SLAAPWANDELEN NAAR NIEUWE VERKIEZINGEN

Zijn er nog voorstanders van een expertenregering? Die moeten dringend het jongste rapport van de Hoge Raad van Financiën lezen. De Raad schreef gedurende twee jaar aan voorstellen om de fiscaliteit te hervormen. Die moet transparanter en eenvoudiger worden, met minder aftrekken, uitzonderingen, vrijstellingen en verminderingen. De experten kwamen niet verder dan een rist bouwstenen en een minimumprogramma.

We kunnen toch moeilijk verbaasd zijn? Het heffen van belastingen heeft alles met ideologie te maken. Het is een illusie dat er een vorm van waardevrije hervorming bestaat waarmee elke burger gelukkig wordt. De politieke breuklijnen vertalen zich in de aanpak en zienswijze van de diverse experten. De liberaal houdt van een vlaktaks, de christendemocraat pleit voor een dual income tax en de socialist wil dat arbeid en kapitaal op dezelfde manier worden belast. Het zijn allemaal eervolle, maar compromisloze benaderingen.

Het Belgische belastingsysteem kreunt onder zijn complexiteit. Het snakt naar meer transparantie. Maar het idee dat zoiets in één klap kan worden doorgevoerd, klinkt naïef. Een teveel aan koterijen moet worden vermeden, maar geen enkele koterij is evenmin wenselijk. De maatschappelijke realiteit oogt complex. Algemene maatregelen kunnen voor bepaalde groepen erg negatieve gevolgen hebben. Dan moet een overheid ingrijpen.

Dat neemt niet weg dat er punctueel heel wat kan worden hervormd. Politici hebben de verantwoordelijkheid en de plicht om die keuzes te maken. Bovendien staan ze met hun twee voeten in de samenleving, wat een gepaste finetuning garandeert. Uiteindelijk moeten zij besturen, niet een stel ruziënde experten die zich opsluiten in hun grote gelijk. Laat dit de zoveelste smeekbede zijn naar een volwaardige regering.

Maar het pessimisme krijgt de overhand. Geen enkele politicus durft nog de straat op uit schrik dat hij slechts misprijzen oogst bij de kiezer. Er heerst bij de Zweedse regering een diepe schaamte over het exploderende begrotingstekort dat de toekomstige generaties cadeau kregen. Toch zet het niet aan tot haast.

Rationeel valt de houding van de partijen te begrijpen. Hun analyses snijden hout. De Belg koopt er echter niets voor. Al slaapwandelend naderen we nieuwe verkiezingen. Steeds meer politici denken daarbij een slag te kunnen slaan. De gedachte is ondragelijk. Wie met de toekomst van een land en zijn burgers speelt in de hoop er zelf beter van te worden, verdient een historische nederlaag.

Rapport Hoge Raad van Financiën bewijst zinloosheid expertenregering