Op zoek naar de lockdownswiper

Ja, de Vlaming Tinderde lustig door tijdens de quarantaine. Nogal wiedes: wie er in de anderhalvemetersamenleving naar hunkert om het gezicht van een nieuwe vlam te strelen met zijn vingertoppen, is haast op lockswipen aangewezen.

Hoe je de versoepelingsmaatregelen ook draait of keert, uiteindelijk blijven de adviezen van de coronavirusexpertengroep hetzelfde: beperk uw sociale contacten, en houd afstand. Dat is een streep door de rekening van veel relatiezoekende singles die inmiddels aan een tiende week van huidhonger en isolatie toe zijn. Al blijven zij niet zomaar bij de pakken zitten, blijkt uit nieuwe cijfers van Imecmict, de onderzoeksgroep van de UGent die het digitale gedrag van de Vlaming bestudeert.

Via het Mobile DNAonderzoek, een steekproef bij 3.000 Vlamingen die de apps op hun smartphones geanonimiseerd laten monitoren, stelde het team van professor Lieven De Marez vast dat het aantal gebruikers van datingapps is gestegen sinds covid19 zijn opwachting maakte in ons land: van 7,35 procent van de Vlamingen in januari naar 9,58 procent in maart.

Dat is een lichte stijging, maar De Marez’ team stelde ook vast dat het dagelijks gebruik van die datingapps gestegen is. ‘Voor covid19 was 5 procent van de Vlamingen dagelijks actief op dergelijke apps. In vakantieperiodes piekt dat vaak naar 6 procent. Maar tijdens de quarantaine zagen we een stijging tot 7 procent – een groei die bijna exclusief toe te wijzen is aan Tinder. Andere platformen blijven stabiel.’ De Marez stelde tot 180 appsessies per maand per Tindergebruiker vast – dat overstijgt de traditionele nieuwjaarspiek. Tinder zelf rapporteerde dat het op 29 maart 3 miljard swipes binnenkreeg, een record voor de acht jaar oude app. En dat terwijl net aangeraden werd om in je eigen bubbel te blijven en anderhalve meter afstand te bewaren. Moeder, waarom swipen zij?

Verdienmodel

‘Ik heb altijd mijn twijfels als datingapps zelf stijgingen rapporteren’, zegt Elisabeth Timmermans, die doctoreerde op het onderwerp. ‘Hun verdienmodel is er natuurlijk bij gebaat dat iedereen blijft swipen – voor Tinder is het net nadelig dat mensen afspreken, laat staan de ware liefde vinden. Dat zie je ook in hoe zij nu gebruikers engageren.

‘Tinder adviseert om “veilig binnen te blijven”. Zinnig advies, maar het komt hen ook goed uit. Voor Tinder is het net nadelig dat mensen afspreken, laat staan de ware liefde vinden’

ELISABETH TIMMERMANS

Onderzoekster

De app Happn voegde voicememo’s toe aan zijn app, Bumble videobellen. Tinder maakte zijn Passportfunctie gratis zodat mensen konden swipen over de wereldbol, en adviseert met berichten om “veilig binnen te blijven”. Zinnig advies in deze periode, maar het komt hen ook goed uit.’

Toch schrikt Timmermans niet van de Imeccijfers. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat mensen niet alleen Tinderen om een lief te vinden. Seks is zelfs maar de elfde populairste van dertien mogelijke motivaties die we vonden voor het gebruik van de app. De meesten swipen als tijdverdrijf, of om te zien hoe goed ze nog in de markt liggen. Sociaal contact stond altijd al op de derde plaats: vrienden maken, je netwerk uitbreiden. Ik vraag me af of die volgorde veranderd is tijdens deze periode. Ik kan me inbeelden dat singles die geen vrienden of familie mochten zien, soelaas vonden in een chatsessie met een onbekende.’ Timmermans doet meer dan het zich afvragen. Samen met enkele collega’s lanceerde ze een online survey die peilt naar quarantainedategedrag, maar voor data is het nog te vroeg, zegt de onderzoekster.

Dan staat Johanna Degen al verder. De Duitse onderzoekster werkt al twee jaar aan een project rond online dating – een paper die steunt op 1.500 enquêtes en 100 diepteinterviews verschijnt binnenkort. Toen de coronapandemie losbarstte, zette ze meteen een opvolgproject op bij 600 gebruikers in Duitsland, Denemarken en Noorwegen. Daarbij kijkt ze minder naar cijfers en meer naar het subjectieve perspectief: wat gebruikers zelf rapporteren. ‘We hebben een typologie van lockdownswipers opgesteld. Ons eerste onderzoek in maart ontdekte vier types. Het eerste gebruikt Tinder escapistisch, als afleiding van de slechtnieuwsstroom – dat is de grootste categorie. Een tweede categorie swipet om de verveling te verdrijven. Een derde, pragmatisch type ziet dit als een moment om een diepere relatie te ontwikkelen met een aantal potentiële datepartners: zij investeren nu om na de quarantaine te oogsten. En een vierde type is in ontkenning: zij zoeken expliciet naar een “covidlover” om af te spreken en seks te hebben. Die zijn gelukkig met niet zoveel.’

Bij een tweede onderzoeksronde in april ontdekte Degen een vijfde type. ‘De reflecterende Tinderaar maakt van de isolatie gebruik om over zichzelf na te denken. We zien veeldaters die nu beseffen dat ze in een crisis toch op een partner willen kunnen rekenen. Maar we zien er ook die vaststellen dat ze hun huidige partner minder leuk vinden als ze er een hele dag mee samenzitten in plaats van enkel na de werkuren. En die nu stiekem op Tinder checken.’

Meer lezen en schilderen

Wie dezer dagen aan het swipen gaat, komt terecht in een andere wereld dan voor corona, zegt Degen. ‘Mensen besteden veel aandacht aan hoe ze zichzelf presenteren in hun Tinderprofiel.

Daar zijn de waarden veranderd: ik zag voor mijn onderzoek al meer dan 100.000 profielen passeren, en ik kan je verzekeren dat ik nog nooit zoveel mensen zag die schilderen of boeken lezen als nu. Dat houdt ook steek: het toont aan potentiële partners hoe goed je kan omgaan met deze situatie. Verveling is iets geworden om trots op te zijn, terwijl reizen en feesten, normaal de populairste presentatiecategorieën, nu minder voor de hand liggen.’ In maart had nog maar 6 procent van de profielen een verwijzing naar covid19 – een quarantainegrap in de bio, een mondmasker op de foto. In april steeg dat naar 28 procent, zegt Degen. ‘Dat betekent dat mensen zich aangepast hebben aan de situatie.’

Uit het Imeconderzoek blijkt dat niet alleen datingapps in deze periode een hausse kennen. Sociale apps als Tiktok stijgen nog forser. De rode draad is volgens Degen dat die apps het zelfbeeld kunnen valideren. ‘Het zelfbeeld positioneert zich sociaal. Zeker in een periode als deze wordt Tinder minder een instrument voor seks, en meer om toch nog externe feedback te ontvangen. Dat blijkt ook uit interviews: het swipen op Tinder heeft vaak niets te maken met het chatten. Het eerste lijkt wel een game: het is spannend en een match krijgen geeft een instant goed gevoel. Maar de meesten beginnen na een match niet meteen te chatten: op maandag swipen ze bijvoorbeeld lustig door, op donderdag hebben ze een paar gesprekken, en in het weekend gaan ze op date. Maandag begint de cyclus dan opnieuw.’

Hoelang chatten?

De coronacrisis steekt een stok in de wielen van die cyclus. Lockdownswipers staan op die manier voor een dilemma: hoelang blijf je iemand het hof maken via een chatapp? ‘Vaak wordt dat niet uitgedrukt in tijd, maar in aantal chatsessies’, zegt Degen. ‘Doorgaans willen mensen na vier à acht sessies weten welk vlees ze nu echt in de kuip hebben. Maar we stellen nu vast dat de bereidheid om te babbelen op Tinder fors is toegenomen. Tien mensen houden voor mij momenteel een dagboek bij, en bij hen zien we dat zij nu tot 21 keer per dag Tinder checken, waar dat normaal slechts een achttal keer is.’

Toch stelt Imec vast dat het verhoogde verbruik eind april opnieuw begon te dalen. ‘Zo’n cyclische beweging is niet nieuw voor datingapps’, zegt Degen. ‘Mensen verkeren daar altijd in een spanning tussen ontgoocheling en hoop. Ze deleten de app soms meermaals per week. Ik kan me voorstellen dat mensen het beu raken om microrelaties in stand te houden als de kans om mekaar te zien steeds verder wordt uitgesteld. En mensen worden waarschijnlijk ook schermmoe van het videovergaderen en skyperitieven: de permanente confrontatie met het nietaanwezige lichaam is erg vermoeiend.’

Bestaat er voor wie toch volhoudt zoiets als een gesprek te lang gaande houden? ‘Dat hangt fel af van persoonlijkheden’, zegt Elisabeth Timmermans. ‘Slechts 55 procent van de Belgen spreekt effectief af, wat niet zo gek is, aangezien velen de app vooral zien als tijdverdrijf. Voor wie dat wel wil doen, raad ik aan om binnen de twee weken uit het chatvenster te breken, met videobellen of desnoods een brief. Anders dreig je een geïdealiseerd beeld te ontwikkelen.’ Voor Degen hoeft het zo’n haast niet te lopen. ‘Als je nu al moeilijk een paar weken een gesprek gaande kan houden, was het waarschijnlijk sowieso geen goeie match. Deze quarantaine biedt net een kans: waarom zou je niet nagaan of iemand tot wie je je niet meteen aangetrokken voelt toch kwaliteiten heeft waar je van kan houden?’