Vivaldi!

oppositie nogal radicaal en soms gewelddadig kan uitvallen, zoals in het verzet van boeren tegen milieumaatregelen, in de heftigheid van het ‘debat’ rond Zwarte Piet of in een dociele neiging om in samenzweringstheorieën te geloven.

Het Nederlandse Groeifonds herinnert aan het investeringspact van toenmalig premier Charles Michel (MR) begin 2018. Er kwam niets van terecht, op de aanschaf van de F-35 na. Dat Michel dat ding, dat weinig vandoen heeft met groei stimuleren, ook tot een onderdeel van zijn pact maakte, illustreerde zijn gebrek aan reële ambitie – of misschien vooral zijn gebrek aan verbeelding. Het fiasco van dat pact voegt zich naadloos bij de vele andere mislukkingen van zijn coalitie rond groei, energie, mobiliteit, klimaat, pensioenen, armoede, arbeid, fiscaliteit of redesign van de overheid – met de totale ontsporing van de begroting als sluitstuk.

Of nee: het sluitstuk was het fiasco van de coalitie om zichzelf in stand te houden, gevolgd door de uitzonderlijk harde electorale afstraffing in mei 2019. Dat laatste had een signaal moeten zijn. Mobiliseren op zijn Nederlands lukte niet, maar het is ook nooit geprobeerd. Het is niet zo lastig om een groot relanceproject te bedenken – Ive Marx deed het hier gisteren al (DS 8 september). Maar er komt niets van terecht als het alleen op aloude particratische wijze van bovenaf wordt opgedrongen door een coalitie waarin elke partij alleen haar eigenbelang dient.

Zo kreeg de pensioenhervorming nooit een draagvlak. De regering gaf haar eigen, kennelijk zeer fragiele cohesie voorrang op een algemeen belang dat zou steunen op grondig wetenschappelijk onderzoek en waarvoor ze de bevolking onder meer via het middenveld had kunnen mobiliseren. Democratische betrokkenheid is tenslotte meer dan af en toe verkiezingen houden. Als gevolg van dat verzuim leven de Belgische en Vlaamse politiek vandaag slechts in angst voor de kiezer, die de burger niet ziet als een te overtuigen medestander, maar slechts als een potentiële vijand.

Marc Reynebeau is redacteur bij deze krant. Zijn column verschijnt elke woensdag.