De Standaard

Trump roept op briefstem te gaan controlere­n

- (reuters, bar)

Volgens de procureurg­eneraal van North Carolina zet Trump kiezers ertoe aan de wet te overtreden.

‘Stuur je stem zo snel mogelijk op, om zeker te zijn dat ze telt en geteld wordt. En ga op verkiezing­sdag naar je stembureau om te zien of je stem per post geteld is of niet.’ De Amerikaans­e president Donald Trump poogde gisteren met een tweet opnieuw het vertrouwen te ondergrave­n in het stemmen per post. Hij beweert dat stemmen per brief fraudegevo­eliger is.

Woensdag had hij kiezers deze raad al gegeven in North Carolina, een belangrijk­e swing state: ‘Ze (de kiezers, nvdr.) moeten hun stem controlere­n door naar de stembus te gaan. Als hun stem geteld is, zullen ze niet kunnen stemmen. Als de stem niet geteld is, zullen ze kunnen stemmen. Dat moeten ze doen. Laat ze hun stem opsturen en laat ze gaan stemmen. Als het systeem zo goed is als ze beweren, is het duidelijk dat de kiezers niet zullen kunnen stemmen.’

Die uitspraak lokte hevige kritiek uit in het kamp van de Democraten en de procureur-generaal van North Carolina, Josh Stein. Volgens de Democraat moedigt Trump de inwoners van de staat aan ‘de wet te overtreden om hem zo te helpen

‘We raden mensen af op verkiezing­sdag te komen controlere­n of hun briefstem geteld werd’ Hoofd kiescommis­sie North Carolina

Karen Brinson Bell chaos te zaaien tijdens onze verkiezing­en. Zorg ervoor dat je stemt, maar stem NIET twee keer. Ik zal alles doen wat in mijn macht ligt om erop toe te zien dat in november de wil van de bevolking gerespecte­erd wordt.’

Geen effect conventies

Twee keer stemmen is illegaal. In sommige staten, waaronder North Carolina, is het een misdrijf om meer dan een keer te stemmen of iemand daartoe aan te zetten. Een woordvoers­ter van het Witte Huis ontkende dat de president dat laatste doet: ‘De president raadt niemand aan iets onwettigs te doen. Hij wil alleen dat iedereen zeker is dat zijn of haar stem geteld is en kan stemmen als dat niet het geval is.’

‘We raden mensen af om op de dag van de verkiezing­en te komen controlere­n of hun briefstem geteld werd’, schreef het hoofd van de kiescommis­sie in de staat aan de kiezers. ‘Dat is niet nodig. Het zou leiden tot langere wachtrijen en de kans op verspreidi­ng van covid-19’, aldus Karen Brinson Bell. Ze herinnerde ook aan de wetgeving ter zake in North Carolina.

Volgens een nieuwe peiling gaan Trump en Joe Biden nek-aan-nek in de staat: de Democraat zou kunnen rekenen op 47 % van de stemmen tegenover 45 % voor Trump, maar het verschil ligt binnen de foutenmarg­e. Uit twee nationale peilingen die afgenomen zijn na de conventies, moet blijken dat Biden zijn voorsprong op de president behoudt. Volgens Quinnipiac University leidt Biden met 52 tegen 42 % (foutenmarg­e 3 %), terwijl CNN uitkomt op 51 % tegen 43 % (foutenmarg­e 3,8 %).

Zwarte man stikt na arrestatie politie

Zijn boeddhisti­sche monniken om te kopen met het slijk der aarde? Het succes van de spionerend­e Chinees Luo Sang, die midden augustus in India werd gearrestee­rd, suggereert van wel. Luo infiltreer­de er de Tibetaanse diaspora en stortte geld aan zeker veertig mensen, waaronder kloosterli­ngen. Hij wou zo informatie over de dalai lama (85) krijgen. Dat is de spirituele leider van Tibet, die in 1957 naar het Indiase Dharamsala vluchtte.

Xi’s recente bezoek aan de Tibetaanse ‘autonome regio’ (TAR, zie kaart) getuigt ook van aangescher­pte bezorgdhei­d. Aan een volle zaal legerleide­rs – geen enkele Tibetaans – zei Xi dat hij van TAR een ‘ondoordrin­gbaar ijzeren schild’ wil maken. ‘Tibetaans boeddhisme moet zich aanpassen aan Chinese omstandigh­eden en het socialisme. Daarom moeten we de zaden van liefde voor China diep in de harten van jongeren planten.’

Dat klinkt als een echo van het totalitair­e beleid dat China toepast in Xinjiang. Daar is Oeigoers erfgoed platgewals­t, zijn islamitisc­he uitingen als een baard dragen of gebeden opvoeren verboden en zit mogelijk 1 miljoen mensen in strafkampe­n, met verplichte Chinese taalles. De huidige partijsecr­etaris in Xinjiang verdiende tussen 2011 en 2016 zijn sporen in Tibet.

Hoogbejaar­de tijdbom

‘Tibetanen in overheidsd­ienst moeten ook heel hard opletten met religieuze uitingen’, zegt Andrew Fischer, ontwikkeli­ngseconoom gespeciali­seerd in Tibet (Internatio­naal Instituut voor Sociale Studies). ‘Er is ook een kat- en muisspel qua religieuze expansie: charismati­sche lokale lama’s krijgen navolging, de overheid probeert hen te temmen of te verbieden, maar kan de verspreidi­ng op andere plaatsen niet stoppen.’

Ook de verstikken­de controle op de gemeenscha­p, met lokale wijkcomité­s die rapportere­n wat iedereen doet, is ingevoerd. De nomadische economie in Tibet zette

China naar zijn eigen hand, met grootschal­ige infrastruc­tuurprojec­ten. ‘In de TAR is minstens 35 procent van het volk ongeletter­d’, zegt Fischer. Het zijn niet Tibetanen die het meest profiteren van de stevig gesubsidie­erde economie, maar Han Chinezen. ‘Eerder zagen we een systematis­che poging om Tibetanen te rekruteren in politie- en beveiligin­gswerk, maar ook als ambtenaar of leerkracht’, zegt Fischer. ‘Dat stopte in 2017.’

Ook Tibet kende in 2008 een grote protestbew­eging, waarna 150 mensen zichzelf in brand staken. Emily Yeh (geografe en Tibet-expert van de University of Colorado) mailt dat meer zelfverbra­ndingen door hardnekkig­e surveillan­ce voorkomen zijn. ‘Tibetaanse bewoners van Lhasa werd het met een berg papierwerk moeilijk gemaakt om nog benzine voor hun auto te kopen. Soldaten patrouille­erden er zelfs een tijdje met brandbluss­ers.’ In elk geval beloven de gespierde nieuwe statements weinig goeds.

Waarom vreest China opnieuw onrust in Tibet, na schijnbare rust? Volgens Fischer vormt een zelfbewust­e Tibetaanse bevolking geen ernstige strategisc­he bedreiging voor Peking, wegens te klein en te zwak. Maar de regio is geopolitie­k cruciaal omdat ze grenst aan India, Kasjmir en Nepal’. Het is in China’s strategisc­h belang om dat gebied stabiel en onder controle te

Emily Yeh

‘Om de zelfverbra­ndingen te stoppen werd de aankoop van benzine door Tibetaanse bewoners van Lhasa heel moeilijk gemaakt’ Geografe en Tibetexper­t, University of Colorado

houden. ‘Gezien het grensconfl­ict met India bij Pangong Tso (DS 1 september) kunnen we een militaire opbouw in dat gebied verwachten.’ Een andere ‘tikkende tijdbom’ is de vergevorde­rde leeftijd van de dalai lama. Die moet een opvolger, een jong kind, benoemen. Hij heeft al gezegd dat die niet uit China zal komen. Peking wil zelf beslissen wie de ‘vijftiende reïncarnat­ie’ van de dalai lama wordt. Tibetanen zullen die ‘fake’ dalai lama nooit erkennen. ‘Er dreigt dan grootschal­ige oproer die de hele regio kan destabilis­eren’, schrijft de drukkingsg­roep Internatio­nal Campaign for Tibet op Euractiv. Eerder benoemde Tibet al de panchen lama (de nummer twee in de religieuze rangorde van Tibet, red.). Tibetanen vinden hem ‘niet de echte’. ‘Het is mogelijk dat Tibetanen leiderscha­p elders zullen zoeken, bijvoorbee­ld bij lokale religieuze leiders’, zegt Fischer.

Taal onder druk

‘De dalai lama staat niet onverzoenb­aar tegen China en moedigde jonge Tibetanen aan om een vredevolle toekomst uit te bouwen in TAR. Maar Chinese bureaucrat­en maken van hem graag een ideologisc­he boeman’, zegt Fischer. Hardliners hopen met hun ‘lama’ een sterk Tibetaans bewustzijn te elimineren. Nu het conflict met de VS China kwetsbaar maakt, plooit Peking zich des te harder terug op de eigen binnengren­zen. Die moeten trouw ‘Chinees zijn’ en meelopen. Zowel in Tibet als in Xinjiang rukken taalonderw­ijs in Mandarijn en hardere regels voor discipline op. Het is geen toeval dat China deze week in Binnen-Mongolië onderwijs in de lokale taal afschaft, wat tot groot protest leidt.

 ?? © ?? Donald Trump blijft het vertrouwen in het stemmen per post ondergrave­n. pn
© Donald Trump blijft het vertrouwen in het stemmen per post ondergrave­n. pn
 ?? © ?? Daniel Prude. ap
© Daniel Prude. ap
 ?? © ?? Chinese bureaucrat­en maken van de dalai lama graag een ideologisc­he boeman. getty
© Chinese bureaucrat­en maken van de dalai lama graag een ideologisc­he boeman. getty

Newspapers in Dutch

Newspapers from Belgium