‘Een coronavaccin in maart? Alleen als álles meezit’

Zullen de eerste dosissen coronavaccin al in maart worden verdeeld, zoals de topman van het geneesmiddelenagentschap voorspelt? ‘We mogen niet vooruitlopen op studies die nog lopen.’

Xavier De Cuyper, administrateurgeneraal van het

Federaal Geneesmiddelenagentschap (FAGG), gaat ervan uit dat in de lente een eerste lading van 1,5 miljoen dosissen coronavaccin zal worden geleverd. Het vaccin waarvan sprake, van farmareus AstraZeneca (in samenwerking met de universiteit van Oxford), is inderdaad al volop in productie. Maar tegelijk is het uittesten van het kandidaat-vaccin op grote schaal – tot 50.000 proefpersonen – nog maar begonnen.

De topman van het FAGG stelt in Het Laatste Nieuws dat hij ‘een positief hoopvol signaal wil geven, dat tegelijk ook realistisch is’. ‘Het zou mogelijk moeten zijn om tegen eind maart een vaccin te hebben’.

Pierre Van Damme, die als professor vaccinologie aan de UAntwerpen betrokken is bij het testen

Pierre Van Damme van een ander experimenteel coronavaccin, maant toch aan tot voorzichtigheid. ‘De eerste studies met het vaccin, op kleine groepen van gezonde volwassenen, hebben goede resultaten opgeleverd. De proefpersonen vertoonden een immuunrespons. Maar de resultaten van de grote studies die zullen uitwijzen of het vaccin effectief infecties voorkomt, zijn er nog niet. Op die resultaten mogen we niet vooruitlopen.’

Vandaag weten we al van een aantal vaccins dat ze in staat zijn om het immuunsysteem in stelling te brengen tegen het sars-CoV-2virus. Na inenting maken gezonde volwassenen tussen 18 en 55 jaar onder andere antilichamen aan tegen het virus. Maar dat daarmee effectief infecties worden voorkomen, is nog niet bewezen. Het is ook nog niet duidelijk of de vaccins bij ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen – de groepen die het meest kwetsbaar zijn voor het coronavirus – een even goede immuunrespons hebben als bij de gezonde 18- tot 55-jarigen. Die vragen worden op dit moment in grote studies met tienduizenden deelnemers uitgeklaard.

Van Damme verwacht dat eerste rapporten van die grote studies er eind dit jaar zullen zijn. ‘Dan zullen de autoriteiten zoals het Europees Geneesmiddelenagentschap de resultaten onder de loep moeten nemen. Er moeten dus nog veel stappen worden doorlopen vooraleer het eerste vaccin beschikbaar wordt. Alleen als bij elke stap het licht op groen staat en er geen tegenvallers zijn, is het mogelijk dat we de eerste vaccins in maart hebben. Dat is een bestcasescenario.’

Pure speculatie

Ook de topman van het FAGG beseft dat. ‘De voorwaarde is dat alles goed blijft gaan bij de ontwikkeling van vaccins. Als er een tegenslag is, dan zal die timing er natuurlijk anders uitzien’.

Zijn optimisme wordt ook gevoed door de grote tijdswinst die momenteel geboekt wordt bij de ontwikkeling van de vaccins. ‘Gewoonlijk wordt het vaccinonderzoek pas beoordeeld als het volledig is afgerond. Vandaag gebeurt dat al na elke onderzoeksfase, waardoor heel wat tijd wordt gewonnen’.

Een expert die kan bogen op jarenlange ervaring op het vlak van vaccinonderzoek, wijst erop dat een concrete timing plakken op de beschikbaarheid van een vaccin pure speculatie blijft zolang er geen zicht is op de resultaten van de grootschalige vaccintesten op proefpersonen. De grote coronauitbraken in landen met een heel grote bevolking zoals Brazilië, de VS en India, zullen volgens hem wel helpen om sneller dan gewoonlijk duidelijkheid te krijgen of kandidaat-coronavaccins al dan niet voldoende bescherming bieden.

‘De resultaten van de grote studies die zullen uitwijzen of het vaccin effectief infecties voorkomt, zijn er nog niet' Professor vaccinologie