Conflict binnen VRTdirectie
Adviseur moet bemiddelen
BRUSSEL I ‘De raad van bestuur van de VRT stelt vast dat alle gedane inspanningen nog niet tot het verhoopte resultaat geleid hebben om tot een herstel te komen van het vertrouwen onder de leden van het directiecollege’, schreef Luc Van den Brande (CD&V), voorzitter van de raad van bestuur, maandag in een korte mededeling. ‘De raad stelt daarom Fabiaan Van Vrekhem, managing partner Accord Group, aan als externe raadgever. Hij wordt gevraagd om in gesprek te treden met alle betrokkenen.’
Na drie uur vergaderen was dat maandag de uitkomst van de extra raad van bestuur, samengeroepen door Van den Brande, om een oplossing te zoeken voor het conflict binnen het directiecomité van de VRT. Een ruzie tussen ceo Paul Lembrechts en directeur Media & Productie Peter Claes over de te volgen strategie na de nieuwe besparingen opgelegd door de Vlaamse regering, legde het directiecomité lam. Lembrechts, gesteund door de overige directieleden, sprak van een vertrouwensbreuk, wilde Claes ontslaan en vroeg de raad van bestuur van de VRT om dat ontslag te bekrachtigen. Een formaliteit, dacht hij, maar op aansturen van Van den
Brande besloot de raad Claes (voorlopig) aan boord te houden, waarna Lembrechts hem op nonactief zette.
De overige directieleden stuurden daarop een vlammende brief naar Van den Brande. Daarin beschuldigden ze Claes van deloyaal en oncollegiaal gedrag, zelfs van intimidatie. Van den Brande besloot daarop een extra raad van bestuur samen te roepen over de kwestie, waar dus beslist is een bemiddelaar in te schakelen.
Voortvarend
Opmerkelijk detail: die bemiddelaar, Fabiaan Van Vrekhem, is de headhunter die drie jaar geleden Paul Lembrechts op de shortlist voor de job van ceo van de VRT zette. Op die shortlist stond toen ook Claes, met de bijna openlijke steun van Van den Brande. Wellicht werd daar al de kiem gelegd voor het wederzijdse wantrouwen tussen Lembrechts en Claes.
Volgens ingewijden slaagden de twee er desondanks lange tijd in samen te werken – Claes kreeg onlangs zelfs een uitstekende evaluatie – maar sinds het nieuwe Vlaamse regeerakkoord vertroebelde de relatie zienderogen. De ambitieuze Claes wilde het voortouw nemen in de onderhandelingen over de besparingen, en botste door zijn voortvarendheid geregeld met Lembrechts en de rest van het directiecollege. Claes zou op eigen houtje gesprekken hebben aangeknoopt met vertegenwoordigers van de commerciele omroepen, om te onderhandelen over samenwerking (de Vlaamse Netflix), en met politici, waarbij hij zou hebben laten uitschijnen dat de vooropgestelde besparingen geen onoverkomelijk probleem zijn – paradoxaal genoeg beschuldigen de andere directieleden hem ervan zonder overleg extra geld uit te geven aan publiekszender Eén, waarmee hij de besparingsopdracht van de VRT dan weer zou hypothekeren.
Lembrechts verzwakt
Claes zou zijn medewerkers ook hebben proberen te overtuigen niet deel te nemen aan de protestactie van 5 december op het Martelaarsplein. Dat terwijl ceo Lembrechts bijzonder fel tegen de nieuwe besparingsmaatregelen van leer trok, daardoor punten scoorde bij het personeel en bij de vakbonden (die zich bij de VRT als één man achter de ceo scharen, toch ook opmerkelijk), maar niet bij de politiek. Zeker bij de meerderheidspartijen ligt Claes daardoor beter dan Lembrechts, wat wellicht mee verklaart waarom de raad van bestuur het ontslag van Claes niet meteen wilde bekrachtigen.
De beslissing om Claes aan boord te houden en een bemiddelaar aan te stellen betekent ook dat Lembrechts verzwakt uit deze strijd komt: zijn raad van bestuur – zeker de voorzitter ervan, want niet iedereen was het met de beslissing eens – weigert hem te volgen. Ook dat is tekenend voor de verhoudingen binnen de VRT: Lembrechts en Van den Brande werken wel samen, maar niet van harte. Van den Brande geeft een ‘expansieve’ invulling aan zijn functie en ziet zichzelf als een soort coceo van de openbare omroep, wat al eens tot frictie met Lembrechts leidt.
In januari moet overigens worden beslist over een nieuwe voorzitter van de raad van bestuur. Wie dat wordt, maakt deel uit van een politieke evenwichtsoefening, maar Van den Brande zou graag nog één of twee jaar langer aanblijven, om de VRT door de onderhandelingen voor de nieuwe beheersovereenkomst te loodsen. Misschien is ook dat deels de verklaring voor zijn huidige strategie: door Claes aan boord te houden, kan Van den Brande mogelijk goodwill creëren bij de meerderheidspartijen, waardoor hij nog even op de voorzittersstoel kan blijven zitten.
Verrotting
Sommigen zien ook een verrottingsstrategie in de beslissing (of besluiteloosheid) van de raad van bestuur. Die komt op 20 januari nog een keer samen, maar eind januari wordt een volledig nieuwe raad van bestuur aangewezen, waarin, conform de verkiezingsuitslag van 26 mei, vier van de twaalf zitjes naar de NVA gaan, en twee naar Vlaams Belang. Als de beslissing over het lot van Claes wordt doorgeschoven naar die nieuwe raad, dan liggen zijn kansen misschien gunstiger – en die van Lembrechts minder gunstig.
De vraag is dus of Van den Brande niet gewoon tijd (en politieke goodwill) koopt door een bemiddelaar aan te stellen. Vallen er, zeker sinds de gelekte brief van het directiecomité, nog wel brokken te lijmen? Niemand binnen de raad van bestuur noch het directiecomité wenste maandag op die vraag te reageren.
Claes zou zijn medewerkers ook hebben proberen te overtuigen niet deel te nemen aan de protestactie van 5 december op het Martelaarsplein
De bemiddelaar, Fabiaan Van Vrekhem, is de headhunter die drie jaar geleden Paul Lembrechts op de shortlist voor de job van ceo van de VRT zette