VRT.Nu wordt het grootste slachtoffer van Streamz
Streamz is nog niet actief en de meningen vliegen in het rond. ‘De kijker is weer de pineut!’ Er zit veel ruis op de lijn, maar één ding staat vast: de pineut heet VRT.Nu.
1 Verdwijnt alle Vlaamse kwaliteitsfictie straks achter een betaalmuur?
Niet echt. Streamz brengt dit najaar een tiental nieuwe Vlaamse fictiereeksen, waarvan maar één een echte ‘Streamz Original’ is, een reeks dus die in opdracht van Streamz is gemaakt, zonder link met een lineaire tv-zender. Die reeks heet Niets te
melden en is een komische politiereeks met Koen De Bouw, Jonas Van Geel en Barbara Sarafian. Ze komt dit najaar op de streamingdienst, en er zijn voorlopig geen plannen om ze ook op een lineaire zender te programmeren. De andere nieuwe Vlaamse fictiereeksen die dit najaar op Streamz komen, zijn ‘previews’. Ze zijn gemaakt in opdracht van lineaire tv-zenders, en zullen in de weken of maanden voor ze daarop worden uitgezonden te zien zijn op Streamz. Wie een abonnement neemt op Streamz kan die reeksen wat vroeger zien dan wie dat niet doet, maar iedereen zal ze kunnen zien. Dat geldt zowel voor reeksen die gemaakt worden in opdracht van de commerciële zenders (VTM en Vier) als voor reeksen in opdracht van de VRT (Eén en Canvas).
2 Wordt de Vlaming verplicht voortaan twee keer te betalen om een fictiereeks van de VRT te zien?
‘De burger vragen een tweede keer te betalen voor zijn openbare omroep is een regelrechte schande’, schreef Kurt Van Eeghem afgelopen weekend in een opiniestuk
in deze krant. Dat is wat kort door de bocht, de burger wordt niet gevraagd twee keer te betalen, het staat hem gewoon vrij dat te doen als hij daar zin in heeft. Als hij 12 euro per maand betaalt, kan hij (naast een boel andere dingen) op Streamz VRTreeksen integraal bekijken vóór de openbare omroep ze uitzendt. Dit najaar zijn dat er twee: Black out (met Sara De Roo en Geert Van Rampelberg), en de Franse coproductie Cheyenne et Lola (met Veerle Baetens). Wie geen zin heeft om daar 12 euro voor neer te tellen, kijkt gewoon gratis op Eén naar die reeksen, op het moment waarop ze geprogrammeerd staan. Niemand hoeft zich benadeeld te voelen.
3 Er is dus helemaal geen probleem?
Dat hebben we ook weer niet gezegd. Je kunt andere ethische vragen stellen bij de hele onderneming. Moet je met belastinggeld gefinancierde reeksen van een openbare omroep ter beschikking stellen van een private organisatie, een joint venture tussen DPG Media en Telenet, die het er alleen om te doen is geld te verdienen aan Streamz? ‘Ja’, luidt het duidelijke antwoord van Frederik Delaplace, de nieuwe ceo van de VRT. ‘Het behoort tot de opdracht van de openbare omroep de hele mediasector economisch te steunen.’ Bovendien, zegt Delaplace, ‘kunnen we met het geld dat Streamz ons betaalt, voor die reeksen nog betere fictie maken. Fictie is erg duur, we moeten voortdurend op zoek naar nieuwe middelen.’
De hevigheid van de reacties daarover sinds de lancering van Streamz is ook wat hypocriet. Het principe van ‘previews’ met VRT-reeksen wordt al jaren gehanteerd: Quiz me quick, Showtime, Albatros waren allemaal in preview te zien op Play van Telenet voor ze op de openbare omroep respectievelijk werden uitgezonden, niet werden uitgezonden wegens de zaak-De Pauw en nog moeten worden uitgezonden.
Ook veel fictiereeksen van de commerciële zenders worden overigens deels gefinancierd met belastinggeld, via steun van het Vlaams Audiovisueel Fonds en de taxsheltermaatregel. Als dat echte ‘Streamz Originals’ zijn, die alleen achter de betaalmuur te bekijken zijn en dus nooit gratis op de commerciële zenders, dan is dat discutabel. Volgens DPG-woordvoerster Sara Vercauteren is de eerste Streamz Original, Niets te melden, alvast niet met VAF-steun gemaakt.
4 En wat was dat over VRT.Nu in de kop en de inleiding?
Wel, dat is het echte probleem. Kris Vervaet, de ceo van DPG Media België, wond er zaterdag in deze krant geen doekjes om: de succesvolle gratis streamingdienst
VRT.Nu moet worden afgebouwd tot een ‘catch-updienst’, ten dienste van de lineaire VRT-zenders, meer niet. Gratis fictiereeksen integraal aanbieden voor ze lineair zijn uitgezonden, dat kan niet meer. Het is niet helemaal duidelijk wat Vervaet daar precies mee bedoelde, hij wou niet in detail treden: gaat het alleen over Vlaamse fictie, alleen over fictie die ook op Streamz staat of over álle fictie? VRT-ceo Delaplace, die afgelopen vrijdag in deze krant nog aangaf ‘zijn strategie met VRT.Nu niet te zullen aanpassen’, zei zondag in het Radio 1-programma Touché: ‘We kunnen natuurlijk geen VRT-reeksen die op Streamz staan tegelijk op VRT.Nu zetten, anders zouden we dat model ondergraven.’ Dat is dus wel degelijk een aanpassing, maar het blijft de smalst mogelijke interpretatie van wat Vervaet nog zei in
De Standaard: ‘Volgens mij mag bingewatchen in preview van sterke Vlaamse fictie niet gratis worden aangeboden.’
De vraag is hoe dat evolueert. Dat de VRT verplicht (Delaplace zegt: enthousiast) meewerkt aan Streamz, is het resultaat van politiek lobbywerk van DPG Media. DPG-baas Christian Van Thillo was volgens een stakeholderbevraging van de VUB en de UGent, begin dit jaar, als enige vragende partij voor die samenwerking, en toch stond de eis in het Vlaamse regeerakkoord. Misschien probeert Delaplace in de aanloop naar de nieuwe beheersovereenkomst goodwill te creëren bij de Vlaamse regering door die eis in te willigen. Als het lobbywerk van DPG er nu toe leidt dat ook de eis om VRT.Nu af te bouwen in die nieuwe beheersovereenkomst komt te staan, dan is de strategie van Delaplace grandioos mislukt.
Misschien probeert VRT-ceo Delaplace in de aanloop naar de nieuwe beheersovereenkomst goodwill te creëren bij de Vlaamse regering