‘Jongeren hebben nauwelijks nog ruimte om te ventileren’

De online en telefonische hulplijn voor jongeren Awel heeft het aantal gesprekken over intrafamiliaal geweld enorm zien stijgen. ‘Sinds de lockdown zijn de gesprekken inhoudelijk zwaarder.’

‘Hij is gewelddadig en ik weet niet hoe ik met hem moet omgaan.’ Een jongen van 17 vertelt dat hij het moeilijk vindt om nu altijd samen thuis te zijn met zijn broertje dat autisme heeft. Normaal gezien verblijft zijn broer in een gespecialiseerde voorziening.

Een meisje zegt dan weer dat ze werd mishandeld in de instelling waar ze verbleef. ‘Tijdens het weekend kon ik eraan ontsnappen door naar mijn familie terug te keren. Door de crisis zit ik hier nu vast.’

‘Mijn ouders zijn gescheiden. Ze gebruiken de coronamaatregelen als excuus om de afspraken rond coouderschap aan hun laars te lappen’, zegt een 13jarige jongere die de speelbal van bekvechtende ouders is geworden.

Het is een greep uit de geanonimiseerde berichten die de telefonische en online hulplijn Awel dezer dagen binnenkrijgt. Er gaat veel aandacht naar het onderwijs en de leerachterstand die jongeren dreigen op te lopen, maar ook hun sociale leven en thuissituatie lijden onder de coronacrisis. Via telefoongesprekken, mails en chatsessies hoort en leest Awel hoe de coronacrisis jongeren beïnvloedt.

Piekeren

Sinds de eerste maatregelen op 13 maart ingingen, kreeg de voormalige kinder en jongerentelefoon tot 600 oproepen meer binnen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Een derde van de gesprekken is gerelateerd aan de coronacrisis. Behalve over angst, spanning en het zich niet goed in hun vel voelen, praten en schrijven jongeren het vaakst over de relatie met hun ouders en hun precaire thuissituatie.

‘Die thema’s zijn op zich niet nieuw’, legt Awelcoördinator Sibille Declercq uit. ‘Maar waar jongeren vroeger nog afleiding, en soms een toevlucht, vonden op school of bij een jeugdbeweging, hebben ze nu meer tijd om na te denken, en beginnen ze te piekeren. We krijgen meer oproepen binnen en de gesprekken worden inhoudelijk zwaarder. Toch is het ook goed dat het aantal oproepen stijgt. Het betekent dat jongeren de weg naar ons vinden en we hen kunnen ondersteunen of doorverwijzen waar mogelijk.’

In gezinnen waar het momenteel al eens dreigt mis te lopen, ligt het fysieke of emotionele geweld al langer op de loer, weet Declercq. ‘Iedereen moet nu constant kort op elkaar leven en zo kan de situatie sneller escaleren. De ruimte om even ver van elkaar te ventileren, is er nu niet meer.’

Onderbemand

Awel heeft momenteel 402 vrijwilligers in de rangen. Die kunnen onmogelijk alle oproepen beantwoorden, maar de Vlaamse overheid schiet te hulp. Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (NVA) zal 280.000 euro uittrekken om intrafamiliaal geweld, nu en in de toekomst, structureel aan te pakken. En op voorstel van minister van Welzijn Wouter Beke en minister van Jeugd Benjamin Dalle (beiden CD&V) heeft de Vlaamse regering besloten om extra te investeren in het jeugdinformatieplatform Wat Wat en de telefonische en online hulplijnen TeleOnthaal, 1712, de Zelfmoordlijn en ook Awel. Het gaat om een bijkomende investering van 460.000 euro.

‘Waar jongeren vroeger nog afleiding vonden op school of bij een jeugdbeweging, hebben ze nu meer tijd om na te denken’

SIBILLE DECLERCQ Coördinator Awel