Kleurt uw scherm groen of rood, dat is de vraag
Coronalert is drie weken geleden gelanceerd en dat was geen dag te vroeg. Maar overbelaste artsen en een gewijzigde teststrategie maken de werking er niet eenvoudiger op.
Met het aantal downloads van Coronalert, de Belgische coronaapp, gaat het redelijk goed. De teller staat al op 1,4 miljoen. Omdat er een aantal updates is uitgebracht en die mee worden geteld met de downloads, is het moeilijk om in te schatten hoeveel gebruikers er zijn. KU Leuven-cryptograaf Bart Preneel, die de app en de technologie erachter mee ontwikkelde, schat dat het er ongeveer een miljoen zijn.
Smartphones met de app wisselen met elkaar anonieme identificatiecodes (‘sleutels’) uit (DS 19 september). Als iemand besmet is, kan die persoon zijn eigen anonieme codes naar een centrale server sturen, die ze dan verspreidt onder alle gebruikers om na te gaan of er een nauw contact is geweest. ‘Er zijn in België in verhouding al bijna evenveel van die sleutels opgeladen naar de centrale server als in Duitsland (dat dezelfde technologie gebruikt, red.)’, zegt Preneel. ‘Belangrijk daarbij is dat er hier wel veel meer besmette mensen zijn. Maar het geeft aan dat er met bescheiden middelen toch resultaat kan worden bereikt.’
Puntjes verbinden
De app zelf en de architectuur erachter werken vrij eenvoudig, wat de privaycvriendelijkheid bevordert. Toch kunnen meldingen in de app vragen oproepen.
Wie geen risico heeft gelopen op een besmetting, krijgt altijd een groen scherm te zien. Zelfs als daar is te lezen dat er een blootstelling is geweest met een besmet persoon, kan dat scherm groen blijven: dat wijst erop dat het contact minder dan een kwartier duurde, of op meer afstand dan ongeveer anderhalve meter. Preneel: ‘In sommige landen wordt er gewerkt met een oranje scherm. Wij hebben daar bewust niet voor gekozen. Het is groen of rood, neen of ja.’
De belangrijkste meldingen zijn die met een rood scherm, want die betekenen dat er een risico op besmetting is. Dat kan te wijten zijn aan één blootstelling, maar de app kan ook melden dat er pakweg drie blootstellingen zijn geweest. Om dan uit te komen bij een rood scherm, moeten die samengeteld langer dan een kwartier en op minder dan anderhalve meter hebben plaatsgevonden. ‘Dat komt niet erg vaak voor, de kans is groter dat de melding door één contact komt’, zegt Preneel. Het resultaat is wel hetzelfde: er is een risico op besmetting. Momenteel krijgt de gebruiker dan nog de raad om zich af te zonderen én zich te laten testen – wat door de pas gewijzigde teststrategie is achterhaald. Een update moet die informatie snel aanpassen.
Veel gebruikers die een rood scherm te zien krijgen, willen ook weten waar dat contact heeft plaatsgevonden. Op het werk? Op de trein? Tijdens dat concert? De enige info die de app daarover geeft, is het moment van de laatste blootstelling. Als er één risicocontact is geweest, kan dat helpen om af te leiden waar een eventuele besmetting mogelijk is gebeurd. Om privacyredenen geeft de app niet meer details, net zoals contactonderzoekers aan hoogrisicocontacten niet zeggen wie de besmette persoon is. Dat sluit natuurlijk niet uit dat mensen zelf de puntjes met elkaar verbinden, of gewoon al weten wie in hun omgeving besmet is en van wie ze het virus dus kunnen hebben opgelopen.
Zeventien tekens? Of zestien?
Om het contactonderzoek via Coronalert helemaal gesmeerd te laten lopen, moeten gebruikers van de app die een coronatest laten afnemen, hun app en test aan elkaar (laten) linken. In principe doet de dokter of medewerker van een testcentrum dat bij personen met symptomen. In de app bestaat daarvoor een knop ‘maak een code aan’. De zeventien cijfers die daaruit komen, moet de dokter ingeven in het patiëntendossier, maar dat gebeurt niet altijd.
‘Sommige huisartsen hebben intussen hun buik vol van alle info die ze mee moeten geven bij een coronatest’, zegt Preneel. ‘Ik kan dat begrijpen: op dit moment hebben ze veel schermen in te vullen. Die zeventien cijfers van de corona-app besparen hen wel een telefoontje, want patiënten krijgen dan rechtstreeks in de app hun resultaat te zien. Als die persoon er dan voor kiest om zijn sleutels op te laden, worden risicocontacten die zelf de app hebben op de hoogte gebracht.’
App-gebruikers kunnen ook zelf hun test en app met elkaar verbinden. Die mogelijkheid werd ontwikkeld voor hoogrisicocontacten en reizigers uit rood gebied, al maakt de pas gewijzigde teststrategie dat nu overbodig. Zelf de link maken, via de website van Coronalert, is niet zo eenvoudig: behalve de code met zeventien cijfers uit de app is er ook een activatiecode met zestien letters en cijfers nodig. Dat is dezelfde code als voor een aanmelding voor een test. Binnenkort komt er een oplossing via een sms waarbij de gebruiker alleen zijn rijksregisternummer moet ingeven in een webformulier.
‘Het is momenteel vrij ingewikkeld’, vindt ook Preneel. ‘Maar in de app zelf is de ingave van het rijksregisternummer niet mogelijk om het vertrouwen in de privacybescherming zo hoog mogelijk te houden.’
Veel gebruikers met een rood scherm willen ook weten wáár het risicocontact plaatsvond, maar de app geeft alleen info over de timing