Net sluit zich rond Bpostbaas Van Avermaet
Ook het Amerikaanse ministerie van Justitie voert een onderzoek naar misbruiken in de Belgische bewakingssector. Verschillende hoofdrolspelers hebben al schuld bekend. Bpostbaas Jean-Paul Van Avermaet blijft onschuldig pleiten.
Er lopen niet één maar meerdere onderzoeken naar misdrijven in de Belgische bewakingssector. Behalve de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) is ook het Amerikaanse ministerie van Justitie (het Department of Justice) bezig met een onderzoek. En dat al sinds april. Bovendien werkt ook het Brusselse parket op de zaak, zeggen meerdere bronnen. De grote beveiligingsfirma’s worden ervan verdacht geheime prijsafspraken gemaakt te hebben.
Bpost-baas Jean-Paul Van Avermaet, die voordat hij overstapte naar Bpost clustermanager was bij G4S, is bij de Mededingingsautoriteit aangestipt als een van de hoofdverdachten. Hijzelf houdt zijn onschuld staande. Opmerkelijk is dat zijn vroegere werkgever G4S wel volledig meewerkt met het onderzoek en zo aanspraak kan maken op strafvermindering. Ook Securitas en Seris werken actief mee. Overgemaakte mails en Whatsappberichten zijn van die aard dat ze Van Avermaet in verlegenheid kunnen brengen. Van Avermaets advocaat Jan Raes, de vroegere voorzitter van de Mededingingsautoriteit, reageerde gisteren niet op verzoeken tot telefonisch of schriftelijk contact.
Bewaking van Navo
De bewakingsfirma’s en de vroegere kopstukken riskeren ook veroordeeld te worden door het Amerikaanse gerecht. Met name de antikartel-cel van het Amerikaanse ministerie van Justitie is al sinds april bezig met een onderzoek naar kartelinbreuken. Het neemt de Belgische bewakingssector onder de loep, omdat het vermoedt dat ook Amerikaanse belangen werden geschonden.
De betrokken bedrijven, G4S, Securitas en Seris, dongen eerder mee naar of staan mee in voor de bewaking van instellingen zoals de Amerikaanse ambassade in Brussel en Shape, het centrale commandocentrum van de Navo in Bergen. De bedrijven riskeren dus zowel een veroordeling door de BMA als door het Amerikaanse ministerie. Dat betekent dat ze door elke autoriteit apart een boete van 10 procent van de wereldwijde omzet riskeren. De Amerikanen hanteren ook gevangenisstraffen als wapen. Die lopen gemiddeld op van een twintigtal maanden tot meerdere jaren.
Het zou een kwestie van tijd zijn vooraleer Van Avermaet verhoord wordt door het Amerikaanse ministerie van Justitie. Volgens een Belgische advocaat gespecialiseerd in mededinging is het Amerikaanse gerecht een te duchten partij. Eerder dit jaar heeft de Britse justitie nog Britse ingezetenen aan de VS uitgeleverd in het kader van veroordelingen wegens kartelinbreuken tegen Amerikaanse belangen. België heeft zo’n uitleveringsverdrag met de VS niet. Voorlopig is er alleen nog maar sprake van een onderzoek. Maar volgens specialisten riskeert Van Avermaet opgepakt te worden voor verhoor als hij voet op Amerikaanse bodem zou zetten. Dat kan vervelend zijn, omdat een van de grootste bedrijven van Bpost, Radial, in de VS is gevestigd.
Daarenboven werkt volgens onze informatie ook het Brusselse parket op het dossier. Een woordvoerder reageerde gisteren niet op onze vragen. Normaal maken het parket en de BMA afspraken over hun respectieve onderzoeken. Dit omdat de Mededingingsautoriteit rekent op schuldbekentenissen in het kader van mogelijke clementie-onderzoeken.
Kazernes
Securitas is volgens kenners de eerste die schuld bekende en die koos voor een volledige medewerking.
Dat betekent dat het in aanmerking komt voor volledige vrijstelling van boetes uit hoofde van de BMA. Wie als tweede of derde schuld bekent en meewerkt met het onderzoek, krijgt beperktere kwijtscheldingen. De BMA kijkt eveneens of de informatie veel toevoegt. Bij het onderzoek staan ook de defensiecontracten en de bewaking van de kazernes centraal. Omdat het om openbare aanbestedingen gaat, zijn inbreuken erop ook strafrechtelijk sanctioneerbaar. De BMA zelf beperkt zich tot geldboetes.
François Cornelis, voorzitter van Bpost, is door Van Avermaet niet op de hoogte gebracht van het Amerikaanse onderzoek. ‘Dat is me niet verteld. Ik weet alleen dat het BMA vragen stelde.’ Cornelis zegt het onderzoek af te wachten. ‘We zijn ons ervan bewust dat de overheid onze belangrijkste aandeelhouder is en vinden de reputatie van Bpost belangrijk. Heb een beetje vertrouwen in ons.’
‘Ik ben niet op de hoogte gebracht van het Amerikaanse onderzoek'
François Cornelis
Voorzitter Bpost
In de eerste helft van dit jaar rolden wel heel veel koppen in de sector van de bewaking. Tot nu toe werd aangenomen dat dit uitsluitend het gevolg was van een vergaand onderzoek dat de Belgische concurrentiewaakhond, de BMA, gelanceerd had naar mogelijk verboden prijsafspraken. De sector wordt ervan verdacht dat hij al sinds 2008, en mogelijk zelfs vroeger, concurrentiebeperkende afspraken heeft gemaakt. Er zouden behalve prijsafspraken ook afspraken over prijsverhogingen en het doorrekenen van kosten en het verdelen van de markt gemaakt zijn.
Nu is duidelijk dat niet alleen de Belgische concurrentiewaakhond een onderzoek voert, maar ook de Amerikaanse justitie, en dat al zeker sinds april. De antikartelafdeling van het Amerikaanse Department of Justice (DoJ) stelde in die maand vragen aan G4S, de vroegere werkgever van Bpost-baas Jean-Paul Van Avermaet. In dezelfde maand kreeg G4S ook vragen van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA).
Bij de DoJ riskeert men – in tegenstelling tot de BMA – niet alleen een geldboete, maar ook celstraffen. De DoJ heeft ook meer middelen om onderzoek te voeren.
Kleine aardverschuiving
De onderzoeken hebben in de sector tot nu toe tot een kleine aardverschuiving geleid. Securitas ging als eerste overstag en legde voor de BMA alle kaarten op tafel. Ook Seris werkte mee, en in een bericht aan zijn aandeelhouders zegt ook G4S dat het zich geëngageerd heeft om voluit mee te werken. Terzelfder tijd rolden ook de koppen van beleidsverantwoordelijken. Ingrid Merckx, de vroegere ceo van Securitas België en Luxemburg, verdween dit voorjaar met stille trom. Danny Vandormael, de ceo van Seris België en Nederland, werd begin juli ontslagen. Hij werd door Seris ook aangemaand mee te werken met het onderzoek.
Van Avermaet, de voormalige clustermanager van G4S, verging het tot nu toe beter. Hij stelde zich vorig najaar kandidaat om ceo van Bpost te worden en werd op 6 november voor die functie voorgesteld. Van Avermaet bleef nog tot eind februari clustermanager voor G4S, maar ging toch al op 13 januari voor Bpost aan de slag. Dat was anderhalve maand vroeger dan voorzien, want Koen Van Gerven was er tot 26 februari nog ceo. Van Avermaet stond in die zes weken op de loonlijst van beide bedrijven.
Van Avermaets strategie met betrekking tot het antikartelonderzoek was om alles te ontkennen. Ook tegenover zijn voogdijminister, blijkt uit eerdere verklaringen van minister Philippe De Backer (Open VLD). ‘Ik heb op 17 juni contact met hem (Van Avermaet, red.) gehad en ook met de voorzitter van de raad van bestuur van Bpost. Van Avermaet zei toen dat hij niet betrokken was bij eventuele inbreuken op de mededingingswet. Dat was ook zijn positie tegenover de raad van bestuur’, zei De Backer. De minister had begin juli opnieuw contact met de voorzitter van Bpost, François Cornelis, maar ook die had toen niets nieuws te melden.
Bewaken van kazernes Cornelis zei gisteren dat hij niet tegenover de pers moest ingaan op wat Van Avermaet hem wel en niet vertelt. De Bpost-voorzitter zei wel dat hij niet op de hoogte was gebracht dat ook het Amerikaanse ministerie van Justitie met een onderzoek bezig was. Dat wijst er minstens op dat Van Avermaet niet alles vertelt aan zijn voorzitter. Zijn houding van ontkenning en het niet melden van onderzoeken wijkt ook af van de houding van zijn vroegere werkgever G4S. Die groep meldde zelf in haar halfjaarbericht dat ze het voorwerp is van een onderzoek van de BMA én van het Amerikaanse DoJ naar praktijken in de Belgische beveiligingsmarkt.
Bij G4S werden enkele naaste medewerkers van Van Avermaet op non-actief gezet. Bij Securitas vertrok behalve ceo Ingrid Merckx ook financieel directeur Rudi Van Boven en de Europese chief operating officer, Aimé Lyagre. In de raad van bestuur werd de oude garde naar de uitgang begeleid. Bij Seris vertrok Peter Verpoort, een nauwe medewerker van Vandormael. Vorig jaar verliet daar ook al de financieel directeur, Mark Callaerts, het bedrijf.
Voor de sector komen de onderzoeken hoogst ongelegen, omdat de overheid volop bezig is met de aanbesteding van contracten voor het bewaken van kazernes. Daar zijn tientallen miljoenen mee gemoeid. In 2017 diende Fact Security (Protection Unit) in dit dossier al een klacht in , omdat het vond dat er sprake was van ‘aanbestedingen op maat’.
Los van België raakte gisteren bekend dat er in het VK een antifraudeonderzoek gevoerd wordt door de Serious Fraud Office naar drie voormalige G4S-kopstukken in het VK die verdacht worden van samenzwering met het oogmerk de overheid op te lichten.
Van Avermaet houdt ook zijn voogdijminister voor dat hij geen misdrijven heeft begaan