‘Al 21 procent van de kandidaatofficieren is vrouw. Zij zijn onze toekomstige leiders’
Kroonprinses Elisabeth (18) zal opvallen tijdens haar legeropleiding. Ze is niet alleen troonopvolger van koning Filip, maar ook een van de weinige meisjes in een mannenbastion.
BRUSSEL I Elisabeth behoort tot de lichting van een honderdtal jongeren die eind augustus beginnen aan de Koninklijke Militaire School (KMS) in Brussel. Slechts 21 procent is vrouw. ‘Ik durf te zeggen: ál 21 procent’, zegt generaal Lutgardis Claes (59), baas van de KMS. ‘Bij Defensie werkt 8 à 9 procent vrouwen. Daarmee vergeleken vind ik het percentage kandidaatofficieren hoog. Zij zijn onze toekomstige leiders.’
Claes weet als geen ander dat het ooit heel anders was. Ze zat in de allereerste lichting meisjes in de officiersopleiding in 1978. ‘Het was groot nieuws dat Defensie werd opengesteld voor vrouwen. Van de 1.000 studenten waren er 11 vrouwelijke rekruten. Dat was slechts 1 procent.’
De toen 17jarige Claes begon op hetzelfde moment aan haar opleiding als prins (en latere koning) Filip. Op de schouw bij haar ouders stond lange tijd een ingekaderd krantenartikel met de titel ‘De prins en de dames’. Ze waren fier op hun dochter. ‘Mijn ouders mochten niet studeren wat ze wilden. Daarom lieten ze mij wél mijn meisjesdroom najagen: vliegtuigingenieur worden, bij voorkeur voor gevechtstoestellen.’
Na een carrière bij de luchtmacht en de defensiestaf klom Claes drie jaar geleden op tot generaal, toen en nog steeds de enige vrouwelijke. Ze is sindsdien ook de eerste vrouwelijke rector van de KMS. De cirkel is rond, nu haar voormalige promotiegenoot koning Filip zijn dochter en troonopvolgster aan haar toevertrouwt.
Elisabeth wordt de eerste prinses op de KMS, waar ook haar oom prins Laurent, neef prins Amedeo en voorvaders als koningen Leopold III en Albert I studeerden.
Stafkaarten lezen, omgaan met wapens, al ploeterend in het slijk overleven: de prinses zal het allemaal leren. Normaal gezien zal ze maar één jaar blijven, hoewel de opleiding vier jaar duurt. De kans dat ze ooit als soldaat ten strijde zal trekken, is nihil. Waarom ze het dan doet? ‘De basis is de grondwet: de koning is de opperbevelhebber van de strijdkrachten. Het is dus nuttig en nodig dat het toekomstige staatshoofd het leger leert kennen.’
Tandenborstel
Elisabeth zal geen voorkeursbehandeling krijgen, benadrukt Claes. ‘Ze zal zich zoals iedereen leren camoufleren, ze zal gedrild worden en tactische inzichten krijgen. Dat hoort bij de militaire basisopleiding. Delen van de opleiding zijn behoorlijk zwaar. Je tast grenzen af en gaat er soms over. Je leert jezelf kennen.’
Moet Elisabeth met een tandenborstel de toiletten poetsen als ze zich misdraagt? ‘De tandenborstel komt uit een ver verleden en Hollywoodfilms. We hebben in
Prinses Elisabeth zal tussen constructievere manieren om fout gedrag bij te sturen.’ Wangedrag of een uitmuntende prestatie, een vrouw zal altijd opvallen in het leger, zegt de generaal. ‘We zijn een minderheid, dat heeft voor en nadelen.’
Mogelijk laten vrouwen zich afschrikken omdat het niet evident is een carrière in het leger te krijgen. combineren met een gezin. ‘Maar dat is het ook niet voor mannen’, repliceert Claes, moeder van drie (volwassen) kinderen.
50 procent vrouwen bij het leger lijkt Claes onhaalbaar. ‘Het zou al mooi zijn als we de ambitie halen om het percentage vrouwen van 8 naar 15 procent op te trekken.’
GENERAAL LUTGARDIS CLAES KMS