‘De mensen lijken collectief in een psychose te zitten’
In Milaan zien ze nu al wat het coronavirus aanricht. ‘De buitenproportionele maatregelen van de politici kunnen een ongekende crisis veroorzaken.’
valt het leven stil. De deuren van La Scala blijven dicht, winkelrekken zijn leeg en modewinkels dicht. De weinige toeristen op de Piazza del Duomo dragen een mondmasker.
MILAAN I Om 10 uur ’s ochtends trekt souvenirverkoper Daniele Sala de lade uit zijn kassa en laat ze zien: ‘Alleen wat munten. Geen enkel bankbiljet. Ik ben sinds vijf uur vanochtend open en zou normaal op dit tijdstip al vijftig, zestig euro hebben verdiend. Maar vandaag: niente.’
Sala staat in zijn piepkleine kioskje, omringd door aanstekers, koelkastmagneten en asbakken met afbeeldingen van de Dom van Milaan – tweehonderd meter verderop. Hij moet het hebben van de drommen toeristen die de gotische basiliek komen bewonderen. Maar nu het coronavirus sinds vorige vrijdag in NoordItalië rondspookt, en musea, theaters en cafés in Milaan dicht moeten blijven om de verspreiding van het virus te beperken, zijn Sala’s klanten verdwenen.
Dat bevestigt Maurizio Naro, de voorzitter van de vereniging van
Milanese hoteleigenaars. ‘Zeker 30 procent van de boekingen wordt geannuleerd’, zegt hij tegen persbureau Ansa. ‘Dat kost de hotelbranche in Milaan 3 miljoen euro per dag. En niet alleen toeristen blijven weg. Bedrijven zeggen vergaderingen en congressen in de hotels af.’
Selfies tussen de duiven
In de normaal zo bedrijvige metropool is het dan ook onwerkelijk stil. Er rijden weinig auto’s en de metrotreinen die tijdens de ochtendspits gewoonlijk volgepropt zijn, zijn bijna leeg. Het grote Piazza del Duomo is vreemd rustig. Een deel van de weinige mensen die er rondlopen, draagt mondmaskers of steekt neus en mond diep in een sjaal. Slechts een handvol Japanners staat midden tussen de duiven selfies te maken. De beroemde kathedraal, hét symbool van deze rijke stad, is vanwege het virus gesloten.
Aan het plein grenst winkelgalerij Vittorio Emanuele II, met haar marmeren vloeren en chique winkels van de Milanese modehuizen Armani, Prada en Versace. Restaurant Biffi is hier al sinds 1867 in bedrijf, staat er op de deur. Maar ober Nicolas Serra staat nu met zijn armen gekruist werkloos tussen de tafeltjes te koekeloeren. ‘Onze omzet is sinds maandag met 60 procent gedaald.’ Zo’n financieel drama herinnert hij zich alleen van het begin van de jaren 90, toen de Golfoorlog begon. ‘Dit virus is erger dan een oorlog, want je ziet het niet.’ Hoe langer Serra praat, hoe meer hij zich opwindt. ‘Natuurlijk moeten we proberen de verspreiding van het virus in te dammen, maar tegen welke prijs? Waarom moet heel Milaan lam komen te liggen, terwijl we hier maar één besmetting hebben? De mensen lijken collectief in een psychose te zitten en blijven thuis.’
Designbeurs uitgesteld
De provincie Milaan, met een paar miljoen inwoners, is de economische locomotief van Italië. Hier wordt een tiende verdiend van wat zestig miljoen inwoners in het hele land bij elkaar verdienen. Als deze locomotief afremt, merkt het hele land dat, waarschuwen economen. Veelzeggend is dat de Salone del Mobile, dé designmeubelbeurs in april waar honderdduizenden mensen op afkomen en waar honderden miljoenen euro’s mee worden verdiend, voor de zekerheid is uitgesteld tot juni.
En niet alleen Milaan is ontregeld. Ook in het gewest Veneto, de tweede motor van de Italiaanse economie, voelen ondernemers de financiële klap die het virus uitdeelt. Ze klagen in de media over angstige buitenlandse leveranciers die onmisbare onderdelen weigeren te komen afleveren, en over zakenreizen die uit vrees voor een virusinfectie door de buitenlandse partners worden afgezegd. In Padua foetert Antonio Santocono, de voorzitter van de Kamer van Koophandel: ‘Onze economie ondervindt een dramatische kortsluiting. De combinatie van de begrijpelijke paniek onder de bevolking en de waanzin van de buitenproportionele maatregelen die de politici hebben genomen, kan een ongekende crisis veroorzaken.’
Experts denken dat het virus de Italiaanse economie, die al nauwelijks groeit, zelfs in een recessie kan duwen. ‘De virusbesmettingen veroorzaken nieuwe risico’s voor Italië’, meldt bijvoorbeeld Rabobank. Hoe groot de schade zal zijn, kan de bank nu nog niet inschatten. Ignazio Visco, de gouverneur van de Italiaanse Centrale Bank, denkt voorzichtig aan een verlies van 0,2 procent van het bbp.
In het hele noorden van het land regeert de onzekerheid. ‘En onzekerheid is dodelijk voor de economie’, weet Sebastiano Cavallaro, die in Milaan hotel Flora runt. Zijn vijftig kamers zijn nu maar voor de helft bezet, terwijl het altijd volgeboekt is, zegt hij. ‘Stel dat de maatregelen maanden van kracht blijven. Dat zou een ramp zijn.’
‘Dit virus is erger dan een oorlog, want je ziet het niet’
NICOLAS SERRA
Ober restaurant Biffi
‘30 procent annulaties: dat kost de hotelbranche in Milaan 3 miljoen euro per dag’
MAURIZIO NARO
Voorzitter vereniging Milanese hoteleigenaars