Zaventem in hart van storm

Brussels Airport deelde als eerste in de klappen door corona. Niet alleen vliegtuigen blijven aan de grond, ook een deel van de honderden bedrijven rond Zaventem vecht voor zijn overleven.

Een lege vertrekhal, gesloten rolluiken en amper wachtrijen aan de veiligheidscontrole. De coronacrisis heeft het leven op de luchthaven van Zaventem doen stilvallen. In april passeerden er nauwelijks 17.000 vertrekkende reizigers, een jaar geleden waren dat er nog 2,3 miljoen, een daling van meer dan 99 procent. Op de tarmac staan al weken 72 vliegtuigen geparkeerd. Vogels die van de rust gebruikmaken om de zone rond de startbaan te verkennen, worden met een alarmpistool verjaagd voor ze de resterende vluchten kunnen verstoren.

Op weinig plaatsen heeft de coronacrisis harder toegeslagen dan op Brussels Airport, na de haven van Antwerpen de belangrijkste groeipool van de Belgische economie. Van de 24.000 mensen die in normale tijden op de luchthaven werken, zitten er nu 16.000 thuis, economisch werkloos.

1. Afhandelaars

Swissport en Aviapartner, die onder meer de bagage van passagiersvluchten afhandelen en vliegtuigen schoonmaken, worden hard getroffen door de crisis. Nu er amper vluchten zijn, drogen de inkomsten op. Beide bedrijven vragen staatssteun: Aviapartner heeft volgens eigenaar Laurent Levaux ‘10 à 20 miljoen euro nodig’, Swissport heeft tot 30 miljoen euro gevraagd, zeggen bronnen – al ontkent het bedrijf dat bedrag.

Vooral bij Swissport, dat 1.400 mensen tewerkstelt, is de situatie penibel. De Belgische afdeling kreeg onlangs een financiële injectie van de moedergroep, berichtte De Tijd, omdat ze op het punt stond te vallen. Het bedrijf is al jaren structureel verlieslatend en is voor meer dan de helft van zijn activiteiten afhankelijk van Brussels Airlines. Dat de vloot van die laatste met 30 procent krimpt, zal ook blijvende gevolgen hebben voor Swissport. Het management zegt alle scenario’s te bestuderen ‘om na te gaan of een duurzame toekomst mogelijk is’.

In de Wetstraat is weinig enthousiasme om in de bres te springen. Bij een bankroet overweegt de luchthaven om de afhandeling tijdelijk zelf over te nemen.

2. Luchtverkeersleider

Met amper 10 procent van het normale aantal vluchtbewegingen heeft ook Skeyes minder werk boven Zaventem. De Belgische luchtverkeersleider wordt betaald door de luchtvaartmaatschappijen, maar omdat zij de betalingen hebben bevroren, ziet Skeyes zijn inkomsten verdampen. ‘Terwijl onze vaste kosten blijven doorlopen’, zegt de woordvoerder. ‘Als publieke dienstverlener moeten we blijven doorwerken, ook als er amper vluchten zijn.’ Tegen eind mei schat Skeyes het inkomstenverlies al op 100 miljoen euro en dat bedrag zal waarschijnlijk verder oplopen. Het bedrijf vraagt steun aan de overheid.

3. Catering en bewaking

99 procent minder passagiers betekent ook 99 procent minder maaltijden op vliegtuigen, merkt LSG Sky Chefs, dat de catering voor luchtvaartmaatschappijen op Zaventem doet en er bijna vijfhonderd mensen tewerkstelt. De aangekondigde krimp bij Brussels Airlines, goed voor 40 procent van de omzet, zal een evenredige impact hebben op Sky Chefs.

Dat geldt ook voor schoonmaakbedrijven voor vliegtuigen, zoals Mobility Masters. Maar voor hen biedt de coronapandemie ook opportuniteiten, omdat vliegtuigen vaker zullen worden gereinigd en ontsmet. Werkloze bewakingsagenten van kunnen soms elders worden ingezet. Geen van die bedrijven heeft al een herstructurering aangekondigd. Door het personeel op tijdelijke werkloosheid te zetten, kunnen ze het leeuwendeel van hun kosten beteugelen, zegt Sophie Crombain van de liberale vakbond. ‘Pas in juni, als de luchthaven haar activiteiten opnieuw uitbreidt, zal er een grondige analyse volgen.’

Vogels die de zone rond de startbaan verkennen, worden met een alarmpistool verjaagd voor ze de resterende vluchten kunnen verstoren

4. Winkels en horeca

De taxfreeshops op Brussels Airport, uitgebaat door IDF, zijn sinds eind maart gesloten. Dat

Met de klok mee: een eenzame reiziger komt aan op Brussels Airport; winkels in de transitzone zijn dicht; de lege taxizone bij de ingang; de verlaten inkomhal.