Bidens team: decennia ervaring, maar ook ‘frisse blik’
Trump was zowel tegen illegale als legale immigratie. Bidens keuze voor Alejandro Mayorkas, een genaturaliseerde immigrant, als minister bevoegd voor immigratie is dus een opvallende koerswijziging.
Het groen licht voor de formele transitie kwam er maandag, en Joe Bidens transitieteam is er de dag daarna meteen flink ingevlogen. Dinsdagavond hadden de medewerkers van de toekomstige president al contact gehad met alle overheidsagentschappen én met het Witte Huis. Dinsdagmiddag stelde Biden in zijn thuisbasis in Wilmington (Delaware) ook de mannen en vrouwen voor die Amerika’s veiligheidsbeleid en buitenlands beleid vorm zullen geven.
Een nieuwe president grijpt terug naar wie hij kent. Zoals Donald Trump vier jaar geleden voor zijn benoemingen vooral naar de hem bekende zakenwereld keek, zo kiest Joe Biden nu voor politici en bestuurders die zeker in Washingtons politieke kringen bekend zijn, vaak met tientallen jaren er varing op de teller. Biden trachtte hen voor te stellen als individuen, en zei dat hij kiest voor ‘ervaring en leiderschap, maar ook voor een frisse blik en voor perspectief’.
De vers gekozen president maakte duidelijk dat hij een complete breuk met Trumps ‘America First’-agenda betracht. ‘America is back’, zei Biden, ‘Het land is terug, en de VS zijn bereid opnieuw hun plek aan het hoofd van de tafel in te nemen.’ De nieuwe regering-Biden draagt respect voor het werk van Amerika’s diplomaten en inlichtingengemeenschap opnieuw hoog in het vaandel. Terwijl Trump de inlichtingen van zijn eigen overheid geregeld in twijfel trok, beschouwt Biden multilateralisme weer als een waarde en wil hij samenwerken met Amerika’s bondgenoten in de wereld, in plaats van die van zich te vervreemden.
Eerst schade opmeten
Ettelijke kandidaat-ministers en -medewerkers – die nog benoemd moeten worden door de Senaat – hebben jaren ervaring op de teller. Biden benadrukte echter ook het primeurgehalte van zijn gekozen medewerkers. Avril Haines zal de eerste vrouw worden aan het hoofd van de inlichtingendiensten, Janet Yellen wordt de eerste vrouwelijke minister van Financiën, Linda Thomas-Greenfield wordt als er varen diplomate Amerika’s ambassadeur bij de Verenigde Naties. En met Alejandro Mayorkas wordt het ministerie van Binnenlandse Veiligheid voor het eerst geleid door een latino en genaturaliseerde immigrant.
De genomineerden kregen de kans iets persoonlijks te vertellen. Haines beloofde Biden dat ze de toekomstige president niet altijd zou vertellen wat die graag wilde horen, of wat hem goed zou uitkomen. Tony Blinken, kandidaatminister van Buitenlandse Zaken, vertelde dat zijn stiefvader, een Holocaust-overlever, na vier jaar in een concentratiekamp werd gered door een Afro-Amerikaanse soldaat, en hem bedankte met de drie woorden Engels die zijn moeder hem had geleerd: God bless America. ‘Hoe imperfect ook,’ zei Blinken, ‘dit illustreert wat Amerika betekent in de wereld.’
Met een afscheidnemend president als Trump, die het niet nauw nam met procedures, protocollen en ethiek, zeggen Bidens medewerkers in de eerste plaats de schade aan de overheidsagentschappen en ministeries te willen opmeten. Vooral het ministerie van Binnenlandse Veiligheid had de voorbije jaren last van politieke inmenging vanuit het Witte Huis en kende een groot personeelsverloop. Het departement werd opgericht na de terreuraanslagen van elf september, maar Trump gebruikte het om zijn harde immigratieagenda uit te voeren. Trump is een tegenstander van zowel illegale als legale immigratie naar de VS, en in die zin belichaamt de keuze voor Alejandro Mayorkas als minister van Binnenlandse Veiligheid de trendbreuk met Trump die Biden nu beoogt.
‘Dreamers’
Als de Senaat zijn benoeming bevestigt, wordt Mayorkas de eerste latino en de eerste genaturaliseerde Amerikaan die dat ministerie zal leiden. Mayorkas werd geboren op Cuba en vluchtte met zijn familie voor de revolutie van Fidel Castro. Hij wordt gezien als een centrum-Democraat die een humaan migratiebeleid wil voeren. Tegelijk moet hij de grenzen bewaken én voorkomen dat er een nieuwe migratiestroom ontstaat.
Mayorkas heeft ervaring op het departement dat hij straks hoopt te leiden. Hij was al onderminister van Binnenlandse Veiligheid tijdens het presidentschap van Barack Obama en is de architect van Daca (‘Deferred Action for Childhood Arrivals’), het programma dat migranten zonder papieren die als kind naar de VS zijn gebracht, tegen uitwijzing beschermt.
Trump probeerde de bescherming van die zogenaamde ‘Dreamers’ via gerechtelijke weg te kelderen, maar ving bot bij het Hooggerechtshof. Tegelijk beseffen Trumps Republikeinse partijgenoten ook dat de bescherming van die jonge migranten een breed draagvlak heeft onder de bevolking. Ze lieten al verstaan dat er inzake migratie met de regering-Biden mogelijk wel te praten valt.
Behouden de Republikeinen de meerderheid in de Senaat – dat weten we pas na de Senaatsverkiezing in Georgia, op 5 januari – dan zal Mayorkas voor zijn benoeming de steun nodig hebben van verschillende Republikeinen die in 2013 nog tégen hem hebben gestemd. Toen was Mayorkas verwikkeld in een zaak van mogelijk favoritisme bij de toekenning van visa. Hij had de wet niet overtreden, maar gaf wel toe dat de schijn tegen hem was. Analisten achten het echter weinig waarschijnlijk dat Bidens team Mayorkas nu naar voren zou schuiven zonder vooraf naar de goedkeuring van de Republikeinse senatoren te hebben gepolst.
De nieuwe regering-Biden draagt respect voor het werk van Amerika’s diplomaten en inlichtingengemeenschap weer hoog in het vaandel