Spreidingsplan voor covid-patiënten

Covid-patiënten zullen sneller en meer dan tijdens de eerste golf gespreid worden over ziekenhuizen. Op die manier moet de gewone zorg overal gegarandeerd worden.

Met een snel stijgend aantal hospitalisaties maken de ziekenhuizen zich op voor een tweede golf. In een kleine 10 procent van de ziekenhuizen overschrijdt het aantal covid-patiënten op intensieve zorg (IC) al de kaap van 15 procent.

Bij de FOD Volksgezondheid klinkt het dat de ziekenhuizen voorbereid zijn op een tweede golf. De aanpak verschilt van die van de eerste golf. ‘Covid-patiënten zullen sneller en meer gespreid worden over de ziekenhuizen’, zegt Pedro Facon, directeur-generaal Gezondheidszorg bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid.

‘We zullen er alles aan doen om meer te spreiden’, zegt Facon. ‘In de eerste golf hebben we daar redelijk lang mee gewacht. De nietdringende zorg was overal geannuleerd, dus had elk ziekenhuis veel bedden vrij. Op dat moment wisten we ook niet of heel België rood zou kleuren of dat het vooral erg zou zijn in bepaalde regio’s. Had het zin om een patiënt over brengen naar een ander ziekenhuis, met het risico dat het daar een week later even druk zou zijn? Dat konden we toen niet goed inschatten. Maar het gevolg was dat het in bepaalde ziekenhuizen zéér druk was en in sommige ziekenhuizen helemaal niet.’

Patiënten zullen nu dus meer gespreid worden. ‘Willen we zo lang mogelijk niet-covid-zorg kunnen aanbieden, dan moeten ziekenhuizen de lasten delen.’ Dat biedt nog een bijkomend voordeel: als er een te grote druk is op een dienst, stijgt de mortaliteit. Door meer te spreiden worden diensten ontlast.

Eerst de netwerken

Het is de bedoeling dat covid-patienten eerst binnen de ziekenhuisnetwerken worden gespreid. Als de situatie binnen het ziekenhuisnetwerk niet langer houdbaar is, worden patiënten binnen of zelfs over de provinciegrenzen heen vervoerd. ‘Maar een patiënt tussen Kortrijk en Luik transporteren, kunnen we niet’, zegt Facon. ‘Het wordt sowieso opnieuw een enorme logistieke operatie.’

Ziekenhuizen doen nu al aan patiëntenuitwisseling. ‘Wij hebben de afgelopen week al twee keer patiënten getransfereerd naar een ziekenhuis binnen ons netwerk’, zegt Kenneth Coenye, hoofdarts van Kliniek Sint-Jan in Brussel. ‘Wij hebben het geluk dat we in een netwerk zitten met een universitair ziekenhuis, dat veel capaciteit heeft op intensieve zorg.’

Esthetische ingrepen

Zo veel mogelijk de gewone zorg laten doorgaan: dat is de rode draad doorheen de ziekenhuizenaanpak. Zo zal de reguliere zorg stapsgewijs worden afgebouwd naargelang IC volloopt. ‘Als zelfs nog maar een kwart van je IC-bedden ingenomen is door covid-patiënten, kan dat al een impact hebben op de chirurgische programma’s die daarvan afhankelijk zijn’, zegt Geert Meyfroidt, intensivist aan het UZ Leuven. Planbare en nietdringende zorg, zoals esthetische ingrepen of een nieuwe heup of knie, sneuvelen het eerst.

Voor de opname van covid-patienten koos de FOD Volksgezondheid samen met de ziekenhuizen voor een gradueel systeem: hoe meer covid-patiënten ziekenhuizen opnemen op hun IC-afdeling, hoe meer bedden ze zowel op IC als op de gewone afdelingen voor nieuwe covid-patiënten moeten voorbehouden.

Elk ziekenhuis moet altijd minstens 15 procent van zijn capaciteit op intensieve zorg reserveren voor covid-patiënten. Telkens moet het vier keer dat aantal bedden voorbehouden voor covid-patiënten op niet-intensieve zorg. Vanaf dan gaat het in trapjes: als die 15 procent dreigt overschreden te worden, maken ziekenhuizen 25 procent van de IC-bedden vrij voor covid-patiënten (en vier keer zoveel bedden op niet-intensieve zorg), enzovoort. Als de grens van 50 procent wordt overschreden, moet 60 procent van de IC-capaciteit gereserveerd worden voor covid-patiënten. Opdat 40 procent van IC voorbehouden blijft voor niet-covid-patiënten, moeten daarbovenop 15 tot 40 procent extra bedden worden gecreëerd voor covid-patienten. De maximale capaciteit ligt net als in de eerste golf op 2.000 ICbedden en 8.000 niet-IC-bedden in heel België.

‘Hoe dan ook moeten mensen beseffen dat het altijd veilig is geweest om voor urgenties en geplande ingrepen naar het ziekenhuis te komen, en dat zal het ook blijven’, zegt Meyfroidt.

‘Het is altijd veilig geweest om voor urgenties en geplande ingrepen naar het ziekenhuis te komen, en dat zal het ook blijven’

Geert Meyfroidt Intensivist UZ Leuven