Coronacrisis lijkt lerarentekort te milderen

De VDAB noteert minder openstaande vacatures in het onderwijs dan een jaar geleden. ‘In crisistijd is het onderwijs aantrekkelijk.’

In augustus 2019 stonden bij de VDAB 1.230 vacatures voor leerkracht of leidinggevende in het onderwijs open – afgelopen maand waren dat er 1.009. Waar de VDAB afgelopen maand 1.714 onderwijsvacatures ontving, waren dat er vorig jaar 1.828. De cijfers nopen tot voorzichtigheid, maar de ernst van het lerarentekort lijkt voor eerst in jaren licht te milderen. Vooral in het secundair onderwijs is de terugval opmerkelijk: in augustus 2020 waren er zelfs minder openstaande vacatures dan twee jaar geleden.

Het lerarentekort is natuurlijk niet verdwenen. Het aantal openstaande vacatures in augustus ligt nog altijd een stuk hoger dan vijf jaar geleden (toen was het 546). De spanningsindicator van de VDAB (een maatstaf om de krapte op de arbeidsmarkt te meten) is dan wel licht gestegen, hij ligt nog steeds laag.

De twee grootste onderwijsverstrekkers, Katholiek Onderwijs Vlaanderen en het Gemeenschapsonderwijs (GO!), hebben geen harde cijfers, maar zeggen minder alarmsignalen van directies te ontvangen dan vorig jaar. ‘Maar één zwaluw maakt de lente niet’, zegt Pieter-Jan Crombez, woordvoerder van het katholiek onderwijs. ‘De aantrekkelijkheid van het beroep verbeteren blijft de prioriteit.’

Imago

Waarom lijken meer mensen opnieuw voor het onderwijs te kiezen? De onderwijskoepels hebben er het raden naar, hoewel ze vermoeden dat de jobzekerheid en -stabiliteit in de sector een factor is. Arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) sluit zich aan bij de zekerheidhypothese. ‘Uit enquêtes blijkt dat mensen de jobzekerheid bij de overheid hoog inschatten en er minder voor hun toekomst vrezen. Het is dus zeker in economische crisistijd een aantrekkelijke sector.’

De dalende cijfers zijn volgens Baert niet te wijten aan een dalende vraag naar leerkrachten, maar aan een stijgend aanbod. ‘Er zijn meer kandidaten, zoals leerkrachten die onder een andere economisch gesternte het onderwijs zouden verlaten hebben. “Het merk” van onderwijs is zekerheid en vastheid. In andere tijden kan dat imago soms negatief uitdraaien, maar in deze tijd biedt dat een voordeel.’

Sinds dit schooljaar kunnen werknemers die uit de privésector naar het onderwijs overstappen voor bepaalde vakken tot acht jaar anciënniteit meenemen. Katholiek Onderwijs Vlaanderen denkt dat die maatregel ook een verklaring biedt, ‘al zou dat wel een erg vroeg effect zijn’.