Alle GIF’s zijn van Facebook, wat nu?

Onrust op het internet: ‘onze’ favoriete GIF’s zijn plots eigendom van Facebook. Waarom trekken mensen zich deze 30 jaar oude technologie zo aan?

Giphy wordt een onderdeel van Instagram. Facebook, de eigenaar van Instagram, betaalt 400 miljoen dollar. Voor Mark Zuckerberg is dat kleingeld dat hij tussen de kussens van de sofa aantreft, maar het is tegelijk een indrukwekkend pak duiten voor een technologie die twintig jaar geleden al achterhaald was.

De eerste (stilstaande) GIFbeelden waren in 1987 te zien op Compuserve, een soort verre voorloper van Facebook – het web bestond nog niet. Op Compuserve moest je inbellen met een hondstrage modem. Een kleurfoto downloaden duurde minuten – tenzij je er eerst een GIF van maakte. GIF comprimeerde beelden onder meer door het aantal kleuren te beperken tot 256 (of 8 bits) – vandaar de korrelige look.

Al in de loop van de jaren 90 werd de GIF voor foto’s grotendeels vervangen door de nog kleinere en meer kleurgetrouwe JPG. Maar inmiddels had men ontdekt dat het GIFformaat, mits een minimale aanpassing, ook kon worden gebruikt voor primitieve animaties. Zogenoemde animated GIF’s in felle basiskleuren werden in de late jaren 90 te pas en (vooral) te onpas gebruikt om websites van beweging te voorzien.

Een paar beelden uit de GIF ‘Monday mood’.

In de jaren 00 zagen we onze websites liever wat rustiger. Animated GIF’s waren lelijk en getuigden van slechte smaak. Maar juist daarom leefden ze verder op websites als Reddit en Tumblr, waar

sommigen ze gingen gebruiken om aandacht te trekken. Die mode is uiteindelijk overgeslagen op het hele internet, en Giphy speelde daarin een sleutelrol. Het in 2013 gelanceerde Giphy, met zijn steeds groeiende collectie GIF’s, maakte het makkelijk om meteen een toepasselijk beeld te vinden om je eigen bericht te benadrukken of, nog vaker, om kernachtig te reageren op iemand anders.

Creatievelingen gingen hun eigen GIF’s aan Giphy toevoegen. Dat gaf bedrijven als Facebook, Snapchat, Tiktok of Tinder weinig keuze: als ze wilden profiteren van die enorme GIFcollectie, moesten ze Giphy inbouwen in hun producten. Giphy werd een basisfunctie van het internet, zo alomtegenwoordig dat het onmisbaar is.

Daarom zorgt de overname door Facebook voor zulke emotionele reacties. Facebook belooft weliswaar dat Giphy gewoon blijft doorwerken, ook op plaatsen als Twitter. Maar GIF’s gebruiken op Instagram zou makkelijker worden, belooft het bedrijf. Wat concurrenten als Twitter daarvan denken, zal nog moeten blijken. Blij zijn die zeker niet, dat ze voor zo’n basisdienst plots afhankelijk zijn van hun grote rivaal.

En er zijn nog vraagtekens. Blijven de auteurs van GIF’s hun werkstukken uploaden op Giphy? En hoe reageert de tv en filmindustrie? De Giphydatabase zit vol beelden uit bekende films en series – of dat zomaar mag, is nooit helemaal duidelijk geweest. Aangezien Facebook zo’n groot en rijk bedrijf is, is de kans groot dat videoproducenten nu een forse vergoeding eisen.

Giphy werd een basisfunctie van het internet, zo alomtegenwoordig dat het onmisbaar is