Klimaatopwarming kortwiekt de nachtegaal
De vleugels van de nachtegaal worden korter. Dat speelt de vogel parten tijdens de trektocht naar Afrika.
BRUSSEL I Nachtegalen krijgen alsmaar kortere vleugels. Dat blijkt uit onderzoek van Spaanse wetenschappers aan de Complutense Universiteit in Madrid, die twintig jaar lang elke zomer naar de broedplekken van de nachtegalen in het midden van Spanje trokken. Ze maten er de spanwijdte van de vogels. Twintig jaar geleden was de gemiddelde spanwijdte nog 18 centimeter, nu 17,4 centimeter.
‘Dat is niet spectaculair kleiner. Maar wel genoeg om grote gevolgen te hebben tijdens de winterse trektocht naar SubSaharaAfrika, 6.000 kilometer verderop’, zegt onderzoekster Carolina Remacha. ‘Nachtegalen zijn minder aangepast aan de harde omstandigheden van de wekenlange trektocht.’
Remacha zocht naar een verklaring en kwam uit bij de klimaatopwarming. ‘De extreme droogtes maken het voor de nachtegaal veel moeilijker om zijn kroost groot te brengen, omdat er minder voedsel is’, zegt Remacha.
Vlaams vogelkenner Jan Rodts beaamt die stelling. ‘Nachtegalen, zoals zoveel andere vogels, leven van insecten. De klimaatopwarming leidt tot hete zomers, die onze poelen en plassen snel doen opdrogen. Daardoor zijn er minder insecten en is er minder voedsel.’
‘Niet alleen de nachtegaal heeft daar last van’, zegt Rodts. ‘Wanneer de bonte vliegenvanger hier uit Afrika arriveert, zijn alle rupsen al vlinders geworden. Het zal nog een tijd duren voor de bonte vliegenvanger zijn vluchtschema aan het gewijzigde rupsenaanbod heeft aangepast.’
Minder eieren, minder jongen
Volgens Remacha voelen nachtegalen instinctief aan dat er minder voedsel zal zijn. Daarom leggen ze minder eieren en krijgen ze dus minder jongen. Tijdens de conceptie zou ook een natuurlijke selectie gebeuren, waardoor alleen embryo’s met kortere vleugels overleven. Die korte vleugels zijn een aanpassing om de klimaatverandering te overleven, maar het maakt de jaarlijkse reis naar Afrika wel een pak dodelijker voor de nachtegaal.
Ook andere diersoorten veranderen onder invloed van de klimaatopwarming. Zo worden bossalamanders kleiner, omdat ze minder voedsel vinden. Marters worden dan weer groter, want de seizoenen waarin ze voedsel verzamelen, worden steeds langer.
‘De extreme droogtes maken het voor de nachtegaal veel moeilijker om zijn kroost groot te brengen, omdat er minder voedsel is’ CAROLINA REMACHA Onderzoekster