KINDEREN MOETEN NIET BANG ZIJN VAN CORONA, HUN GROOTOUDERS WEL
Het nieuwe coronavirus komt ineens dichtbij. Hoe groot is het gevaar? ‘Misschien zeggen we over twee weken wel: so what? Maar nu zou dat onverantwoord zijn.’
BRUSSEL I De coronauitbraak heeft een kantelpunt bereikt. Voor het eerst zijn er meer nieuwe ziektegevallen buiten dan binnen China.
1.
Waarom zijn er zoveel gevallen in Italië?
Italië is het Europese land dat de bevolking het breedst test op het nieuwe coronavirus. Alleen al in de regio Veneto zijn 18.000 tests uitgevoerd. Er zijn al veel patiënten gevonden met geen of milde symptomen.
Net als de meeste Europese landen hanteert België daarentegen strenge criteria om te tes ten op het virus. Er moeten serieuze aanwijzingen zijn dat de persoon besmet is (DS Online 24 februari). Dat Italië veel ruimer zoekt, heeft er alles mee te maken dat er veel gevallen de kop opstaken. Breed testen is de enige manier om de verspreiding in kaart te brengen.
‘Ik vind dat de rest van Europa net als Italië breder moet testen’, zegt Herman Goossens, professor microbiolo gie aan de UAntwerpen en coördinator van het Platform for European Preparedness Against (Re)emerging Epidemics. ‘Want we weten op dit moment niet hoeveel gevallen onder de radar blijven en we zijn daar bezorgd over.’
Het Belgische wetenschappelij ke instituut voor gezondheid Sciensano is daar niet voor gewonnen. ‘We hebben nu ruim 160 personen getest en die waren ne gatief (op één gerepatrieerde persoon uit Wuhan na, red.)’, zegt Steven Van Gucht, voorzitter van het wetenschappelijk coronacomité. ‘We zien geen reden voor een brede screening.’ 2.
Hoe gevaarlijk is het virus?
Op basis van bijna 45.000 patienten die besmet zijn geweest met het nieuwe coronavirus (‘sarsCoV2’), heeft het Chinese Center for Disease Control begin deze week de volgende analyse gepubliceerd: de overgrote meerderheid – 81 procent – van de patiënten kent een ‘mild’ verloop van de ziekte.
Bij 14 procent van alle patiënten mondt covid19 (de naam van de ziekte die het virus uitlokt) uit in een toestand met serieuze ademhalingsproblemen en benauwd
heid. 5 procent van de patiënten wordt ‘kritiek’. Van die pati enten overlijdt de helft.
Het risico op een ernstig ver loop is niet gelijk verdeeld. Bij kinderen van negen jaar of jonger waren er in China tot midden februari geen sterfgevallen; over het algemeen zijn er weinig jonge patiëntjes. ‘Kinderen lijken beschermd tegen het virus’, aldus Goossens. ‘Maar we weten niet of ze het toch kunnen doorgeven. We weten nog zeer weinig over de rol van kin deren bij de verspreiding van het virus.’
Ouderen daarentegen hebben een bovengemiddeld groot risico om te overlijden aan covid19. Bij de zeventigers is dat risico 8 procent. Bij de tach tigers 15 procent. Bestaande chronische aandoeningen – cardiovasculaire ziektes, diabetes, hoge bloeddruk, kanker – verhogen (in welke leeftijdsgroep dan ook) het risico om aan covid19 te bezwijken.
Al die statistieken nemen niet weg dat ook een dertiger of veertiger zonder een achterliggende aandoening brute pech kan hebben.
3.
Hoe sterf je aan het nieuwe coronavirus?
Vooral door ademtekort. Infectie met het sarsCoV2virus kan immers een dubbele longontste king veroorzaken. Als de luchtweginfectie erg diep in de longen doordringt, doet ze de long blaasjes zwellen en vollopen met ontstekingsvloeistof. Zo kunnen de longblaasjes niet langer zuurstof afgeven aan het bloed en koolstofdioxide eruit filteren. Dat leidt tot zuurstoftekort in weefsels en organen. Het hart moet dan harder pom pen om het zuurstofarme bloed rond te stuwen en de organen alsnog van voldoende zuurstof te voorzien. Dat houdt het niet oneindig lang vol, waardoor hartschade of hartstilstand op de loer ligt.
Daarnaast kan een zware virale longontsteking ook bloed vergiftiging uitlokken, wanneer ziektekiemen en afvalstoffen vanuit de longblaasjes naar het bloed weglekken. Zo’n bloedver giftiging kan uitmonden in een fatale septische schok, waarbij de bloeddruk wegvalt en de bloedsomloop stilvalt. Ook kan het immuunsysteem bij zijn po gingen om het virus uit te scha kelen, de situatie onbedoeld erger maken. Door in overdrive te gaan en een golf van afweerstof fen op de longblaasjes af te stu ren, kan het de ontsteking juist aanblazen.
4.
Zijn geïnfecteerde personen zonder symptomen wel of niet besmettelijk?
Het is inmiddels bewezen dat ook mensen die (nog) geen symptomen vertonen, het virus kunnen doorgeven. Goossens: ‘De grote vraag is: hoe belangrijk is die besmettingsweg bij de verspreiding? De kans bestaat dat het principieel mogelijk is, maar niet vaak gebeurt.’
5.
Hoe bescherm je jezelf?
Het virus wordt via minuscule druppeltjes overgedragen, bijvoorbeeld bij het hoesten of niezen. Afstand houden van een patiënt (1,5 meter), biedt dus bescherming. Verder moeten we er met z’n allen een goede hoesten niesetiquette op nahouden: hoest of nies in de elleboog of in de mouw – niet in de hand (waarmee u vervolgens andere personen en/of voorwerpen aanraakt). Was sowieso vaak en grondig de handen, ook tussen de vingers, de rug van de hand en rond de nagels. Omdat het virus allicht ook kan overleven op oppervlakken zoals deurklinken, is het zinvol om na aanraking van mogelijk besmette oppervlakken niet met de handen aan het gezicht te komen.
De beschermende mondmaskers zijn intussen overal uitverkocht en online worden er woekerprijzen voor gevraagd.
6.
Wanneer is er sprake van een ‘pandemie’?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt dat een pandemie een ‘wereldwijde verspreiding’ van een nieuwe ziekte is die voldoende ernstig is en die een grote impact heeft. De WHO gebruikt het woord voorlopig niet. Virologen zijn het er onderling ook niet over eens. Het virus zit intussen in meer dan 30 landen, maar verspreidt zich niet ongecontroleerd in al die landen.
7.
Is al die heisa wel nodig?
Er sterven elk jaar wereldwijd honderdduizenden mensen aan de griep. Voor die ziekte doen landen geen enkele moeite om ze in te dijken. Maar anders dan tegen het nieuwe coronavirus, is er wel een vaccin tegen de griep. Indijking is het enige wapen om te voorkomen dat het gezondheidssysteem door sarsCoV2 overbelast raakt.
‘Dit nieuwe coronavirus laten we nog niet de vrije loop, want we gaan er nog altijd van uit dat we het kunnen indijken’, zegt professor Goossens. ‘Al kan die inschatting snel veranderen. Misschien zeggen we over een paar weken wel: so what? Maar vandaag zou dat onverantwoord zijn.’