‘Italië moet toerist bij aankomst testen’
een week geleden: een gondelier vervoert zijn eerste klant in lange tijd.
Andrea Crisanti was op 20 februari op weg naar een conferentie in Australië toen hij vernam dat er een geval van covid19 was gemeld in Vo’ Euganeo. Dat dorpje van 3.000 inwoners ligt dicht bij de noordelijke stad Padua, waar de microbioloog Crisanti aan het hoofd staat van de afdeling moleculaire genees kunde van de universiteit.
Crisanti keerde onmiddellijk naar Italië terug, en overtuigde regiogouverneur Luca Zaia van Veneto dat hij zijn actieplan moest volgen. Vo’ werd van de buitenwereld afgesloten en de inwoners wer den massaal getest.
Tegelijk dook covid19 ook in Codogno op, in de naburige regio Lombardije. Hoewel Codogno ook meteen in quarantaine ging, kon dat niet voorkomen dat het virus in Lombardije wild om zich heen greep. Alleen in die streek vielen 15.840 doden. In Veneto is de epidemie na de isolatie van Vo’ beheerster verlopen, met 1.869 doden.
Waarom liep het anders in Lombardije, waar toch ook meteen een rode zone werd afgekondigd?
‘De gezondheidszorg in Lombardije en die in Veneto zijn anders georganiseerd. In Veneto is er een nog veel breder netwerk van basisgezondheidszorg, met huisartsen, in Lombardije is er veel meer geprivatiseerd. Lombardije telt dubbel zoveel inwoners.’
‘Daarnaast kun je de rode zone van Codogno en die van Vo’ niet met elkaar vergelijken. Wij hebben in Vo’ niet alleen massaal getest, maar ook wie positief had getest daarna van de overige bewoners gescheiden. Dat is in Lombardije nooit gebeurd, daar zijn ze gewoon allemaal samen in quarantaine gegaan. Met alle gevaren van dien, nu de rode zone in Lombardije is afgeschaft, en iedereen weer aan het werk gaat.’ ook
Waarom precies is dat gevaarlijk?
‘Dat is gevaarlijk omdat veel mensen het virus dragen zonder dat ze symptomen vertonen, waardoor ze niet beseffen dat ze anderen kunnen besmetten. In Vo’ hadden we al 89 besmettingen vastgesteld, oftewel 3 procent van de bevolking, op een moment dat we dachten dat we nog aan het begin van de epidemie stonden. 40 procent van de positieve mensen bleek geen enkel symptoom te vertonen. Dat is zo gevaarlijk aan onze naburige regio Lombardije, waar de dragers van het virus niet van de overige bewoners werden gescheiden. Zo kon die rode zone daar de voorbije weken één grote broeihaard worden. En nu gaat dat gebied dus weer open.’
Na de massale tests in Vo’ zijn jullie daarmee in heel Veneto verder gegaan. Maar iedereen testen die geen symptomen vertoont, is toch niet doenbaar?
‘Neen, daarom besloten wij om bepaalde risicogroepen te testen. In Veneto zijn wij de gezondheidswerkers, en het personeel en de inwoners van rusthuizen assaal aan het testen. Wie positief test, moet in quarantaine en wordt geïsoleerd. Op die manier hebben we in eerste instantie het ziekenhuis van Padua, met meer dan 1.800 bedden, beschermd. Als het virus zich hier zou hebben verspreid, zou dat op een ramp zijn uitgedraaid.’
U pleit voor breed testen. Maar hoe kiest u wie buiten die categorieën moet worden getest?
‘Omdat je niet de hele bevolking regelmatig kunt testen, begin je eerst te testen in de omgeving van mensen die symptomen hebben, en die de ziekte hebben ontwikkeld. Beschouw hen als de “poortwachters” van de epidemie, die “verklappen” dat het virus in hun omgeving schuilt. Dus moet je daarna al hun familieleden, vrienden, buren en collega’s testen. Zo zijn wij in Vo’ te werk gegaan, en dat model kun je uitbreiden.’
Op tal van plaatsen in Italië wordt je koorts gemeten. Heeft dat eigenlijk nut?
‘De koorts meten heeft geen enkele zin, precies omdat er zoveel mensen drager zijn van het virus zonder symptomen te vertonen. Bloedtesten voeren wij hier ook niet uit. Er zijn immers ook mensen zonder antilichamen in hun bloed die toch het virus hadden. De tests die wij uitvoeren, zijn uitstrijkjes van de neusholte. Dat levert het meest betrouwbare resultaat op.’
Massaal testen en de asymptomatische dragers isoleren: dat klinkt eenvoudig. Waarom is dat niet eerder gebeurd?
‘Omdat het lang duurde voor het gevaar van die grote groep asymptomatische dragers duidelijk was, en voor men begreep dat testen niet alleen hielp om een diagnose te stellen, maar ook om de bevolking te monitoren. Daarbij hebben de verkeerde richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie ook bepaald niet geholpen. De WHO heeft alle denkbare fouten gemaakt, in de eerste plaats door zich te baseren op informatie uit China. Peking loog dat het virus niet van mens op mens kon worden overgedragen en beweerde ook dat alleen mensen met symptomen besmettelijk waren. We hebben zo maanden tijd verloren. Als we sneller hadden geweten dat asymptomatische mensen het virus wel degelijk ook overdragen, dan hadden we helemaal anders gereageerd. Dan zouden we reizigers uit China al op de luchthaven hebben getest, en in geval van een positief resultaat onmiddellijk hebben geïsoleerd. De aanpak zou totaal anders zijn geweest.’
‘De WHO heeft alle denkbare fouten gemaakt, in de eerste plaats door zich te baseren op informatie uit China’
De Italiaanse regering laat vanaf 3 juni weer Europese toeristen toe. Hoe risicovol is dat, als zoveel positieve mensen rondlopen zonder symptomen te vertonen?
‘De heropening van Italië is een politiek besluit, ingegeven door economische druk. Ik zou nog enkele weken langer hebben gewacht. De enige verstandige manier om toeristen binnen te laten, is door ze bij aankomst op de luchthaven te testen, en hun gegevens te noteren. Indien ze positief zijn, moeten ze meteen in afzondering. Alleen zo dijk je dit virus in. Iets anders is heel gevaarlijk.’