Oude megafoon voor nieuwe generaties
PORTRET JOHN KERRY toekomstige klimaatgezant
De foto dook de voorbije dagen weer overal op. Het is april 2016. Op de hoofdzetel van de Verenigde Naties in New York zet John Kerry zijn handtekening onder het klimaatakkoord van Parijs. Om aan te geven hoe belangrijk hij dat verdrag vindt voor de toekomstige generaties, heeft hij zijn tweejarige kleindochter Isabelle meegebracht.
Als minister van Buitenlandse Zaken was Kerry in december 2015 een van de drijvende krachten achter het historische klimaatakkoord. Dagenlang zag je hem rondlopen door de lange gangen van het conferentiecentrum. Dat de VS wilden meestappen in een bindend klimaatakkoord, was belangrijk om de grote ‘ontwikkelingslanden’ China en India ook over de streep te trekken. Het unieke van het akkoord van Parijs was dat voor de eerste keer alle landen ermee akkoord gingen hun uitstoot van broeikasgassen systematisch te verminderen. Het engagement van Kerry was daarbij cruciaal.
‘Morele verplichting’
Dat Joe Biden hem deze week heeft aangesteld als speciale klimaatgezant, wordt dan ook gezien als een belangrijk signaal dat de VS opnieuw hun volle gewicht in de schaal willen gooien in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Ook Biden neemt het probleem ernstig. ‘Het is een existentiële bedreiging voor de mensheid. Dat is niet overdreven. Dat is reëel. We hebben op dit gebied een morele verplichting.’
Ook Kerry moet niet meer overtuigd worden van de ernst van de situatie. Dat maakte hij dinsdag duidelijk toen Biden hem officieel voorstelde als zijn klimaatman. In drie minuten tijd legde hij uit wat er moet gebeuren. ‘Het akkoord van Parijs volstaat niet om het probleem om te lossen’, zei hij. De hele wereld moet dringend een tandje bijsteken. Daarom is de VN-klimaatconferentie die volgend jaar in Glasgow doorgaat zo belangrijk: daar moeten spijkers met koppen geslagen worden. Alle landen zullen hun klimaatambities moeten aanscherpen.
De VS keren dus niet alleen terug naar de internationale onderhandelingstafel, ze zullen er ook een prominente rol spelen. Voor Europa is dat belangrijk. Toen Donald Trump aankondigde dat de VS zich uit Parijs terugtrokken, moest de EU de internationale klimaatkar grotendeels alleen trekken. Dat was aanvankelijk niet evident. Op het wereldtoneel klinkt de Europese stem niet zo zwaar. De Amerikaanse megafoon is belangrijk en met Kerry – 76 ondertussen – zal er iemand achter die megafoon staan die met kennis van zaken en met gezag kan spreken.
Ook General Motors is mee
De Amerikaanse uitstap uit Parijs is pas sinds 4 november een feit, maar de afwezigheid zal van korte duur zijn. Biden heeft beloofd dat hij meteen na zijn inauguratie een brief zal schrijven naar de VN om opnieuw toe te treden. Na dertig dagen zijn de VS dan weer aan boord.
Maar Biden en Kerry zullen moeten aantonen dat ze ook echt werk willen maken van de beloftes die tijdens de campagne gedaan werden. Die zijn ambitieus. Net als de EU moeten de VS tegen 2050 klimaatneutraal zijn. Elektriciteitscentrales mogen vanaf 2035 geen broeikasgassen meer uitstoten. Ze beloven 2.000 miljard dollar te investeren in duurzame energie en ‘groene’ banen en een einde te maken aan subsidies voor fossiele brandstoffen. De vraag is of al die beloftes ingelost kunnen worden.
Beter dan wie ook weet Kerry dat een doortastend klimaatbeleid op veel verzet stoot. Als senator werkte hij in 2010 aan een ambitieuze wet die de uitstoot van broeikasgassen moest verminderen, maar die raakte nooit goedgekeurd. Maar Tien jaar later zijn ook in de VS de geesten gerijpt. Een meerderheid van de Amerikanen beseft dat er iets moet gebeuren. Zelfs autoconstructeur GM schaart zich achter de groene plannen van Biden en Kerry. In een open brief liet ceo Mary Barra al weten dat het bedrijf volop zal inzetten op elektrische wagens. Ze heeft geen boodschap aan Trumps wet, die autobouwers juist minder strikte emissienormen oplegt.
De aanstelling van Kerry is een belangrijk signaal dat de VS weer hun volle gewicht in de schaal gooien in de strijd tegen klimaatverandering