Vlaanderen krijgt eerste #MeToo-proces
Bart De Pauw wordt doorverwezen naar de correctionele rechtbank. Noch hij, noch zijn vermeende slachtoffers hadden zich daartegen verzet. Ook al wordt alles dan publiek.
Televisiemaker Bart De Pauw riskeert een gevangenisstraf van twee jaar en een boete van 2.400 euro. Dat is de maximumstraf voor ‘belaging en digitale onrust’, wat hem na het gerechtelijk onderzoek ten laste gelegd wordt. De advocaten van De Pauw hebben zich voor de raadkamer in Mechelen niet verzet tegen een doorverwijzing naar de correctionele rechtbank. De zitting gistervoormiddag duurde nog geen tien minuten – wat wijst op eensgezindheid.
Bovendien raakte eerder deze week bekend dat De Pauw in de zomer van 2018 een aanbod tot bemiddeling afgewezen had. Daarop ingaan had hem een openbaar strafproces kunnen besparen (DS 7 september), maar dat vreest hij klaarblijkelijk niet. Enkele maanden geleden liet De Pauw weten dat hij daar ‘klaar voor was’. ‘Voor het eerst zal ik context kunnen geven bij al die aantijgingen’, zei hij toen in een persbericht. ‘Ik zal mijn verantwoordelijkheid nemen als zou blijken dat ik ergens in de fout ben gegaan, maar ik zal me tot het uiterste verweren waar er gelogen is of waar ik ten onrechte in een slecht daglicht ben gesteld.’
Op de hoogte van identiteit Een tiental vrouwen heeft zich burgerlijke partij gesteld. Ze beschuldigen De Pauw ervan dat hij hen grote hoeveelheden expliciete en soms vulgaire sms’en gestuurd heeft. De vrouwen werkten meestal mee aan producties waarover hij de leiding had.
In zijn communicatie de voorbije jaren, die meestal via zijn advocaten verliep, benadrukte De Pauw hoe onrechtvaardig hij het vond dat hij anoniem aangevallen wordt. In het persbericht van enkele maanden geleden luidde het als volgt: ‘Anoniem kan er veel verteld worden, maar straks in de rechtszaal zullen al die burgerlijke partijen hun aantijgingen persoonlijk moeten komen uitleggen.’
Christine Mussche, de advocaat van de vrouwen, heeft altijd bestreden dat De Pauw niet zou weten wie de vrouwen zijn die hem beschuldigen. In de loop van het onderzoek is de televisiemaker op de hoogte gebracht van hun identiteit. In verhoren zou hij geconfronteerd zijn met hun namen en de feiten waarvan ze hem beschuldigen.
Een proces betekent dat straks alles op straat ligt: zowel de namen van de vrouwen die De Pauw beschuldigen als de honderden sms’en uit het dossier worden dan publiek gemaakt. Beide partijen mogen bij een proces vragen om de zaak achter gesloten deuren te laten plaatsvinden. Een rechter kan dat toestaan in zedenzaken, met minderjarige slachtoffers of om de privacy van de betrokkenen te beschermen. Mussche heeft eerder aangegeven dat haar cliënten ‘de openbaarheid niet vrezen’ en De Pauw stuurt er dus zelfs op aan. Technisch gezien kunnen beide partijen nog altijd tot een minnelijke schikking komen, maar voorlopig zijn er geen aanwijzingen dat daarover gepraat wordt.
Symboolwaarde
Het is onduidelijk wanneer het proces precies plaatsvindt. Het is aan het openbaar ministerie om de zaak op de agenda te plaatsen. Omdat er in dit dossier geen sprake is van een aanhouding, heeft ze geen verhoogde prioriteit. Strikt genomen kan het proces nog dit jaar plaatsvinden, maar het voorjaar van 2021 zal een realistischere timing zijn.
Het ziet ernaar uit dat drie jaar nadat de VRT De Pauw aan de deur heeft gezet wegens meldingen van grensoverschrijdend gedrag, het eerste #MeToo-proces in Vlaanderen voor de rechter komt. Dat deze zaak een grote symboolwaarde heeft, blijkt ook uit het feit dat het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM) zich burgerlijke partij gesteld heeft.
Een proces betekent dat straks alles op straat ligt: zowel de namen van de vrouwen die De Pauw beschuldigen als de honderden sms’en uit het dossier
Het Instituut wil een buffer vormen tussen de vrouwen en de media. ‘Als vrouwen die grensoverschrijdend gedrag publiekelijk aanklagen nadien online nog eens met seksistische haatberichten worden belaagd, nemen we juridische stappen. Online seksisme is ook strafbaar’, zei Liesbet Stevens van het IVGM daar eerder over. Ook de Vrouwenraad reageerde. Voorzitster Magda De Meyer zei dat ze hoopt ‘dat dit proces bij het grote publiek tot een verruimd bewustzijn over belaging en grensoverschrijdend gedrag zal leiden en dat dit niet straffeloos kan passeren’.