Hoe gevaarlijk is gangstarap aan de Schelde?
‘Ik heb fucked up feiten op me naam, ik zeg je eerlijk heb nergens van spijt (...) Mijn eerste steekpartij, ik was toen elf’ PARA TURK Rapper, in de single ‘In de trap’ ‘Hij heeft zijn straffen aanvaard. Zijn alter ego drukt zich gewelddadiger uit dan
Rappers als Para Turk en Aze2Dine hebben een schare trouwe fans bij de jeugd van de pleintjes. Ze rijmen over bitches, bullets en blingbling, maar behalve een grote mond hebben ze ook een strafblad. Hoe ver reikt hun invloed? ‘We zijn bezorgd’, zegt het Antwerpse parket.
Zonnebril op, Tshirt van Balenciaga aan, kap over het hoofd, twee Duitse wagens op de achtergrond en een vals wapen in de hand. In zijn laatste videoclip rapt Para Turk over money, over hoe hij genaaid werd door een slet en over bullets, met daaronder pistoolschoten gemonteerd. ‘Tot snel’, heet het nummer, terug te vinden op Youtube sinds 22 april. De titel is geen toeval.
Van de daaropvolgende arrestatie van de Antwerpse gangstarapper bestaan er geen beelden. Evenmin van de eerste keer dat hij aan de politie ontsnapt, of van de tweede keer. De opname van de clip was een illegale samenkomst tijdens de lockdown en hij had cannabis op zak. ‘Tot snel’, is zijn boodschap aan zijn fans, online geplaatst terwijl hij op de vlucht is, zijn enkelband doorgeknipt. Snel blijkt 7 mei te zijn, wanneer Para Turk zichzelf meldt aan de poorten van de Antwerpse gevangenis, waar hij nu nog steeds verblijft.
In de straten van AntwerpenNoord en Borgerhout is de 24jarige Ibrahim A. een bekend figuur. Nochtans is hij niet terug te vinden in de hitlijsten. Maar de artiest geniet aanzien bij de jongens uit kansengroepen met nummers als ‘Zonneschijn’ en ‘Ze weten niet’. ‘Er zijn zelfs heel jonge mannekes die naar hem opkijken’, zegt Ulli Peelmans van Kras Jeugdwerk.
Dat doet hij door een – schijnbare – levensstijl met merkkleding, onvoorwaardelijke kameraadschap en verhalen over de onderwereld te verzoenen met een grote nabijheid. Hij deelt al eens gratis energiedrankjes uit. Het is Amerikaanse gangstarap, maar dan op z’n Antwerps. Het is de soundtrack van de grootstad en die stelt de autoriteiten overal voor dezelfde vraag: hoe serieus moeten we dit nemen?
Muzikale pogingen
In het Los Angeles van medio jaren 80 geven artiesten als
Schoolly D, IceT en EazyE een nieuwe draai aan de hiphop, die op dat moment volop in opkomst is. Ze maken rauwe teksten over het leven op straat: gangs, drugs en relletjes met de flikken op overschot. ‘Goud om mijn nek, pistool bij de hand, ik ben een selfmade monster van de straat’, declameert bijvoorbeeld IceT op ‘6 ‘n the mornin’, een van de eerste hits in het genre. Striemende maatschappijkritiek is het, op zijn best, al staan daar voldoende voorbeelden tegenover van gratuite opschepperij over al dan niet fictieve criminele feiten.
Para Turk past in die traditie. South Central, de achterbuurt van Los Angeles, is de 2060 geworden:
Antwerpen Noord. Fuck the police is nu ibahesj, Arabisch voor insecten. Bitches zijn bitches gebleven. Gangsta valt in het geval van Para Turk ook letterlijk te nemen, met een veroordeling in 2016 tot vijf jaar cel, waarvan de helft met uitstel, voor het seksueel uitbuiten van een minderjarige.
‘Ik heb fucked up feiten op me naam, ik zeg je eerlijk heb nergens van spijt’, rapt Para Turk op ‘In de trap’, een nummer van zijn laatste ep, die dateert van half april. ‘Mijn eerste steekpartij, ik was toen elf, en mijn slachtoffer die kwam uit Denemarken’, klinkt het verderop. Hij vertelt ook nog over de verkoop van kwaliteitsvolle cocaïne (‘ik was toen broke, ik pushte kwali sannie’) en zijn vrienden die plofkraken plegen.
De twintiger verhaalt over het leven van een jonge crimineel in een grootstad en doet dat vanuit de ikpersoon. Als hij het bijvoorbeeld heeft over een kech, een ‘hoer’, die hem verraden heeft in 2015, toen het juridisch onderzoek liep dat leidde tot zijn veroordeling, stelt zich de vraag wat werkelijkheid is en wat fantasie.
‘Hij is jong, hij heeft stommiteiten uitgehaald, maar hij heeft ook zijn straffen aanvaard’, zegt zijn advocaat Anthony Mallego. ‘Zijn alter ego drukt zich gewelddadiger uit dan hij is. Hij wil zich graag het imago van bad boy aanmeten. Hij is al populair, hij wil die doorbraak als artiest.’
De teksten van Para Turk zijn niet letterlijk te nemen, zegt Mallego. Ze zijn een creatieve expressie van wat hij ziet en hoort. ‘Hij persifleert. Dat slaat aan bij jongeren.’ De rapper, die niet kan terugblikken op de makkelijkste jeugd, zou ondertussen vast werk hebben en zich willen richten op zijn jonge gezin.
De Antwerpse politie laat weten dat er altijd de optie is ‘om te bekijken of zijn muzikale pogingen relevant kunnen zijn voor een lopend onderzoek’. Het Antwerpse parket wijst erop dat teksten die niet getuigen van veel schuldinzicht het lastig maken om een gunstiger regime te krijgen voor de strafuitvoeringsrechtbank. Zijn dichterlijke exploten zijn nogal mager om strafrechtelijk mee aan de slag te gaan, valt nog te horen. Maar daar situeert zich niet de grootste bezorgdheid.
Tienerpooiers
Het verhaal van Para Turk is niet uniek. Zo timmert zijn muzikale collega Moreno, ook bekend als Bilal A., verder aan zijn comeback na een veroordeling tot zes jaar cel voor het seksueel uitbuiten van een minderjarig meisje. De comebacksingle van de Hobokenaar, ‘Oh enemy’, verscheen vorige zomer en getuigt volgens Het
Laatste Nieuws niet van veel schuldbesef. ‘On n’a pas le choix’, rapt de twintiger daarin. Zijn management laat weten dat hij ons liever niet te woord staat, er is wel een documentaire in de maak.
‘We zijn bezorgd’, klinkt het bij het Antwerpse parket. ‘Omdat heel wat jonge meisjes deze rappers kennen en omdat die rappers zich een status hebben toegeëigend door hun video’s, hun taalgebruik.’
‘Men vergeet dat ze veroordeeld zijn, maar daarna leggen ze wel de verantwoordelijkheid bij de slachtoffers en vergeten ze daarbij de levenslange trauma’s van slachtoffers. Dat kan ook de drempel verhogen voor meisjes die vandaag in de greep zijn van tienerpooiers en die niet de weg naar hulp kiezen’, luidt het.
Para Turk en Moreno zijn niet de enige voorbeelden waar seksuele uitbuiting van minderjarigen en gangstarap elkaar kruisen in ons land. Het drie jaar oude ‘Ouais
ouais’ van rapper Aze2Dine, artiestennaam van Azedine A.O., klinkt misschien als een aanstekelijk deuntje, maar bevat bedreigingen tegenover een politiecommissaris. Een deel van de nummerplaat van een anoniem voertuig wordt erin gemeld. Rapper Le You, Youness Z., neemt die dreigementen in een gastrol voor zijn rekening. De twee zijn gearresteerd begin dit jaar als lid van de Fioul
Gang, een Brusselse stadsbende die zich moet verantwoorden voor het seksueel uitbuiten van een minderjarig Frans meisje. Mogelijk zijn er nog andere slachtoffers. Ze zouden nog heel wat andere feiten op hun kerfstok hebben.
Geen showmannen
‘Rappen dat je dealt, zo klappen dat is dom. Zeggen dat is gangster, ik lach me krom.’ Dat meldt het duo Wouleh Bouléh ft. C.Reis op hun recente release ‘Focus Odaklan’. Achter Wouleh Bouléh schuilt Ulli Peelmans van Kras. Hij wil een alternatief bieden voor de Para Turks van deze wereld. ‘Pas op, ik ben niet anti, ik wil gewoon laten zien dat er ook een ander geluid is.’
Ook Kris Strybos, beter bekend als Scale van de hiphopformatie Sint Andries MC’s, gelooft in de helende werking van rap. Daarover getuigt hij onder meer op ‘Leiderniveau’, samen met Zigz en Jones. Hij vermeldt zijn nummer als een tegenvoorbeeld, want zijn grote vrees is dat de media de hem zo geliefde rapmuziek al te makkelijk reduceren tot een weinig stichtelijk genre met bovenstaande figuren als posterboys. ‘Semigangsters’, noemt hij ze.
Zelf komt hij in jeugdhuizen en scholen om workshops te geven, hij hoort er veel goede dingen, maar hij ziet ook jonge kerels die zich aan een type als Para Turk spiegelen. Dat bevalt hem niet. ‘Want zij gebruiken hiphop om hun frustraties te bundelen en hun wangedrag te verheerlijken.’
Rapmuziek heeft veel goeds teweeggebracht, wil Klaus Vanhoutte benadrukken. Hij is de directeur van Payoke, een vzw die zich ontfermt over slachtoffers van mensenhandel. Er zijn tracks met een positieve boodschap, die wantoestanden aanklagen. Rap en criminaliteit gaan niet hand in hand, bezweert hij, maar er zijn wel een aantal discutabele artiesten die er gebruik van maken om zichzelf in de markt te zetten.
‘We moeten vooral een stap achteruit doen en kijken naar de sociaaleconomische context: die jonge mannen zijn gepokt en gemazeld op straat, zijn opgegroeid in een machocultuur en krijgen weinig kansen. Zij willen hun status bevestigd zien en tegelijkertijd snel geld verdienen. Welke mogelijkheid is er dan? Rap.’
De populariteit van mannen als Para Turk of Moreno vindt hij geen goede zaak, door het gebrek aan schuldinzicht dat ze in hun teksten en interviews tentoonspreiden en hoe ze zich over vrouwen uitlaten. ‘Voor 10, 11 en 12jarigen zijn dat helden. Onderschat dat niet. Als hun helden aangeven dat het aanvaardbaar is om zulke dingen te zeggen of te doen, dan zit er maatschappelijk iets scheef. Temeer omdat ze hen zien uitpakken met dure auto’s of horloges. Dat brengt het hoofd op hol.’
Er broeit iets in de onderbuiken van onze steden, denkt Vanhoutte. Iets waar middenklassers geen oog (of oor) voor hebben, zij kennen Para Turk of Moreno geeneens. ‘Een pak zeer jonge mannen, kinderen eigenlijk, zijn verloren. Ze zijn in een bepaald denkpatroon terechtgekomen op jonge leeftijd en komen daar niet meer uit.’