‘We zijn geen huisarts geworden om attesten te schrijven’
Huisartsen voelen zich stilaan meer ‘attestoloog’ dan arts. De pandemie brengt een hoop extra administratie mee en die tijd gaat ten koste van de zorg voor de patiënt. ‘We smeken om ondersteuning.’
‘Quarantaineattesten, ziekteattesten, attesten voor mensen die geen masker kunnen dragen: we schrijven attesten aan de lopende band. En voor je denkt dat ze allemaal op eenzelfde papiertje mogen: onder meer politiediensten, onderwijs en ambtenarij gebruiken verschillende standaardformulieren.’
Frederik Ponet kan nog wel even doorgaan over de administratieve belasting door covid-19. Als huisarts in Heers heeft hij ervaring met de soms kafkaiaanse situaties die dat met zich meebrengt. En met de tijd die in al dat papierwerk kruipt, slinkt de tijd voor de patiënten.
Ponet is niet de enige. Onze rondvraag bij huisartsen geeft een unaniem beeld: ook vóór covid staken huisartsen veel tijd in administratie, maar in volle pandemie swingen de papieren de pan uit. En dat frustreert én overbelast de artsen. ‘We zijn huisarts geworden om mensen te helpen, niet om attesten te schrijven.’
Wapenbezit Huisartsenvereniging Domus Medica bevroeg 1.237 leden en ruim twee derde gaf aan administratieve ondersteuning nodig te hebben. Gemiddeld zijn huisartsen per patiënt (of oproep) tussen de tien à dertig minuten bezig met het beantwoorden van covidgerelateerde vragen, het meedelen van testresultaten, het begeleiden van de quarantaine en met administratieve afhandeling. Twee derde van de bevraagde huisartsen geeft aan dat ze de huidige manier van werken en dit tempo nog hoogstens zes maanden volhouden.
Dat laatste komt vooral omdat de covidgerelateerde attesten bovenop de bestaande attestaanvragen komen. Jong Domus – de vereniging voor jonge huisartsen – hield de voorbije maanden een lijst bij van vragen die huisartsen zoal krijgen (zie inzet). ‘We schatten dat een kwart van de tijd opgaat aan administratie. Dat leidt tot frustratie en zelfs cynisme’, zegt voorzitter Anthony Dheere.
‘De huisarts wordt ingeschakeld als filter voor van alles en nog wat, maar we stellen ons almaar vaker de vraag of wij daarvoor wel het best geplaatst zijn. In de context van covid zien we onze meerwaarde wel, maar moeten wij werkelijk beoordelen of iemand geschikt is voor wapenbezit? Of voor de hengelsport? Mensen denken dat zo’n attestje snel geschreven is, maar het vraagt allemaal tijd. En men denkt snel dat “de huisarts wel zal weten wat te doen”, maar wij hebben geen richtlijnen hoe we dergelijke zaken moeten beoordelen.’
17-cijferige code
‘Het water komt ons tot aan de lippen’, zegt Sonja Castermans, huisarts in Antwerpen. ‘Want bij élke coronatest hoort een aanvraag en een quarantaine- of ziekteattest, dus dat loopt op. De dagen worden daardoor langer, we smeken om
Twee derde van de bevraagde huisartsen geeft aan dat ze de huidige manier van werken en dit tempo nog hoogstens zes maanden volhouden
administratieve ondersteuning. Vorige week ben ik bovendien vier patiënten verloren aan covid-19, en dat hakt erin. Als mensen dan bellen om een test en een attest omdat ze zo nodig op reis willen naar het buitenland, zakt de moed me in de schoenen.’
Huisartsen kunnen in theorie weigeren om attesten te schrijven, maar in de praktijk is dat lastiger, zegt Frederik Ponet. ‘Als ik er tegenin ga, kost het mij meer tijd. Ook al krijg ik gelijk, dan zijn dat twintig minuten waarin ik geen patiënt kan zien.’
‘Vorige week heb ik tot 22 uur consultaties gedaan’, vertelt ook Bert Vaes, huisarts in Hoeilaart. Daarna heb ik nog een uur e-formulieren “melding en labo-aanvraag bij vermoeden van besmetting” ingevuld, terwijl ik nog niet gegeten had. Frustreert mij dat? Absoluut. Niet zozeer omdat die e-formulieren er zíjn – het is belangrijk om gevallen te registreren – wel omdat ik dat allemaal zelf moet doen.’
‘Ook een groot probleem is de 17-cijferige testcode die mensen moeten doorgeven als ze de app Coronalert gebruiken, en die wij op zo’n e-formulier moeten invullen. Als de mensen die code via de telefoon doorgeven, moet je ze soms twee keer vragen om hem te herhalen om zeker te zijn dat je geen fout hebt gemaakt. Ondertussen staat de telefoon roodgloeiend. Meer ondersteuning voor die taken zou welkom zijn. Het schrijven van afwezigheidsattesten is momenteel de grootste werklast.’