In ons scenario willen we sneller gaan, maar zijn we nog steeds drie keer strenger dan het buitenland.’
Het eerste woord is nu aan de regering en het parlement. Ondertussen dienen Zwitsers overal bezwaarschriften in tegen zendmasten in hun omgeving. Ook het verzamelen van handtekeningen voor een referendum tegen 5G gaat gestaag door.