Bazooka blijkt waterpistool

De financiële bazooka van 50 miljard euro mist zijn doel. De meeste bedrijven zijn immers niet geholpen met een krediet op twaalf maanden.

BRUSSEL I De bankbazooka, die de bankenfederatie Febelfin, de Nationale Bank en de minister van Financiën vorige maand lanceerden, schiet tekort. Er werd vanuit gegaan dat de coronacrisis een korte schok was, waarop een krachtig herstel zou volgen. Er kwam dus een plan om voor 50 miljard euro coronakredieten met een looptijd van twaalf maanden te verstrekken. De overheid hielp met de waarborg in ruil voor een vergoeding.

Voor bedrijven die lang in lockdown moesten, is het niet haalbaar om zo’n krediet al na twaalf maanden volledig terug te betalen. Wellicht zullen ze dit jaar verlies lijden en onvoldoende cash genereren om het coronakrediet in één keer af te lossen.

‘Voor een aantal bedrijven kan een overbrugging van twaalf maanden een oplossing bieden, maar niet voor iedereen’, zei Johan Thijs, de ceo van KBC Groep, gisteren. KBC verstrekte in het eerste kwartaal voor zo’n 4 miljard euro aan bedrijfskredieten, maar bij de coronakredieten ging het slechts om ‘een aantal honderden miljoenen euro’s’. KBC kreeg van veel bedrijven de vraag naar een krediet van 36 tot 48 maanden. Die vallen echter buiten de bazooka en worden niet mee gewaarborgd door de federale overheid.

Twee enveloppen?

Vooral kmo’s vragen leningen met meer ademruimte. Veel banken sturen de dossiers door naar de Vlaamse overheidsholding PMV, die waarborgen verstrekt voor bankleningen tot zes jaar. Maar de bazooka van de Vlaamse overheid is maar 3,4 miljard euro groot: 3 miljard voor grotere dossiers, 400 miljoen voor kleine dossiers. Als de Vlaamse overheid de leningen gemiddeld voor de helft waarborgt, kan ze dus voor 6,8 miljard kredieten stutten. Dat is een groot verschil met de federale bazooka van 50 miljard die echter weinig gebruikt wordt.

Veel kredietnemers hebben meer dan twaalf maanden nodig. Op het eerste gezicht lijkt de oplossing erin te liggen om de huidige bazooka op te delen in een enveloppe voor kredieten op twaalf maanden en een voor kredieten met een looptijd tot 48 maanden. Blijft de vraag wat er dan met de normale kredietverlening moet gebeuren. Bedrijven die niet getroffen zijn of een gewoon investeringskrediet vragen, zouden dan ook onder de aangepaste bazooka vallen, en dus verplicht worden om de overheid tot 0,50procent te betalen voor een waarborg die ze niet nodig hebben.

Piramidale aanpak

Het Belgische kluwen is nog ingewikkelder, want de Vlaamse ‘minibazooka’ mag niet overlappen met de federale bazooka. In Wallonië mag dat wel, Brussel zit tussen de twee modellen in. ‘Ik pleit ervoor om al die plannen grondig te evalueren en bij te sturen’, zegt Pieter Timmermans, gedelegeerd bestuurder van het VBO. ‘Voor het ene bedrijf is de looptijd te kort, voor een ander de som te klein.’ Timmermans pleit voor een piramidale aanpak met drie luiken: algemene maatregelen, sectorale maatregelen en maatwerk.

Een bedrijf dat dit jaar verlies lijdt door de crisis kan onmogelijk al na twaalf maanden het krediet in één keer terugbetalen

Veel bedrijven hebben een ondermaats eigen vermogen en komen sowieso niet in aanmerking voor een overbruggingskrediet. Eén kmo op de drie kampt met een negatief eigen vermogen. De Vlaamse overheid heeft een potje van 250 miljoen euro om via achtergestelde leningen dat eigen vermogen te versterken. Ook dat is erg beperkt ten aanzien van de forse schade die de coronacrisis aanricht.

Daarom pleit Timmermans voor een federale variant op de wetCooremanDe Clercq, een duwtje van de overheid om de honderden miljarden slapend geld naar de bedrijven te leiden.