De Maradona-theorie

Diego Maradona heeft veel mensen geïnspireerd. Zelfs in de financiële wereld, die toch relatief ver staat van de voetbalsport, heeft de Argentijn bewonderaars. Zijn overlijden was deze week in menige financiële publicatie aanleiding om de ‘Maradona Theory’ nog eens in herinnering te brengen. Bedenker van dit monetaire concept is Mervyn King, de voormalige gouverneur van de Britse centrale bank. In 2005 vergeleek hij de manier waarop centrale banken hun doelstellingen proberen te bereiken, met het beroemde doelpunt dat Maradona maakte tijdens het wereldkampioenschap in 1986.

Net als Maradona, zo legde King uit, maken centrale bankiers gebruik van de ‘kracht der verwachtingen’. Maradona rende in een rechte lijn op het doel af, daarbij vijf spelers van het Engelse team op het verkeerde been zettend. Dat kon hij doen, zo analyseerde King, omdat hij iets anders deed dan wat de tegenstanders verwachtten. ‘Omdat de Engelsen verwachtten dat Maradona naar rechts of links zou zwenken, was hij in staat om rechtdoor te gaan’, aldus King.

‘Omdat de Engelsen verwachtten dat Maradona naar rechts of links zou zwenken, was hij in staat rechtdoor te gaan’

Zo pakken goede centrale bankiers het ook aan, legde hij uit. De Bank of England was in staat geweest om de economie te beïnvloeden zonder de interest te verhogen of verlagen. Dat kon, omdat de markten dat net niet verwachtten. Financiële spelers braken zich het hoofd over mogelijke verhogingen of verlagingen van de rente, en die verwachtingen op zich waren al voldoende om de consumptie te beïnvloeden. Dat maakte het mogelijk dat de centrale bank zelf niets hoefde te doen. King illustreerde de ‘Maradona Theory’ met een grafiekje. Gekleurde curves gaven de renteverwachtingen van de markten weer, die in de loop der tijden varieerden. Net als de Engelse spelers gingen ze alle kanten uit. De werkelijke rente was een rechte lijn, die altijd onder de gekleurde curves bleef. ‘Het monetair beleid kon volstaan met minder actie, omdat het inspeelde op de marktverwachtingen’, zei King. ‘Je zou kunnen zeggen dat we de markten het werk lieten doen, maar ik geef er de voorkeur aan om te zeggen dat het monetaire beleidskader het werk deed.’

In de wedstrijd die King beschreef, scoorde Maradona twee keer. De andere keer op een omstreden manier: met zijn hand – al was hij zelf van oordeel dat het desbetreffende lichaamsdeel aan God toebehoorde. Ook aan dat doelpunt heeft de Britse bankier een monetaire betekenis gegeven. Het was een voorbeeld van de ouderwetse aanpak van centraal bankieren: onverwacht, slecht getimed en tegen de regels. ‘Hij had veel geluk dat hij ermee wegkwam.’

In 'De Balans' wordt de economische actualiteit op een eigenzinnige wijze onder de loep genomen.