Kernuitstap nieuwe twistappel bij regeringsvorming

De kernuitstap is de nieuwe twistappel om een volgende stap in de formatie te zetten. Over de versoepeling van de abortus is een akkoord in de maak.

FORMATIE Koninklijk opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD) is er gisteren tijdens een vergadering met acht partijvoorzitters nog niet in geslaagd om een doorbraak te forceren in de regeringsvorming. Naast de liberale, socialistische en groene families zat ook de voltallige christendemocratische familie aan tafel. Vooraleer Lachaert vandaag naar de koning trekt, wordt een nieuwe poging ondernomen. Rond het abortusdossier zouden de voorzitters dicht bij een akkoord staan. Maar de gemoederen liepen hoog op over de sluiting van de kerncentrales. De groenen willen garanties dat de wet op de kernuitstap onverkort wordt toegepast, terwijl de liberalen aansturen op een verlenging van twee kerncentrales. Ook garanties over extra geld voor de gezondheidszorg, een socialistische eis, was nog voer voor discussie, net als de aanwezigheid van het CDH.

Het is nog niet duidelijk wie de rol van Lachaert zal overnemen als het tot een doorbraak komt. Mogelijk krijgt hijzelf een upgrade tot formateur.

Wie dacht dat de formatie na de Avanti-bocht van CD&V-voorzitter Joachim Coens snel vaart zou maken, komt bedrogen uit. De acht partijen – het CDH was er deze keer ook bij – die samen een regering willen vormen, gingen gisterenavond zonder akkoord uit elkaar. De socialisten, liberalen, groenen en christendemocraten komen deze voormiddag opnieuw samen in de hoop dat koninklijk opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD) daarna naar de koning kan trekken met de boodschap dat de zeven of acht partijen echte onderhandelingen kunnen starten over een nieuwe regering.

De vergadering verzandde gisteren in een opbod aan garanties. Waarom zou CD&V garanties krijgen voor een van haar gevoelige punten en de andere partijen niet? SP.A-voorzitter Conner Rousseau maakte gisteren in De ochtend nog eens duidelijk dat zijn partij absoluut extra geld voor de gezondheidszorg en pensioenen wil en hamerde ook nog eens op het belang van eerlijke belastingen.

Kernuitstap

Volgens onze informatie werd over het abortusdossier heel wat vooruitgang geboekt. Er zou niet worden gewerkt aan een inhoudelijke oplossing, maar aan een ‘methodiek waarbij alle regeringspartijen tot een compromis worden gedwongen met respect voor het parlement’, zoals een onderhandelaar het omschrijft. Zo lijdt niemand gezichtsverlies. CD&V wil absoluut dat het dossier binnen de regering wordt behandeld, ter wijl de andere partijen hameren op de parlementaire vrijheid. Nadeel van zo’n oplossing blijft wel dat het dossier boven die regering blijft zweven.

De groeinorm in de gezondheidszorg was het tweede dossier dat gisteren vooral aan bod kwam. De regeringMichel topte die groeinorm af naar 1,5 procent boven inflatie, maar de socialisten willen de lat op 2,5 procent leggen. Dat is ook wat ze gedaan kregen in hun deal met de N-VA, maar ligt moeilijk voor Open VLD.

Ook Ecolo liet zich gisteren tijdens de vergadering opmerken door nu al garanties te vragen over de sluiting van alle kerncentrales tegen 2025. Het kreeg daarbij steun van zusterpartij Groen. Iets wat bijvoorbeeld moeilijk ligt bij de liberalen. Die willen eerst zekerheid over de bevoorrading en de prijs voor consumenten en industrie. De vraag is hoe hard de groenen het gaan spelen. De kernuitstap is eigenlijk al beslist beleid en staat in de wet. Als de groenen zich bereid tonen om daarvan af te stappen, zullen ze ongetwijfeld op een prijs van de andere partners rekenen.

7 of 8?

De vergadering werd gisteren met acht gehouden, maar het is nog niet duidelijk of het CDH aan boord blijft. Met vier Franstalige partijen zal het hard bikkelen worden voor de ministersposten. Er zou al bijna een Franstalige premier moeten komen om het CDH een minister te kunnen gunnen. Maar de kans is zo goed als onbestaande dat de Vlaamse partijen daarmee, na drie Franstalige premiers, genoegen zouden nemen.

Het is nog onduidelijk wie na Lachaert de handschoen gaat opnemen, aangezien de formateur naar gewoonte ook de premier wordt. Maar de beslissing over de casting is nog niet gemaakt. De kans is dus eerder klein dat bijvoorbeeld Alexander De Croo of Koen Geens, allebei genoemd als mogelijke premiers, nu al formateur worden. Mogelijk wordt Lachaert zelf (pre)formateur of krijgt hij een duobaan met PS-voorzitter Paul Magnette, als duidelijk is dat die geen premier wordt. Dat duo is alvast geknipt om sociaal-economisch de synthese te maken tussen links en rechts.

Groenen willen nu al garanties over de kernuitstap, maar botsen op de liberalen