Online ‘spionage’ ligt onder Belgisch vuur

De Belgische privacywaakhond trekt ten strijde tegen de manier waarop honderden bedrijven uw online leven volgen om geld te verdienen. Dat zou in strijd zijn met de Europese privacywetgeving GDPR, en neemt soms akelige vormen aan.

Kwam u al reclame over slaappillen tegen op het internet? Net in die periode waarin u elke avond schaapjes lag te tellen? Of zag u advertenties voor pijnstillers opduiken, nu u chronisch pijn hebt en dat eigenlijk aan bijna niemand verteld hebt?

Dat mag niet verbazen, want het internet is één grote stofzuiger die data over alle burgers opzuigt. Zowat alles wat u op het web doet of alle plaatsen waar u bent, worden geregistreerd. De websites die u bezoekt, de artikels die u leest, de apps die u gebruikt: ze zitten tjokvol cookies en trackers, die nonstop data over uw online leven versturen naar firma’s die daar profijt uit willen halen. Talloze bedrijven, zogenaamde ‘data brokers’, gebruiken die gegevens om profielen van mensen op te bouwen die dan op realtime veilingplatforms worden aangeboden om advertenties te tonen. Daar is veel geld mee gemoeid. Uw data zijn het nieuwe goud.

Belgische actie

De manier waarop dat gebeurt, ligt nu onder vuur. De Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), de privacywaakhond, gaat in de aanval tegen een van de grootste spelers in dat wereldje: het IAB (Interactive Advertising Bureau). Naast Google is het IAB de belangrijkste speler op die miljardenmarkt. Het stelt het framewerk op dat al die bedrijven gebruiken om data te vergaren. Na klachten van privacyvoorvechters krijgt die firma van de GBA een rapport voor de kiezen dat duidelijk is: dit is illegaal.

‘De aanpak van IAB Europa toont dat het bedrijf geen rekening houdt met de risico’s voor de rechten en vrijheden van gebruikers’, wordt de GBA geciteerd door de Irish Council for Civil Liberties (ICCL), een van de aanklagers in de zaak. Het GBA-rapport is namelijk niet publiekelijk beschikbaar. Het verslag zou volgens ICLL ook stellen dat ‘IAB zijn aansprakelijkheid jegens de AVG (de Europese GDPRprivacyregels, red.) probeert te ontwijken’, een verzwarende omstandigheid volgens de GBA.

Het hele mechanisme is een ingewikkeld kluwen, waarbij het voor de burger niet onmiddellijk duidelijk is wat er zo problematisch aan is. Maar uit een rapport dat de aanklagers opstelden, blijkt duidelijk wat de risico’s zijn. Zo kon een databedrijf uit Polen profielen van lgbtq+-mensen in dat land aanleveren. In Ierland werden mensen onder