‘Kinderen zijn zoek in exitstrategie’
Volwassenen mogen samen sporten. Dan mogen kinderen toch stilaan samen spelen? Experts slaan op tafel, in naam van het kind.
‘Experts ontwikkelen allerlei ingewikkelde draaiboeken om maandag de winkels te heropenen. Maar een speelpleintje opnieuw toegankelijk maken, zit er niet in.’ Voor Alexandra Smarandescu, voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad, vat het beeld van werkloze schommels en wipplanken de blinde vlek van de exitstrategie samen.
‘Het is schadelijk dat beleidsmakers het evident vinden dat kinderen al anderhalve maand te horen krijgen dat de speeltuin “kapot” is. Dat kan alleen omdat onze jeugd geen focus is. Maar kinderen en jongeren mogen niet het lijdend voorwerp van deze crisis worden.’
Smarandescu schreef daarom samen met onder meer de Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens en vijf andere actoren uit de sociale en jeugdsector een open brief aan de GEES, de groep die de exitstrategie uitwerkt. De brief werd door ruim 170 experts ondertekend, onder wie Heidi De Pauw (Child Focus) en Koen Van Bockstal (Unicef België). Hun boodschap is helder eensluidend: mag het kind alstublieft centraal staan?
‘Alle begrip dat richtlijnen noodzakelijk zijn voor de volksgezondheid, maar aan tafel ontbreekt iemand die ervoor ijvert om perspectief te bieden aan kinderen en jongeren’, zegt Vrijens. ‘Zij missen al ruim anderhalve maand onderwijs, vrienden, hobby’s … We kijken intussen met grote aandacht naar de praktische problemen bij de gedeeltelijke heropstart van het onderwijs, maar een school is meer dan leren. Kinderen hebben er sociale contacten, ruimte om te spelen …’
Dat ze niet gehoord worden, ligt volgens de initiatiefnemers en ondertekenaars van de open brief onder meer aan het feit dat minderjarigen ‘geen lobby hebben om op tafel te kloppen. En ook geen stemrecht om op volgende verkiezingen te wegen’.
‘Kinderen hebben geen vakbond en geen advocaten, zij moeten ondergaan’, beaamt kinder en jeugdpsychiater Eva Kestens de verzuchtingen van de ondertekenaars. ‘En dat terwijl hoe langer hoe meer duidelijk wordt dat zij niet de motor zijn van de epidemie.’
De manier waarop scholen opengaan, doet haar de wenkbrauwen fronsen. Met de steun van de Vlaamse Vereniging voor Kinderen Jeugdpsychiatrie vindt ze dat de meest kwetsbare kinderen als eersten weer naar school moeten: bijvoorbeeld zij die het moeilijk hebben met het thuisonderwijs, of die geen andere kinderen zien thuis of klein behuisd zijn.
Zomer zonder vrienden
‘Het evenwicht is zoek in de exitstrategie’, zegt Elke Valgaeren, hoofd van de studiedienst bij de Gezinsbond. Ze organiseerde voor de tweede maal een bevraging onder gezinnen en die polst onder meer naar het welzijn van kinderen. Uit de antwoorden blijkt duidelijk hoezeer kinderen hun vrienden en hobby’s missen (zie inzet).
‘Tref je kinderen, dan tref je bovendien hun netwerk’, zegt Valgaeren. ‘We krijgen veel reacties van grootouders die zich in de steek gelaten voelen. Ik zeg niet dat we morgen meteen communieen familiefeesten moeten organiseren, maar het wordt dringend tijd dat we kijken naar beperkt familiaal contact. We merken dat ouders zich in wetenschappelijke informatie verdiepen omdat ze niet begrijpen waarom hun kleuters niet naar school kunnen. Er is dringend nood aan perspectief en aan heldere communicatie, anders dreigt het draagvlak voor de maatregelen te verdampen.’
Het voorbije weekend kon de Gezinsbond wel voor het eerst advies geven aan de GEES. Valgaeren: ‘We hebben onder meer “coronabuddy’s” voorgesteld: als volwassenen samen mogen sporten, waarom zouden kinderen niet stilaan samen dingen mogen doen? Straks staat de zomervakantie voor de deur: een zomer zonder vrienden, zoiets mag je niet laten gebeuren.’
‘Ik zeg niet dat we morgen meteen communiefeesten moeten organiseren, maar het wordt dringend tijd dat we kijken naar beperkt familiaal contact’
ELKE VALGAEREN
Hoofd studiedienst Gezinsbond