Klimaat grootste bedreiging voor wereldeconomie
Mondiale hoogmis in Davos staat helemaal in teken van energietransitie
BRUSSEL I De mondiale fine fleur verzamelt volgende week in het Zwitserse Davos voor de jaarlijkse hoogmis van de economie. Presidenten, premiers, bankiers en industriëlen: ze zakken allemaal af naar het World Economic Forum (WEF) om te netwerken en de toestand van de wereld te becommentariëren.
Vooraf wordt telkens een rapport gepubliceerd waarin de grootste risico’s voor de wereld worden opgelijst. Die lijst is gebaseerd op een bevraging van achthonderd beleidsmakers uit alle domeinen van de samenleving. Zij lijken nog maar om een zaak bekommerd: de opwarming van de aarde en de mogelijk desastreuze gevolgen van de klimaatverandering.
Het is de allereerste keer dat de top vijf van bezorgdheden helemaal milieu en klimaatgerelateerd is. De vorige jaren stonden meestal ook migratie, economische recessies, geopolitieke spanningen en financiële crises hoog op de zorgenladder. Waarom het klimaat nu allesoverheersend is, blijft gissen.
Volgens Emily Farnworth, directeur van de klimaatinitiatieven bij het WEF, speelt de visibiliteit van de klimaatverandering een belangrijk rol. ‘We beginnen te zien wat de opwarming van de aarde in de praktijk betekent.’ De gigantische branden in de Amazone, in Californië en Australië, en de beelden van het smeltende poolijs hebben zeker meegespeeld.
El Niño
Dat de opwarming écht ernstig wordt, blijkt ook uit de metingen van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Die liet gisteren weten dat 2019 het op een na warmste jaar is sinds de metingen zijn begonnen. In 2019 lag de gemiddelde temperatuur op aarde al 1,1 graad hoger dan in de periode 18501900.
‘Het jaar 2020 is begonnen waar 2019 is geëindigd: met weeren klimaatgerelateerde gebeurtenissen die grote impact hebben’, zegt secretarisgeneraal Petteri Taalas. ‘Australië heeft in 2019 zijn heetste en droogste jaar ooit gekend en was het toneel van enorme bosbranden die verwoestend waren voor mens en eigendom, voor wilde dieren, ecosystemen en het milieu.’
Het warmste jaar blijft nog altijd 2016, maar toen veroorzaakte het weerfenomeen El Niño een extra opstoot van de temperaturen. De verwachting is dat de komende El Niño’s extremer worden. In elk geval is het afgelopen decennium het warmste sinds het begin van de metingen.
Deze week raakte ook bekend dat de temperatuur van de oceanen nooit hoger is geweest. Dat is bijzonder verontrustend omdat de oceanen het grootste deel van de opwarming opvangen. Almaar warmer zeewater doet de zeespiegel sneller stijgen en is schadelijk voor het leven in de oceanen.
Nieuwjaarsbrief
Dat de beleidsmakers zich steeds meer zorgen maken, komt ook omdat de politieke wereld er maar niet in slaagt het Klimaatakkoord van Parijs voldoende handen en voeten te geven. Ter herinnering: in 2015 spraken de wereldleiders af om de opwarming in 2100 onder 2 graden te houden. Die doelstelling is in de praktijk niet meer haalbaar. In plaats van snel te dalen, blijft de uitstoot van broeikasgassen toenemen.
Davos zal volgende week helemaal in het teken staan van de energietransitie. Ook Greta Thunberg is van de partij en mag een van de openingstoespraken houden. Dat het klimaat echt begint te spelen bij cruciale beleidsmakers in de financiële wereld, bleek deze week ook uit de ‘nieuwjaarsbrief’ van Larry Fink, de baas van Blackrock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld. Hij wil voortaan duurzaamheid laten primeren en daarom zal Blackrock minder beleggen in steenkool en meer groene alternatieven aanbieden. Al zou die nieuwe regel volgens de Financial Times maar 500 miljoen dollar of 0,007 procent van de totale portefeuille van Blackrock in beweging brengen.
Steeds meer havensteden in Californië verbieden intussen dat er steenkool vertrekt richting de Aziatische markten.
‘We beginnen te zien wat de opwarming van de aarde in de praktijk betekent’ EMILY FARNWORTH
Directeur klimaatinitiatieven bij het WEF