Groepsimmuniteit is een hele verre droom
Zelfs ‘hotspots’ van uitbraak vatbaar voor nieuwe piek
BRUSSEL I ‘Het Duitse Wuhan’ wordt Heinsberg, een verbond van kleinere gemeenten in de deelstaat NoordrijnWestfalen, genoemd. Heinsberg werd eind februari het epicentrum van de sarsCoV2uitbraak in Duitsland. Van de 250.000 inwoners kregen al ruim 1.500 personen de diagnose covid19 en 46 mensen overleden eraan. Zeker in zo’n hotspot zullen veel inwoners het virus al hebben gehad en intussen immuun zijn, zou je denken. Maar dat is niet waar, blijkt nu uit onderzoek van het universitair ziekenhuis Bonn.
De Duitse onderzoekers hebben een representatieve groep uit Gangelt, een deelgemeente van Heinsberg, onderzocht. 15 procent van de bevolking blijkt tegen de infectie te hebben gevochten (of was ertegen aan het vechten op het moment van het onderzoek), al dan niet ongemerkt. Dat is een ontnuchterend laag percentage, want het wijst erop dat zelfs in een hotspot van de sarsCoV2uitbraak de bevolking nog ver af is van bescherming door ‘groepsimmuniteit’.
Pas wanneer 60 tot 70 procent van de bevolking de infectie achter de rug heeft, is er sprake van groepsimmuniteit en stopt de uitbraak vanzelf. Eigenlijk worden dan pas alle maatregelen overbodig die de uitbraak moeten stoppen of die een tweede piek moeten voorkomen (zie grafiek). Maar zelfs in Heinsberg zijn er in de bevolking dus nog onvoldoende ‘hinderpalen’ voor het virus die besmettingskettingen kunnen onderbreken.
De Duitse studie is een van de eerste die ons iets vertellen over hoeveel immuniteit er werkelijk is in de algemene bevolking. In Oostenrijk, dat snel strenge maatregelen nam, wijzen eerste tests uit dat maar 1 procent van de bevolking immuun is.
In eigen land zijn intussen meerdere onderzoeken gestart om de immuniteit in de bevolking in kaart te brengen. Zo bekijken onder anderen de professoren Pierre Van Damme en Heidi Theeten (UAntwerpen) hoeveel Belgen antilichamen tegen sarsCoV2 in het bloed hebben. Op de resultaten is het nog even wachten. ‘Maar ons cijfer zal waarschijnlijk lager liggen dan in een hotspot’, zegt Van Damme. ‘De immuniteit in de bevolking groeit traag. Dat is eigenlijk goed, want als we wél snel waren gegaan, hadden we de piek gehad die we net wilden vermijden. Maar we betalen dus ook een prijs voor het voorkomen van die piek: strenge maatregelen voor langere tijd.’
Dark number
De onderzoeken zijn zo belangrijk omdat vandaag veel gevallen onder de radar blijven, doordat veel patiënten geen test op covid19 ondergaan – omdat er te weinig testcapaciteit is, of omdat patiënten geen of slechts heel milde symptomen voelen en dus geen coronatest overwegen. Het dark number kan groot zijn. ‘Belangrijk is ook na te gaan waar die 15 pro
Een carnavalspop in Erkelenz (Heinsberg). Veel mensen raakten er allicht besmet.
‘De immuniteit in de bevolking groeit traag. Dat is eigenlijk goed, want als we wél snel waren gegaan, hadden we de piek gehad die we net wilden vermijden’ PIERRE VAN DAMME
Professor UAntwerpen