‘Alleen al voor roet heeft lage-emissiezone zin’
Als de resultaten van lageemissiezones tegenvallen, heeft dat vooral met gesjoemel van autoconstructeurs te maken, zeggen experts. Dat vinden ze geen argument om die maatregel dan maar terug te draaien.
BRUSSEL I Werkt een lageemissiezone (LEZ) nu of niet? De Antwerpse metingen geven een gemengd beeld. Na een jaar stelde de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) vast dat de daling van de concentratie stikstofdioxide (NO2) er gelijke tred hield met die in Vlaanderen. Voor roet stelde de VMM wel een significante extra daling vast in de Antwerpse LEZ, aan twee meetstations op de drukke Plantin en Moretuslei.
Het hangt dus van de polluent af of we van een succes kunnen spreken. Dat beeld komt terug in de LEZ’s die ruim 250 Europese steden ondertussen invoerden, blijkt uit een overzicht van de ngo Transport & Environment: een beperkt resultaat voor NO2 en fijn stof, meer uit
gesproken dalingen voor roet.
Gesjoemel
De verklaring moeten we zoeken bij het Dieselgateschandaal, zegt Nils Hooftman, expert voertuigemissies van de Mobionderzoeksgroep aan de VUB. ‘In Gent en Antwerpen mogen dieselwagens vanaf euronorm 5 binnen, terwijl ze op de weg meer NOx uitstoten dan die met euronorm 3 of 4. Het concept van die normen is uitgehold door gesjoemel. Pas van de allernieuwste diesels kun je zeggen dat ze behoorlijk schoon zijn. Het effect daarvan zal nog enkele jaren op zich laten wachten.’
Boven op fraude door de constructeurs, zegt Hooftman, komt ook eventueel gesjoemel door de consument, die de nabehandeling voor NOx uitschakelt om geen Adblue te hoeven te tanken. ‘Nieuwe Europese onderzoekscijfers geven aan dat ook 5 tot 7 procent van de roetfilters illegaal verwijderd zou worden. Wanneer zo’n filter verstopt raakt, gebeurt het weleens dat een garagist voorstelt deze te verwijderen. Ze kunnen dat zo regelen dat het bij een keuring niet opvalt.’
Dat kleine percentage is niet verwaarloosbaar, zegt Hooftman. ‘Een roetfilter heeft een efficiëntie van 99,9 procent. Haal je hem eruit, dan stoot een motor duizend keer meer roetdeeltjes uit. Als één dieselrijder op honderd zijn filter weghaalt, doet dat het effect van die 99 andere helemaal teniet.’
De efficiëntie van roetfilters – voor zover ze dus blijven zitten – is het voornaamste argument om wel te pleiten voor een LEZ, zegt Frans Fierens, luchtkwaliteitsexpert van de VMM. ‘Alleen al voor het roet moeten de oudste diesels eruit. De gezondheidsimpact van die toxische deeltjes is het grootst.’
Voortrekkersrol
Een ander argument is het spillovereffect, zegt Fierens. ‘Ook wie maar af en toe in Antwerpen, Gent of Brussel komt, zal misschien opteren voor een schonere wagen. Mensen redeneren dat hun stad de volgende kan zijn. De invoering van lageemissiezones gaf na Dieselgate vermoedelijk een extra boost aan de versnelde shift van diesel naar benzine. Het is essentieel dat de steden die voortrekkersrol blijven spelen.’
Een zaligmakende oplossing is een LEZ niet, zegt Fierens. ‘Het is een stap in het proces naar ‘zero emissie’. Uiteindelijk moeten we daar naartoe.’ met effect.
FRANS FIERENS Luchtkwaliteitsexpert VMM