Dwingt Wilmès de andere partijen om kleur te bekennen?
BRUSSEL I Van echte regeringsonderhandelingen is voorlopig nog geen sprake, maar bij verschillende partijen is te horen dat ‘er wat begint te borrelen’. ‘Deze week zal dat nog op een laag pitje zijn, maar nadien zal er meer beginnen te bewegen. Er komt opnieuw wat ruimte voor politieke contacten achter de schermen.’
Volgens verschillende bronnen zijn er contacten geweest tussen de twee grootste partijen: de NVA van Bart De Wever en de PS van Paul Magnette. Een gesprek tussen de twee tenoren zelf is er voorlopig nog niet geweest. De laatste rechtstreekse gesprekken dateren van midden maart, toen beslist werd om de regering van Sophie Wilmès (MR) met tien partijen te steunen. De relatie tussen de NVA en de Franstalige socialisten is nooit goed geweest, maar toen zat ze ongezien ver onder nul.
Ook de andere partijen steken hun voelsprieten uit. Bij CD&V, SP.A, Open VLD en Groen wordt bevestigd dat hun voorzitters contacten hebben. Maar de reikwijdte daarvan wordt voorlopig geminimaliseerd. Nu verschillende partijen hebben laten verstaan dat ze een verlenging van de volmachten van de regeringWilmès niet zien zitten, trekt de zoektocht naar het alternatief zich op gang.
De nietverlenging van de volmachten betekent niet per se het einde van de regering. De volmachten liepen voor een periode van drie maanden en konden met nog eens zoveel tijd verlengd worden. Maar de regering kreeg slechts het vertrouwen van de Kamer nadat Wilmès beloofd had dat ze ten laatste na zes maanden naar het parlement zou komen om dat opnieuw te vragen.
Als het van MRvoorzitter GeorgesLouis Bouchez afhangt, worden die zes maanden gewoon volgemaakt, met of zonder volmachten. CD&Vvoorzitter Joachim Coens zei deze week in Knack dat de regering in principe tot september het vertrouwen heeft, maar ook dat het goed zou zijn om tegen dan een nieuwe regering – met een meerderheid deze keer – te hebben. Of het nu voor juni of september is: vroeg of laat moet er opnieuw onderhandeld worden.
Opnieuw besnuffelen
Net omdat er op dit moment heel wat scenario’s denkbaar zijn, beginnen de voorzitters en partijen elkaar opnieuw te besnuffelen. Bij gebrek aan een dirigent – en door het beperkte vertrouwen – zijn de gesprekken niet evident.
Er zijn bovendien complicerende factoren. Zo is het wachten op de nieuwe voorzitter bij Open VLD, eind mei. Ook kan de delicate exit uit de lockdown in mei of juni tot een nieuwe piek van de epidemie leiden. De experts van de adviesgroep GEES noemen dat zelfs ‘erg waarschijnlijk’. Dat is geen stabiele achtergrond om gesprekken, laat staan onderhandelingen te voeren.
Vervroegde verkiezingen
De vraag is wat een minderheidskabinet zonder volmachten in tussentijd nog kan bereiken. Ook Wilmès zelf heeft altijd aangegeven dat een regering met een volwaardige meerderheid aangewezen is om het postcoronatijdperk voor te bereiden. Bovendien loopt het overleg tussen regering en de partijen die gedoogsteun geven, verre van optimaal.
Wie eind juni al een doorstart wil maken, heeft nog twee maanden om een meerderheid te vormen. Als alternatief kan Wilmès blufpoker spelen en al vroeger opnieuw het vertrouwen vragen. De retoriek van onder meer de PS, die eerder zei in volle storm de kapitein niet te willen vervangen, kan dan als een boemerang terugkomen. Als de regering het vertrouwen niet krijgt, gaat ze in lopende zaken en komt de koning opnieuw in het spel.
Een laatste piste zijn vervroegde verkiezingen, mogelijk in het najaar. De vraag is of dat tegen dan al medisch verantwoord is.
Over al die verschillende opties contacteren verschillende partijvoorzitters elkaar nu. Een afgebakend kader is er niet. Net zoals er op dit moment niemand is die de leiding helemaal op zich kan nemen.
Of het nu een nieuwe regering voor juni of september is: vroeg of laat moet er opnieuw onderhandeld worden