Nieuwe vormen van vasten in opmars
Alleen eten tussen 10 en 18 uur is zo gek nog niet
BRUSSEL I Gisteren begon de vasten: in de katholieke leer een periode van veertig dagen waarin ‘versterving’ vooropstaat. Dat betekent: jezelf iets ontzeggen op het vlak van eten en drinken – of in andere domeinen van genot en consumptie. Het gebruik is wellicht ouder dan de kerk, omdat de vasten aan het einde van de winter komt en in langvervlogen tijden de mondvoorraad toen uitgeput raakte. Met Pasen volgde de ontlading.
Vandaag is er het hele jaar door voedsel in overvloed. We eten wanneer we er zin in hebben, op elk moment van de dag en de nacht, maar kunnen er ook voor kiezen dat niet te doen. Zo maakt intermittent fasting – onderbroken of periodiek vasten – nu opgang. Het betekent dat je soms niet of weinig eet, en dan weer wel. Bijvoorbeeld vijf dagen normaal eten, en twee dagen, pakweg op dinsdag en donderdag, erg weinig. Of alleen eten tussen 10 en 18 uur, en vervolgens 16 uur lang niets meer.
Obese muizen
Mattias Ysebaert (24), student in Brussel, begint pas rond 13 uur aan zijn eerste maaltijd van de dag. ‘Ik drink ’s ochtends wel thee.
’s Middags eet ik lunch, en ’s avonds rond acht uur eet ik nog eens. Sinds ik op kot leef, kan ik mijn dagritme zelf bepalen. Ik merkte dat ik ’s morgens alleen maar uit gewoonte ontbeet. Ik besloot beter te luisteren naar mijn eigen lichaam.’
Is het op langere termijn ook gezond? ‘Dat vroeg ik me in het begin ook af,’ geeft Ysebaert toe, ‘want je leert als kind dat je goed moet eten, en ik wilde mijn lichaam niet kapotmaken. Daarom heb ik erover gelezen en filmpjes bekeken. In ieder geval voel ik me er goed bij.’
Intermittent fasting wordt internationaal almaar meer gepromoot. Onder anderen de Amerikaanse arts David Sinclair belooft er een langer en gezonder leven door. Al is er voorlopig vooral onderzoek naar gedaan bij muizen. ‘Als hun eetpatroon overhoop wordt gehaald, worden ze obees’, zegt Inge Depoortere, die er zich aan de KU Leuven over buigt. ‘Muizen eten normaal niet overdag, maar als je hen daartoe dwingt, gaat het fout met hun gezondheid.’
‘We dachten vroeger dat dit alleen te maken had met de biologische klok, die in de hersenen zit en reageert op licht en donker. Maar ook in alle andere organen van het lichaam zit een soort klok, en die kun je vooral reguleren door je voedselinname. Als je daaraan sleutelt, kan je de synchronisatie van die klokken in je lichaam verstoren.’
Nachtwerk
Mensen die vaak ’s nachts moeten werken, of in shifts, hebben een grotere kans om obees te worden. ‘Omdat ze nu eens overdag en dan weer ’s nachts eten’, zegt Depoortere. ‘Mijn advies aan hen is om midden in de nacht zeker geen volledige maaltijd te nuttigen. Met intermittent fasting kun je je ontregelde systeem weer goed afstemmen, zodat alles beter functioneert en je het voedsel beter verbrandt.’ Belangrijk daarbij is om gezond te eten. ‘Ook te vetrijk voedsel zal je interne klokken verstoren.’
Voor Mattias Ysebaert volgde het een uit het andere: ‘Gaandeweg begon ik meer te verlangen naar gezonder eten’, zegt hij. ‘Ik grijp bijna nooit meer naar chips, junkfood of andere rommel. Ik heb er geen zin meer in. Er staan nu vooral groenten en fruit op mijn menu. Daardoor ben ik wat vermagerd, maar niet extreem veel. Ik zit gewoon beter in mijn vel.’
Sociaal kan het weleens lastig zijn: ‘Familiebijeenkomsten draaien altijd wel om eten. In principe wordt dan van mij verwacht dat ik eet, terwijl ik geen honger heb. Het is al gebeurd dat ik niet meeeet. Mensen kijken er soms vreemd van op.’
‘Het is al gebeurd dat ik op familiebijeenkomsten niet meeeet. Mensen kijken er soms vreemd van op’ MATTHIAS YSEBAERT
Neemt pas om 13 uur zijn eerste maaltijd
‘In alle organen van het lichaam zit een soort klok. Door periodiek te vasten kun je dat systeem weer afstemmen, zodat alles beter functioneert’
INGE DEPOORTERE
Professor in het departement gastroenterologie KU Leuven