OOK HET PROFVOETBAL HEEFT MEER DAN EEN GEWOON GRIEPJE
I
Topspelers die loon moeten afstaan, clubs die financieel wankelen en een transfermarkt die dreigt te imploderen. De barsten in de Europese voetbaleconomie zijn nu al pijnlijk zichtbaar. ‘Misschien is het wel eens goed dat er een grote kuis komt.’
BRUSSEL I Niet alleen het bij het IOC wrongen ze zich de voorbije weken schaamteloos in bochten om aan de impact van het coronavirus te kunnen ontsnappen. Ook de voetbalwereld blijft dat doen. Het EK voetbal mag dan wel uitgesteld zijn, Uefa-voorzitter Aleksander Ceferin doet er alles aan om de nationale competities en de Europese bekertoernooien alsnog te laten afwerken.
Gisteren besliste de Uefa in een videoconferentie met alle aangesloten voetbalbonden dat alle competities ten laatste op 3 augustus moeten worden afgerond. Een maand later dan eerder was beslist. Het afwerken van de Champions League en de Europa League wordt tot nader order ‘opgeschort’, met een kleine kans dat die wedstrijden alsnog doorgaan in juli en augustus. Concreet houdt in dat de nationale competities ten laatste half juni moeten heropstarten, desnoods voor lege tribunes. Interlands die gepland waren in de maand juni worden uitgesteld. Ook die van de Rode Duivels.
Miljardenindustrie
De verklaring is niet ver te zoeken: centen. Wijlen Johan Cruyff zei ooit dat hij een zak geld nog nooit had zien scoren. Maar dat neemt niet weg dat het voetbal de voorbije decennia is geëvolueerd van een simpel spelletje tot een miljardenindustrie. 28 miljard euro zette het Europese profvoetbal vorig jaar om. Geld dat doorsijpelt van de top naar de brede piramide daaronder: van spelers, scouts en analisten tot kaartjesverkopers, materiaalmannen en jeugdtrainers.
Het stopzetten van de lopende competitie zou voor de meesten onder hen een financiële ramp zijn. Ook in de steenrijke Premier League, waar de clubs pas alle uitzendrechten uitbetaald krijgen als alle wedstrijden volledig afge
werkt zijn. ‘Geen wonder dat ze daar de competitie desnoods willen uitspelen voor lege tribunes. Dan zijn de tv-rechten tenminste gered’, reageert sporteconoom Trudo Dejonghe. Om dat mogelijk te maken bekijkt de Wereldvoetbalbond Fifa of de looptijd van de spelerscontracten - die eind juni aflopen - automatisch verlengd kunnen worden. En dat zo lang als juridisch nodig is.
Let wel, niet iedereen gelooft er nog in. In Zwitserland is de voorzitter van FC Sion, Christian Constantin, sceptisch. Nadat hij vorige week als eerste clubleider in Europa al negen spelers ontslagen had, verklaarde hij deze week in Blick: ‘Wie denkt dat we in Zwitserland het seizoen gaan afmaken, is als de passagiers van de Titanic. Ze luisteren nog naar het orkest terwijl
het water hen aan de lippen staat.’
Lukt het door corona niet om de nationale competities af te werken, dan dreigt voor veel clubs de afgrond. Bij de vijf topcompetities van Europa samen, zou het gaan om een verlies van vier miljard euro, berekende consultant KPMG. Niet alleen aan verloren tv-gelden, maar ook aan gemiste recettes en commerciële inkomsten. En zelfs als de wedstrijden wel nog zouden worden ingehaald, blijven de verliezen groot.
Topspelers leveren in
Overleven is dan ook het nieuwe credo. Ook aan de absolute top. Zo heeft de selectie van Juventus ingestemd met een stevige looninlevering van vier maanden, van maart tot en met juni. Daarmee bespaart de Italiaanse topclub negentig miljoen euro. Alleen al Cristiano Ronaldo levert vier miljoen euro in.
Ook Robert Lewandowski & co bij Bayern München staan twintig procent van hun loon af. Zelfs in de Spaanse top is het crisis. Daar heeft Atlético Madrid werktijdverkorting aangevraagd. Terwijl bij Barcelona de spelersgroep en de staf pas na dagenlang onderhandelen met tegenzin akkoord ging met een tijdelijke salarisverlaging van zeventig procent. Op basis van een Spaanse noodwet.
Transfermarkt keldert
En dat is pas het begin. ‘Het probleem is dat veel inkomsten nu erg onzeker zijn, terwijl de uitgaven voor een groot deel al vast liggen’, verduidelijkt Dejonghe. ‘Zelfs bij topclubs als pakweg Juventus, Barcelona of Manchester City maakt de salarislast vaak nog ruim 60 procent van het totale budget uit. Topsalarissen die ze nog jaren moeten blijven betalen. Ik verwacht daarom dat door de coronacrisis zelfs de topclubs de zwaarste loonlasten zullen afstoten en hun brede spelerskernen versneld zullen afslanken.’
En dat dreigt zware gevolgen te hebben voor de internationale transfermarkt, waar de prijzen deze zomer dreigen te kelderen. ‘Op de transfermarkt zullen de prijzen wellicht zakken naar niveaus van tien jaar geleden. Sterspelers zullen geen 15 of 20 miljoen meer opbrengen, maar nog 8 miljoen. Of misschien zelfs maar 5 miljoen. Wat vooral profclubs in de middenmoot en daaronder in de problemen dreigt te brengen.’
Een aantal zombieclubs zullen dat volgens Dejonghe niet overleven. En ook de Europese topclubs zullen twee keer nadenken vooraleer ze het volgende transferrecord breken. ‘Maar ik denk dan: so what? Misschien is het wel goed dat er eens een grote kuis komt in
de voetbalwereld. Hopelijk zullen veel clubs dan een gezonder beleid voeren en besluiten hun spelers minder te betalen.’
Peperdure toptransfers hoeven deze zomer dan ook niet verwacht te worden. Slimme koopjes wel. De jacht op gratis eindecontractspelers is meer dan ooit open. Rode Duivels als Thomas Meunier (PSG), Dries Mertens (Napoli) en Jan Vertonghen (Tottenham) worden in het geruchtencircuit bijna elke dag gelinkt aan een toptransfer naar een Europese topclub. Want nood breekt wet. En besparen wordt het nieuwe normaal.
‘Maar ik denk dan: so what? Hopelijk zullen veel clubs dan een gezonder beleid voeren en besluiten hun spelers minder te betalen’
TRUDO DEJONGHE Sporteconoom