Trump oppert uitstel verkiezingen
Te midden van slecht nieuws over zijn populariteit en de economie, doet de Amerikaanse president een radicale suggestie. Hij wil de verkiezingen van november uitstellen. Een juridisch onmogelijk scenario, onthaald op scepsis en bezorgdheid.
De Amerikaanse president Donald Trump opperde gisteren in een tweet dat de presidentsverkiezingen van 3 november uitgesteld kunnen worden. Een verkiezing waarin mensen vanwege het coronavirus massaal per brief zouden stemmen, zou volgens Trump ‘inaccuraat en frauduleus’ zijn. Zijn suggestie: ‘De verkiezing uitstellen tot mensen naar behoren, zeker en veilig kunnen stemmen???’
Trumps reputatie als vrije twitteraar maakt het moeilijk om te beoordelen of de president meent wat hij schrijft. De formele macht om de verkiezingen uit te stellen, heeft hij hoe dan ook niet. Alleen het Congres kan de verkiezingsdatum veranderen, mits er een (onwaarschijnlijke) meerderheid voor is in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Ook dan mag het uitstel hooguit twee maanden bedragen: op 20 januari 2021 verstrijkt de ambtstermijn van de president onherroepelijk, volgens de wet.
150.000 coronadoden
In Washington werd de uiterst ongewone interventie van de president onthaald op brede afwijzing, ook bij zijn Republikeinse bondgenoten. Voor sommige critici vergroot ze de vrees dat Trump bereid zou zijn het normale verkiezingsverloop te dwarsbomen. Te midden van een voortwoekerende coronapandemie en forse klappen voor de economie lijkt de president steeds minder zegezeker. Terwijl het aantal geregistreerde Amerikaanse covid-19-doden deze week de drempel van 150.000 overschreed, raakte gisteren bekend dat het Amerikaanse bruto binnenlands product in het tweede kwartaal kromp met 9,5 procent. Dat is de grootste contractie sinds de Grote Depressie van de jaren dertig. Intussen plaatst een reeks peilingen Trump op achterstand tegen zijn Democratische tegenstrever, voormalig vicepresident Joe Biden. De Biden-campagne ziet in Trumps uitlatingen een poging om de aandacht af te leiden van de economische situatie. Chris Stirewalt, verslaggever van het doorgaans sterk Trump-gezinde Fox
News, beoordeelde ze dan weer als ‘een flagrante uitdrukking van zijn huidige zwakte’.
Mitch McConnell, de leider van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, liet er in een interview met de tv-zender WNKY geen twijfel over bestaan: ‘Nooit in de geschiedenis van dit land, doorheen oorlogen, depressies en de Burgeroorlog, hebben we een federale verkiezing niet op de voorziene tijd gehouden. We zullen een manier vinden om dat op 3 november opnieuw te doen.’
Ook al uitte Trump het idee van uitgestelde verkiezingen niet eerder zo expliciet, nieuw is ze niet. Sommige van zijn vertrouwelingen lieten eerder doorschijnen dat ze zo’n scenario mogelijk achten. Zelf fulmineerde Trump geregeld tegen het stemmen per brief. Dat is slechts in vijf staten de enige stemmethode, maar ze zal ook in veel andere staten breed toegepast worden. Volgens Trump zou dat de Democraten toelaten de stembusgang te ‘vervalsen’. Voor de overtuiging dat verkiezingen per post fraudegevoeliger zouden zijn, bestaat evenwel geen bewijs. ‘In staten die al lang het stemmen per post omarmen, zoals Washington’, schreef de New York Times, ‘zien de mensen die de verkiezingen organiseren, geen aanwijzingen van wijdverbreide fraude.’ Wel lijkt het feit dat Trump stemmen per post verdacht maakt, terwijl de Democraten het juist aanmoedigen, het enthousiasme bij Democratische kiezers voor de methode te verstevigen. Veel critici van Trump verklaren zijn verzet vooral daardoor.
Dat uitgestelde verkiezingen uiterst onwaarschijnlijk zijn, betekent niet dat de Democraten gerust mogen zijn over pogingen om hun kiezers van de stembus weg te houden, meent Marc Elias, een advocaat die gespecialiseerd is in kiesrecht en Democratische kandidaten adviseert. ‘Staten hebben een enorme controle over hoe verkiezingen georganiseerd worden’, schrijft hij op de website
Democracy Docket. Elias roept op om nauwkeurig te monitoren hoe elke staat sleutelt aan de praktische details van het verkiezingsproces. Bovendien roept Trumps demarche van gisteren opnieuw de vraag op of de president zich zou neerleggen bij een potentiële verkiezingsnederlaag in november.
‘Dit is een flagrante uitdrukking van zijn huidige zwakte’
Chris Stirewalt Fox News