Moderne Saudi’s zitten nog steeds achter slot en grendel
De Saudische Loujain alHathloul (30) zit al twee jaar in de cel, onder meer omdat ze met de auto wou rijden – net wat kroonprins Mohamed bin Salman intussen heeft toegelaten. Wat bezielt SaudiArabië?
BRUSSEL I ‘Mijn zus is nog altijd voor niets veroordeeld’, zegt Lina alHathloul (25), die in Brussel rechten heeft gestudeerd en er woont en werkt. ‘Vorig jaar in april begon een rechtszaak, die al snel zonder uitspraak werd verdaagd. Loujain moest acht maanden in eenzame opsluiting. Toen ze daaruit mocht, kon ze de geluiden en aanwezigheid van anderen niet meer verdragen.’
‘Ze heeft zelf gevraagd alleen wat activiteiten met andere gevangenen te mogen doen,’ vertelt Lina aan De Standaard. ‘De rest van de tijd wou ze liever alleen doorbrengen. Ze is sterk, maar ook heel moe en ze heeft er geen idee van hoe het verder gaat. We maken ons grote zorgen.’
Foto’s van twee jaar geleden tonen een glimlachende en zelfbewuste Loujain, die haar conservatieve land wat meer richting moderniteit wou trekken. Dat is ook waar de ambitieuze kroonprins Mohamed bin Salman (‘MBS’) zegt voor te staan. Vrouwen mogen nu met de auto rijden – het koninkrijk was nog het enige land ter wereld waar dat niet mocht. ‘MBS’ liet bioscopen heropenen, stond concerten voor een gemengd publiek toe en predikte een ‘gematigde islam’.
Spilfiguur Qahtani
Maar net de Saudi’s die daar allemaal voor hadden geijverd, verdwenen achter slot en grendel – en erger. ‘Toen ze vorig najaar opnieuw bezoek mocht ontvangen van mijn ouders, werd duidelijk dat Loujain was gefolterd’, zegt Lina alHathloul. ‘Ze is geëlektrocuteerd, geslagen, seksueel geïntimideerd en werd onderworpen aan waterboarding.’
Als aanstoker van die folteringen werd Saud alQahtani genoemd, een naaste medewerker van de kroonprins, die ook als spilfiguur geldt in de beruchte gruwelmoord op journalist Jamal Khashoggi (60) in het Saudische consulaat in Istanbul, in 2018. Qahtani moest nooit terechtstaan voor die moord, ook al deed die SaudiArabië massaal internationaal gezichtsverlies lijden.
Terwijl kroonprins MBS officieel zijn ‘Visie 2030’ promoot voor een ‘modern SaudiArabië’, werkt AlQahtani aan een comeback en blijven moderne Saudi’s zuchten in de cel, afgedaan als ‘verraders’. Een onderdeel van de Visie 2030 is blijkbaar ook een keihard autoritarisme, waarbij alle heil van de kroonprins komt. Er wordt gevreesd dat dat alleen nog erger kan worden als koning Salman, nu 84, zou komen te overlijden. wou haar conservatieve land wat meer richting moderniteit trekken, maar toen ze twee jaar geleden zelf met de auto reed, werd ze opgepakt.
Of die almacht van de kroonprins eraan komt, valt nog af te wachten. SaudiArabië zit in slechte papieren, overigens net zoals zijn regionale aartsrivaal Iran. De gekelderde olieprijzen slaan een gat in de legendarische reserves van het koninkrijk, en er
De heilige stad het religieuze paradepaard van de Saudische monarchie, staat door de coronacrisis onder strenge quarantaine.
is niemand die in de huidige coronacrisis weet wanneer er een heropleving komt. Om nieuwe inkomsten te vergaren, is het algemeen btwtarief al verdrievoudigd, van vijf naar vijftien procent.
Bovendien geven Saudigezinde wereldleiders als de Amerikaanse president, Donald Trump, en zijn Russische collega, Vladimir Poetin, SaudiArabië mee de schuld van de crisis. Het land zou te lang zijn oliekranen wijd hebben opengelaten. Ook binnen de koninklijke familie rommelt het. De ooit machtige ‘prins van het contraterrorisme’, Mohamed bin Nayef (60), zit sinds maart gevangen, volgens The Wall Street Journal op beschuldiging van het plannen van een coup.
En dan zijn er nog de coronaperikelen. De heilige stad Mekka, het religieuze paradepaard van de Saudische monarchie, staat onder strenge quarantaine. Grote bijeenkomsten voor het Suikerfeest aan het einde van de ramadan, in het weekend van 23 mei, zijn verboden. Hetzelfde geldt voor de jaarlijkse hadjpelgrimstocht eind juli, wanneer Mekka normaliter twee miljoen pelgrims uit eigen land en de hele islamitische wereld ontvangt.
Toch maken de kroonprins en zijn entourage zich blijkbaar meer zorgen over enkele mensenrechtenactivisten die om wat basisrechten vragen. De vooraanstaande activist Abdullah alHamid
(69), die sinds 1993 zes keer was opgesloten, stierf op 9 april aan een hartaanval in zijn cel, na zes jaar gevangenschap. Volgens critici kreeg hij niet de nodige medische hulp.
Net zoals Loujain alHathloul ‘blijven tientallen activisten voor mensen en vrouwenrechten opgesloten voor hun vreedzame protest, vaak na een oneerlijk proces’, stelt Michael Page van Human Rights Watch. ‘Ze zouden allemaal onmiddellijk en zonder voorwaarden moeten vrijkomen.’
‘Mijn zus is geëlektrocuteerd, geslagen, seksueel geïntimideerd en onderworpen aan waterboarding’
LINA ALHATHLOUL
Zus van Saudische activiste Loujain